بخشی از مقاله
چکیده:
در این تحقیق روش تدرس اکتشافی به صورت توصیفی مورد بحث وبررسی قرار گرفته است وپیشینه تدریس،محاسن ومعایب آن نشان داده شده وکاربردهای این روش بیان کرده وبه تحقیقات پژوهشی در این راستا اشاره نموده ایم .در آخر پیشنهاداتی برای بهبود تدریس ارائه شده است. روش تدرس اکتشافی که از روشهای فعال تدریس محسوب میشود ویادگیرنده برانگیختگی زیادی ایجاد میکند و با راهنمایی معلم یا بدون آن به کشف مسئله میپردازد وباعث میشود یادگیری عمیقتر و فراگیر متفکر بار آید وکلاسهای درس تعامل بالا صورت میگیرد ومعلم تنها منبع علم محسوب نمیشود بلکه راهنمایی که دانش آموز را در هر مرحله کمک مینماید تا در نهایت خود به تنهایی از عهده انجام کار برآید .
مفاهیم کلیدی:فنون تدریس.1یادگیری.2 یادگیری اکتشافی3
مقدمه:
نظام آموزش و پرورش هر کشور مجموعه تدابیر سازمان یافته ای است که امکانات بالقوه انسان ها را تحقق می بخشد و شرایط مناسبی را در قالب برنامه ها و فرصت های آموزشی در اختیار فراگیران قرار می دهد تا امکان آشنا شدن با برنامه های فرهنگی و تجربه هایشان را پیدا کنند و بتوانند استعدادهای ذاتی خود را از قوه به فعل درآورند. هر قدرآموزش با نیازهای اساسی فراگیر ارتباط داشته باشد، انگیزه یادگیری او بیشتر می شود، هر قدر این ارتباط روشن تر باشد، انگیزه یادگیری نیز تقویت میشود و به طور دائم باعث افزایش میزان کوشش و فعالیت فراگیر میشود. - فردانش،. - 1387
در زمینه تربیتی، مربیان و معلمان می توانند با اعمال شیوههای مناسب، انگیزه پیشرفت را در دانش آموزان شناسایی و آن را رشد دهند و با آگاهی از این انگیزه و نقش مؤثر آن در پیشرفت تحصیلی، یادگیری عزت نفس، تلاش و پشتکار دانش آموزان میتوانند به صورت منظم، آنها را راهنمایی و هدایت نمایند. چنان چه به انگیزه پیشرفت افراد توجه نشود، نیروهای عظیم انسانی که آینده درخشان یک کشور را تشکیل می دهند، هرز خواهند رفت - گوتک4، ترجمه پاک سرشت ،. - 1380نظام های آموزشی وفعالیت های حاکم بر آن با توجه به پیشرفت جوامع، همواره دستخوش تغییر وتحول است وتحول آموزشی، خود معلول تحو اجتماعی وتحول علوم وتکنولوژی است.
با پیشرفت علوم وفنون وپیچیده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می شوند.ارضای نیازهای پیچیده نیز در جای خود احتیاج به علوم وفنون پیچیده دارد وکسب علوم وفنون پیچیده در سایه ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است . به این سبب وظیفه ومسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگین تر وپیچیده تر شده است . دیگر نمی توان به روش های سنتی جامعه وافراد آن را بسوی یک تحول پیشرفته شوق داد.امروزه فعالیت در مدرسه وآموختن، خود بخش عظیمی از زندگی انسان ها شده است، دیگر نمی توان با طرز تلقی گذشته به شاگرد وتربیت او نگریست.
اکثر ما با روش های سنتی آموزش دیده ایم ، لحظاتی را به خاطر آوریم که چگونه نشستن سر کلاس ،گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن مطالب و... چگونه موجب تنفر وگریز ما از کلاس درس ومحیط آموزشی می شد.راستی چرا بسیاری از فعالیت های آموزشی نمی توانست ونمی تواند دانش آموزان ما را با محیط آموزشی مانوس وبه یادگیری علاقمند کند؟ - شعبانی؛ . - 1374یکی از جنبه های مورد توجه که موقعیت مطلوب یادگیری را فراهم می کند روش تدریس است.پژوهش های روز نشتاین وفرست نشان داد که مهمترین متغییر موثر در فرایند آموزش، روش تدریس معلم است که بر سازماندهی مطالب درسی، استفاده از نظریه های یادگیری و همچنین کاربرد فنون گوناگون آموزش در کلاس درس مبتنی است - شعاری نژاد؛ . - 1372
روش تدریس موفق به دور از الگوهای خاص، روشی است که آموزنده را علاقه مند ودلگرم به یادگیری کند. در کنار روشهای سنتی، روش های فعال تدریس بیش از پیش به دلیل نگرش تعاملی واجتماعی می توانند این وظیفه را به خوبی انجام دهند؛ به شرط آن که مدرسان ومعلمان نیز آموزش دیده وعلاقه مند به این نوع روش ها باشند.امروزه دانش آموزان برای ورود به عصر دانائی وروبرو شدن با تحولات مستمر، باید بطور فزایند های مهارت های تفکر انتقادی وخلاق را برای تصمیم گیری مناسب وحل مسائل پیچیده جامعه فرا گیرند. فراگیران باید به مهارت های تحقیق وحل مسئله مجهز شوند وروحیه جستجو گری را در خود تقویت کنند.
برای تربیت شهروندانی که دارای تفکر منطقی و نقاد و دارای درک اجتماعی،سیاسی عمیق باشند،آموزش مهارت تفکر و یادگیری از طریق روش های یاددهی - یادگیری فرایند مدار - فعال - ضروری به نظر می رسد . این ضرورتی است که دنیای امروزه با آینده ای که پیش رودارد ، باید برای آن برنامه ریزی کند. چاره اساسی برای رسیدن به اهداف، تغییر بنیادی در روشهای آموزش و یادگیری در مدارس است. لذا روش های تدریس فعال که بتواند فعالیتهای فراگیران را تقویت ویادگیری را به یک جریان دو سویه تبدیل کند، از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.حاصل روشهای فعال تدریس ، یادگیری موثر اکتشافی است که دانش آموزان با راهنمایی معلم و مربی به آن دست می یابند.
اما متاسفانه در اغلب کلاسها، معلم می کوشد اطلاعات را در ذهن دانش آموزان انبار کند. روشن است که نتیجه چنین عملکردی صرفا تقویت حافظه است و خلاقیت ،نوآوری و هنر و ذوق مورد غفلت واقع می شود. معلمی که روشهای سنتی و غیر فعال را بکار می برد ، فراگیران حالت انفعالی دارد و در امر یادگیری و آموزش مشارکت ندارند،در نتیجه ماندگاری این یادگیری کم است و فراگیران برای آن ارزش قائل نخواهند شددر بسیاری مواقع شاید این بخش به دور از واقعیت نباشد که در روش های متداول تدریس نه معلم می داند هر محتوائی را چرا باید درس بدهد ونه دانش آموز چرائی انتخاب محتوا را می
