بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اتمام عمر مفید ساختمانها و احداث سازه های جدید، تخریب ساختمان ها امری ضروری است. تا به امروز برای تخریب ساختمان از مواد منفجره و یا ماشین آلات سنگین استفاده می شده است، این روش ها دارای معایب بسیاری اند که از جمله می توان به آلودگی صوتی فراوان، انتشار وسیع گرد و خاک، استفاده از مواد منفجره که علاوه بر خطر ناک بودن، در صورت عمل نکردن باعث تخریب غیرقابل پیش بینی سازه و در نهایت به خطر افتادن ساختمان های مجاور می شود.
با افزایش ارتفاع سازه ، معایب این روش ها پرنگ تر می شود. با توجه به اینکه معمولا ساختمان های بلند در مناطق پر تراکم و با فاصله ی کم از هم ساخته شده اند، نیاز است که با یک روش ایمن ، کم هزینه و سازگار با محیط زیست ، اقدام به تخریب سازه کرد. در سال 2010 روشی در ژاپن ارائه شد که با استفاده از یک کلاهک فلزی متحرک در بالای ساختمان و ستون های موقت ،تخریب تدریجی از بالا به پایین در درون ساختمان صورت می گیرد. به علت محدود کردن فضای تخریب در درون ساختمان هیچ کدام از معایب روش قبل را ندارد. در این مقاله، ابتدا روشهای سنتی تخریب مطرح و سپس روش جدید مذکور به طور کامل معرفی می گردد.
-1 مقدمه
هر ساختمان برای یک طول عمر طراحی شده است. پس از آن دوره ی زمانی مخصوصا اگر ساختمان بلند و در منطقه ی لرزه خیز باشد، وجود آن برای ساکنان و ساختمان های مجاور خطرناک می باشد.[1] پس نیاز است که ساختمان بعد از گذراندن طول عمر مفید خود در صورت عدم مقاوم سازی به روشی مناسب و ایمن تخریب شود. تخریب هر ساختمان بر روی زمین به معنی از بین بردن آن و یا سقوط ساختمان با کمک تجهیزات، ماشین آلات، مواد منفجره و یا با استفاده از هر روشی که به محیط اطراف ساختمان آسیب نرساند، است.[2]
-2 روش های متداول تخریب در سازه های بلند :
الف - تخریب به وسیله ی انفجار کنترل شده - Demolition by controlled explosion -
ب - تخریب به وسیله ی توپ تخریب - Demolition with a wrecking ball -
-1-2 تخریب به وسیله ی انفجار کنترل شده :
این روش که می توان گفت جزو قدیمی ترین روش های در تخریب سازه های بلند است که از حدود70 سال پیش تا به امروز از آن به طور گسترده استفاده می شود. از این روش نه تنها برای تخریب سازه ی ساختمان های بلند بلکه در تخریب انواع پل ها، سوله ها، سیلو ها و دیگر سازه ها قابل استفاده می باشد. برای تخریب یک ساختمان بلند بوسیله ی این روش، ابتدا آنالیز سازه با یک نرم افزار برای ایجاد مجموعه ای از انهدام های پیش رونده >3@ و قابل پیش بینی با توجه به نیروی گرانش انجام شده تا از نحوه و شکل انهدام سازه پس از انفجار اطمینان حاصل شود [4]و سپس توسط آنالیز انجام شده مواد منفجره در مکان هایی که باید انهدام و گسیختگی صورت گیرد ، قرار داده می شود - همانند شکل . - 1 یکی از نرم افزار های قدرتمند برای این کار نرم افزار Extreme Loading® for Structures یا ELS است.[5,6]
-2-2 تخریب سازه به وسیله ی توپ تخریب:
این روش که در بین سال های 1950 تا 1960میلادی بسیار متداول شده بود و شرکت ها زیادی در آن زمان در ایالات متحده آمریکا تاسیس و در این زمینه فعالیت می کردند. این روش هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با استفاده از یک توپ تخریب که معمولا از جنس فولاد سخت - شکل - 2 می باشد، توسط کابل از یک جرثقیل آویزان شده - شکل - 3و با دو مکانیزم حرکتی زیر به تخریب سازه می پردازند: [7]
-1-2-2 حرکت افقی توپ : - Swing in line Method -
برای ایجاد این نوع حرکت ، بوم جرثقیل در راستای افقی به صورت رفت و برگشتی حرکت می کند تا بتواند با ضربه وارد کردن به المان های قائم سازه همچون دیوار ها و ستون ها ، این المان ها را تخریب کند.
-2-2-2 حرکت قائم توپ : - Vertical Drop Method -
برای ایجاد این نوع حرکت ، توپ تخریب بوسیله ی جرثقیل بالا برده شده و سپس رها می شود، از این نوع حرکت برای تخریب المان های افقی سازه همچون دال ها ، تیرها و پله ها استفاده می شود.
-3-2 معایب تخریب با مواد منفجره و توپ تخریب :
- انتشار گرد وخاک
- آلودگی صوتی
- خطر کار با مواد منفجره
- احتمال عمل نکردن مواد منفجره و انهدام ناقص و رسیک بالا
- خطر بلقوه برای ساختمان های مجاور
- نیاز به فضای کار بسیار بزرگ
- تولید حجم انبوهی از ضایعات و مصالح تخریب شده در زمانی کوتاه
- خطر پرتاب و افتادن مصالح و اشیاء
- عدم اجرا در شرایط آب و هوایی نامناسب
- نیاز به تعطیلی موقت ساختمان های مجاور در صورت کم بودن فاصله ی بین ساختمان ها
-3 معرفی روش تخریب تدریجی بالا به پایین ساختمان :
نام اصلی این روش Taisei Ecological Reproduction System که به اختصار TECOREP است که به معنی: - - سیستم بازفرآوری زیست محیطی تایسه - - است. این روش که در فوریه - - February سال 2010 میلادی ، توسط شرکت بزرگ تایسی - Taisei - ژاپن معرفی شد. اولین پروژه ساختمانی که با این روش تخریب شد، یک هتل 40 طبقه با ارتفاع 140 متر در شهر آکازاکا ژاپن بوده که در سال1982 میلادی ساخته شده و در سال 2011 میلادی با استفاده از روش این تخریب شد.
