بخشی از مقاله
چکیده:
بناهای تاریخی با ارزش کشور به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ملی محسوب می شوند و می بایست در نگهداری و حفاظت از آن کوشا باشیم. در همین راستا بنای شمس آل رسول آمل که دارای قدمت و هویت می باشد مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این مقاله تقویت و مقاوم سازی این بنا که از آثار ارزنده ی تاریخی واقع در استان مازندران شهرستان آمل است به روش نوین می باشدکه از میان روش هایی که جنبه کاربردی دارند و در مقاله به آنها اشاره شده است که شامل:-1روش مقاوم سازی بناهای تاریخی با استفاده از fiber - FRP -2 - reinforcedروش تقویت و مقاوم سازی با استفاده از جداسازی پایه ای -3روش تقویت و مقاوم سازی با استفاده از تزریق شیمیایی - chemical injection - میباشد روش مقاوم سازی با استفاده از FRP در بنای شمس آل رسول مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
واژگان کلیدی: مرمت، مقاوم سازی، شمس آل رسول ، اف آر پی - - FRP
-1 مقدمه
امروزه توجه به بناهای تاریخی با ارزش به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت ملی هرکشور محسوب می شوند دارای جایگاه ویژه ای محسوب گردیده و کشورها هزینه ی بسیار زیادی را برای حفظ،مرمت و مراقبت از این گونه آثار در برابر عوامل گوناگون تخریب از جمله زلزله و سایر تحریکات استاتیکی و دینامیکی پرداخت میکنند. - جلیلیان،شعبانی،اسماعیل زاده، - 1390 زلزله نامی است آشنا اما هراس انگیز که همه ی ما همیشه از وقوع آن هراس داریم. اتفاقی در عین حال کوتاه که اگر کنترل نشود، می تواند غمی بزرگ را بر جای بگذارد و سال ها از خاطره ها فراموش شود. حادثه ای که هراز چندگاهی می آید و جان چندین هزار نفر را می گیرد . - نشریه دانش نما، شماره - 178-176 بنا های تاریخی ایران ساختمان هایی است که عموما از مصالحی نظیر خشت ، گل ، سنگ و چوب ساخته شده است - امید
زربافیان - سه ویژگی عمده آسیب پذیری اینگونه بناها را در برابر حوادث طبیعی نظیر زمین لرزه بالا می برد که عبارتند از : فرسودگی مصالح ، مقاوم نبودن مصالح و سنگین بودن سازه . بر این اساس راهکارهای حفاظت این بنا ها در برابر زمین لرزه باید متضمن رفع این نواقص باشد - امید زریبافیان، - 2 : 1384 بحث مقاوم سازی ساختمان ها به ویژه پس از زمین لرزه ی بم به طور گسترده در کشور مطرح شده است. حدود هفتاد درصد ساختمان هایپایتخت، در میان گسل های شمالی و جنوب شهر قرار دارند و در برابر زلزله کاملاً آسیب پذیرند. سایر شهرهای کشور نیز وضع چندان بهتری ندارند. با این حال به نظر می رسد که هنوز اقدامی عملی در جهت مقاوم سازی ساختمان های مسکونی کشور صورت نگرفته است. - نشریه دانش نما، شماره - 178-176به هر شکل آن چه مهم به نظر می رسد این است که باید اقداماتی وسیع تر و برنامه ریزی شده تر در خصوص زلزله انجام گیرد.
ساختمان مقاوم در دو طرف یا میانه طیفی قرار دارد که یکسوی آن استحکام است و یکسوی آن انعطافپذیری. یک ساختمان منعطف میتواند به همراه حرکات زمین در هنگام زلزله حرکت کند و تغییر شکل دهد بدون آنکه فرو بریزد. خانههای سنتی کرانه دریای خزر با اجرای این اصل خود را در برابر زلزله مقاوم کردهاند .این خانههای چوبی روی چندین پایه چوبی عمود بر هم قرار میگیرند که لرزشهای زلزله را جذب و کم میکنند. اصل انعطافپذیری، پایه مقاومسازی بسیاری از ساختمانها در ژاپن است. سوی دیگر استحکام است. مفهومی که از واژه استحکام به ذهن میرسد، محکم بودن است؛ اما باید توجه داشت که این محکم بودن تنها درباره مصالح به کار رفته صدق نمیکند، بلکه نکته کلیدی نهفته در آن حفظ یکپارچگی ساختمان در هنگام زلزله است، یعنی اجزای ساختمان در هنگام زلزله از هم جدا نشود. - شاکر ، - 1391 بر اساس مطالعات انجام شده عموماً علت یا علل آسیب پذیری یک بنای تاریخی در اثر زلزله را می توان در یکی از سه گروه اصلی ذیل جست و جو کرد :
-1 جنسیت خاک و میزان مقاومت آن
-2 نقاط ضعف درونی یا ذاتی اثر - شکل، طرح اتصالات و اجرای ضعیف آن ها، مصالح و... -
-3 نقاط ضعف برونی یا خارجی بنا - تعمیر نکردن به موقع و مستمر، دخالت های نادرست و ... - . - محرابیان، - 1394 به منظور مرمت و مقاوم سازی بنا در برابر زلزله از میان 3 روش مقاوم سازی بنا که جنبه ی کاربردی دارند: -1روش مقاوم سازی بناهای تاریخی با استفاده از -2 - fiber reinforced - FRPروش تقویت و مقاوم سازی با استفاده از جداسازی پایه ای -3روش تقویت و مقاوم سازی با استفاده از تزریق شیمیایی - chemical injection - میباشد . - وفامهر ، - 84:1385 استفاده از روش FRP مورد توجه و اهتمام قرار گرفته است که در حقیقت همان مواد مرکب یا مواد کامپوزیتی هستند که امروزه در جاهای گوناگون به خصوص ترمیم مرمت آثار تاریخی خود رانشان می دهند . - همان منبع - ما در این تحقیق به دنبال بررسی روش های نوین در جهت مقاوم سازی بنای تاریخی شمس آل رسول شهرستان آمل با استفاده از روش FRP هستیم و اینکه آیا این روش نسبت به مرمت های تاکنون انجام شده بر روی بنای شمس آل رسول جایگزین درستی به حساب می آید؟
-2روش تحقیق
ماهیت و نوع پژوهش انتخابی از نوع کاربردی است. راهبرد تفسیریBتاریخی به عنوان رویکرد و روش کیفی به عنوان روش تحقیق این پژوهش و روش کتابخانه ای و میدانی به عنوان روش گردآوری اطلاعات این پژوهش انتخاب شده است .با توجه به اهداف در نظر گرفته شده در نوشتار حاضر،شیوه استفاده شده در مرحله جمع آوری اطلاعات روش کتابخانه ای و بررسی مدارک مکتوب بوده است.بعد از جمع آوری اطلاعات و مبانی نظری مدون و دقیق با استفاده از روش استدلالی استنتاجی،بررسی و تحلیل روش های نوین مقاوم سازی بنای شمس آل رسول بیان می گردد.
-3مبانی نظری
-1-3روش به کارگیری FRP در مقاوم سازی آثار تاریخی:
الف-پلیمرهای تقویت شده با الیاف FRP کامپوزیتها موادی هستند که از ترکیب فیزیکی و مکانیکی - و نه شیمیایی - دست کم دو ماده مختلف به دست می آیند که یکی زمینه - - matrix راکه فاز پیوسته تشکیل می دهد و دیگری فاز متفرق است که درون آن بستر پراکنده می گردد. - - lorenzis,2004 ب-نقش کلیدی مواد کامپوزیتی FRPدر نگهداری از آثار تاریخی
