بخشی از مقاله
چکیده
شاید مهم ترین ویژگی که میتوان برای مرشدیت1 مطرح نمود همان انتقال دانش است که موجبات عدم از دست رفتن دانش افراد متخصص برای سازمان و عدم تحمل هزینه ای مرتبط با این مورد است - قلی پور, سبک رو, استادی, نقوی حسینی, . - 1389 و همچنین با تاثیری که مرشدیت برای افراد مرشد2 و فرد شاگرد3 دارد موجب افزایش اعتماد به نفس افراد و همچنین افزایش رضایت انها می گردد و پیگیری مناسب افراد از اهداف خود و ارزیابی مجدد آنها تسهیل می نماید - limited, 2010 - .پس لازمه توجه به این بخش و ایجاد زمینه و فرهنگ مرشدیت بخصوص در ایران که بواسطه عدم اعتماد افراد به همدیگر و عوامل دیگر مانند جنسیت محدودیت زیادی وجود دارد.
با توجه به جایگاهی که اعتماد و احترام در موفقیت برنامه های مرشدیت دارد و مرشدیت پلی برای موفقیت سازمان است - - publishinglimited, 2010 توجه به این امر ضروری به عمل می آید در این مقاله توجه به زیرساخت های مانند اعتماد و جنسیت و فرد و گروه برای ایجاد و پیاده سازی برنامه های موفق مرشدیت مورد توجه است. اگر بخواهیم تاثیر موسسات و سازمانهای آموزشی را بر صنعت در محیط و کار و کاربردی سازی آن بررسی کنیم دو مورد پیش روی ما قرار می گیرد اول اینکه این موسسات واقعا می توانند نیازهای بیرون از دانشگاه و آموزشگاه ها را فراهم آورند که در این صورت با مرشدیت می تواند در جهت بهبود این رابطه و افزایش انطباق برآمد و مورد دوم زمانی است که آموزش ها که در این نوع موسسات صورت می گیرد رابطه ی با بیرون سازمانها نمی تواند برقرار کند و زیاد با هم منطبق نیستند که این مورد نیازمند تحقیقات وسیعی در جهت آموزش و نیاز های آموزشی میباشد.
مقدمه
مرشدیت را می توان برنامهای تلقی نمود که در آن افراد با تجربه دانش خود را در اختیار افراد کم تجربه قرار میدهند مرشدها یک ظرفیت مشورتی برای یادگیرندههای خود فراهم میآورند و صرفا رابطه موجود تضمین موفقیت مرشدیت را فراهم نمیآورد و نیاز به شرایط خاصی از مرشد و شاگرد نیاز دارد - - Level & Mach, 2004 .مرشدیت رویکردی است که در جهت از بین بردن شکاف4 بین بازنشستگی و نیازهای موقعیتی که در سازمان است بکار برده می شود ,Mach, 2004 Level - ص. - 304 و در برنامه مرشدیت بین مرشد و شاگرد بطور عینی رابطه وجود داشته باشد و درک و احساسات مرشد و شاگرد در این رابطه هم حائز اهمیت است که دو طرف این رابطه را درک نمایند - . - Wlesh, Bhave, & Kim, 2011 و موفقیت رابطه مرشدیت در سازمان از اداراکات افراد نسبت به همدیگر و خود رابطه تاثیر میپذیرد برای مثال راب و بحر - 2003 - دریافتند که رابطه معناداری بین تفاوت درگزارشات مرشدها و شاگردان از توسعه شغلی5 و حمایتهای سازمانی6 وجود دارد.
شین و همکاران - - 1996 بر این مهم اعتقاد دارند که ممکن است مرشدیت برای مردان با اهمیت باشد ولی این برنامه برای زنان واجب و ضروری می باشد - . - Leck & Orser, 2013 و معمولا مردان در انتخاب شاگردان اولویت را به جنس موافق میدهند تا شایعه علیه افراد درست نشود بنابراین اعتماد در بین افراد در جنسهای مختلف به طور کامل در فضای کاری بخصوص خاورمیانه و کشور ایران وجود ندارد و افراد معمولا تمایلی به این کار یا ندارند و اگر داشته باشند اولویت آنها با جنسموافق میباشد.
سازمانها با تدوین برنامههای رسمی مرشدی و برگزاری دورههای آموزشی جهت مربیانی که بصورت بالقوه برای مرشدی گروههای اقلیت و زنان مناسب هستند، در صدد رفع این مشکل هستند - Robins & .Judge, 2013 - با اینکه برنامههای مرشدیت در سازمانها، شرکتها، واحدهای تجاری و اجتماع های حرفه ای و در بسیاری زمینههای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد اما این در بخش های مختلف متفاوت است با اینکه مرشدیت در زمینه های بسیاری می تواند ارزشمند باشد قابل تامل و تعجب است که در برنامههای مرشدیت هنوز بر یادگیری افراد یادگیرنده تمرکز مینماییم در حالیکه ظرفیت بالقوه برای یادگیری مرشدها و افزایش توانایی سازمان در جامعه می تواند نقش بسزایی ایفا نماید.
- Poulsen, 2013 مورد دیگری که مطرح میشود این است که برای پیادهسازی مرشدیت در سازمانها مرشدیت بصورت دستهجمعی مناسب است یا افراد به صورت فرد-فرد آموزش ببینند. هرکدام از روشهای بالا مطرح و تشریح می شود و نقطه قوت و ضعف آنها بررسی می گردد. اگرچه توجه به مرشدیت در صنایع مختلف متفاوت است و بیشتر در آموزش و بهداشت و سلامت و تکنولوژی است - Rosecrance, 2011 ,Hoffmeister, Cigularov, Sampson - ولی توجه به زیر ساختها و زمینهسازی برای آن در همه صنایع نیازی مبرم به شمار می رود.
سیر تکامل مرشدیت
اساس و پایه مرشدیت شکل گرفته از یونان باستان است - . - Philip, 2006 زمانی که ادیسیوس عازم جنگ با تروجانها میشود پسرش را به دوست خود منتتور می سپارد تا او را آموزش دهد و مهارتهای پادشاهی را به او بیاموزد. - قلی پور, سبک رو, استادی, نقوی حسینی, . - 1389 مرشدیت را می توان برنامهای تلقی نمود که در آن افراد با تجربه دانش خود را در اختیار افراد کم تجربه قرار میدهند - - Hoffmeister, Cigularov, Sampson, & Rosecrance, 2011 لزوم توجه به جانشینپروری و تضمین رهبری باعث میشود برنامههای مرشدیت در برنامه های استراتژیک منابع انسانی وارد شود.
مرشدیت تاثیر بسزایی در نوآوری، کارایی، بهره وری7 و حل چالش های سازمانی دارد - - Shenkman, 2004 اگر بخواهیم سیر تکامل مرشدیت را مطرح نماییم بهتر است آن را به بخش قبل از انقلاب صنعتی، بعد از آن و عصر حاضر مطرح نماییم که با سیر تکامل با آن که جزتر می گردد ولی بیشتر خود را در مفهوم استراتژیک قرار می دهد.بعد از انقلاب صنعتی مرشدیت صرفا آموزش نبوده بلکه فرد مرشد نگرشها و ارزش های را هم در شاگرد نهادینه میساخته است - قلی پور, سبک رو, استادی, نقوی حسینی, . - 1389 کارکرد های توسعه شغلی و حمایتهای سازمانی نیز از مواردی است که در مرشدیت بعد از انقلاب صنعتی قابل تاکید است.
هم اکنون با توسعه مرشدیت به عنوان بعدی از رهبری معاصر و نوجه به ویژگی های مانند ایفای نقش الگو، دوستی و همدلی و مشاوره با شاگرد در زمان اضطراب و بلاتکلیفی - Judge, 2013 Robins - مبحث های است که در سیر تکامل مرشدیت مطرح شده و روز به روز بر اهمیت آن افزوده میگردد. روشن است که مرشدیت مکانیزم جدیدی نیست ولی نیاز روزافزون به انتقال دانش چالش جدیدی برای سازمانهاست مرشدیت پدیده ای است که با تغییر پارادایمهای مختلف دوام آورده است و دلیل دوام آن برای قرون متمادی این است که مرشدیت از ارتباط بین نسلها نشات میگیرد.
