بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی سبک زندگی اسلامی - ایرانی می باشد. مدیریت اسلامی بر مبنای توحید و شریعت نگاهی عمیق به نقش انسان در کنترل و رهبری و اداره امور جامعه داشته و مفهوم اصیل تقرب به خداوند در لایه های مختلف آن قالب لمس می باشد. مدیریت در مکتب اسلام بر مبنای عمل به حق می باشد و در حقیقت ارزشهای الهی و انسانی جهت دهنده مدیران اسلامی هستند.رهبرمعظم انقلاب اسلامی، بحث مهمی در مفهوم پیشرفت اسلامی بر اساس سبک زندگی و تمدن سازی نوین اسلامی بیان کردند ومعتقدند که ایمان و تقلید نکردن از غرب لازمه شکل گیری و تقویت فرهنگ زندگی اسلامی است.سبک زندگی هر جامعه برگرفته ازهویت آن است . هویت اسلامی - ایرانی ،جامعه ما مبتنی بر سیره پیشوایان و متاثر از مذهب دینی است.سبک زندگی ایرانی اسلامی برگرفته از حیات طیبه اسلامی است و سبک زندگی مردم باید بر اساس زندگی ایرانی اسلامی تغییر یابد.
کلید واژه: سبک زندگی اسلامی - ایرانی، سبک زندگی غرب ، فرهنگ
مقدمه
مدیریت اسلامی همانطور که در اصطلاح آن کاملا مشخص است از جمع دو کلمه مدیریت و اسلام تشکیل شده است.لذا می بایست مشروعیت آن ریشه در شریعت دین مبین اسلام داشته باشد و باید اندیشه ها و نگرش و دیدگاههای آن از متن دین استخراج شده باشد. و از آنجا که قرآن و سنت احادیث به عنوان دو منبع اصلی و مهمترین رکن در استنباط احکام و مباحث دینی بوده اند به عنوان موضوعیت اصلی در این مبحث قرار میگیرد. لذا مدیریت اسلامی بدون انتزاع و استنباط وجود آن از منابع فقهی سالبه به انتفاء موضوع است. قرآن کریم ضرورت مدیریت را در موارد متعدد و با شکل و سیاق خاصی بیان می دارد تا جامعه بشری را به این اصل اساسی متوجه سازد. امروزه به واسطه ی جهانی شدن سرنوشت تمامی افراد، سازمانها و حکومتها بیش از پیش به یکدیگر گره خورده و تأثیرات این فرایند بر تمامی حوزه های فعالیت بشری، غیرقابل انکار گردیده است.
دانش، منابع را متحرک خواهدکرد. کارکنان علمی برخلاف کارگران تولید، مالک ابزارهای تولید هستند. آنها دانش خویش را با خویش جابجا می کنند، بنابراین، می توانند آنها را با خود ببرند. از سوی دیگر، نیازمندی های علمی سازمانها، پیوسته درحال تغییر است. - وظیفه دمیرچی،. - 1393بحث سبک زندگی در روانشناسی و اخلاق در عرصه زندگی فردی و اجتماعی مطرح است و سبک زندگی به معنای شیوه زیستن و رفتارهای برخاسته از باورها؛ تمام جنبههای زندگی فردی و اجتماعی انسان را دربر می گیرد که از آن جمله سبک زندگی در محیط خانه است. قرآن کریم و روایات و سیره معصومین - علیهمالسلام - سبک و آدابی را در خانه برای سالم زیستی و انسانسازی معرفی میکند که باید بهصورت رفتار مستمر انسان شود و متناسب با ویژگی او یعنی »حی متأله« بودن اوست.
این آداب در محیط خانه، گاه به چگونگی ساخت و ظاهر خود خانه و گاه به چگونگی ظاهر و روابط افراد داخل خانه مربوط میشود . وجود آشفتگیها و التقاطها در رفتارها و اعتقادات و باورها، لزوم توجه به سبک زندگی و تغییر تکتک جنبههای غیر الهی و بر اساس اوهام، خرافات و مقلدانه آن را آشکار میسازد؛ زیرا هر سبکی از زندگی، انسان را بهسوی مقصدی میبرد. این تحقیق با هدف: واکاوی نظر دین اسلام در این موضوع و بررسی دقتهای دین در این مسئله، ارائه الگوی مناسب در جهت بندگی انسان و نقشه راه و مقابله با هجمهی فرهنگ ارائهشده توسط غرب و جلوگیری از آسیبهای اجتماعی و خانوادگی و فردی انجامشده است و به روش تحلیل نقلی- تاریخی بر اساس آیات و سیره پیامبر - ص - و اهلبیت - ع - نوشتهشده است.
سبک زندگی در محیط خانه از منظر قرآن و روایات با مبانی و معیارهای قرآنی و روایی سازگار است و تکتک رفتار ها و چگونگی ظواهر زندگی در چارچوب آنها چیده میشود - مهدی یی،. - 1393خانواده در مکتب اسلام جایگاه ممتازی دارد و اسلام برای چگونه زیستن افراد در خانواده قوانینی تحت عنوان سبک زندگی مقرر کرده است. از نظر اسلام سبک زندگی عبارت است از مجموعه اعمال و رفتارهای انسان که اصل انسجام بخش توحید بر آن حاکم باشد.بخشی از تعالیم اسلام که نسبتی تام با سبک زندگی دارد آموزه های فقهی است چراکه فقه بر افعال مکلفین تمرکز دارد. - شجاعی ، - 1392
روش پژوهش
روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل اسنادی است. اسناد مورد استفاده شامل آثار مکتوب، کتب و مقالات مربوط درباره موضوع تحقیق میباشد. از آنجا که در این تحقیق کلیه منابع و مراجع مرتبط با سبک زندگی اسلامی- ایرانی ، فیشبرداری و در راستای هدف پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، بنابراین نمونهگیری انجام نشده و کلیه منابع و مراجع، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند.از این رو، از سخنان مقام معظم رهبری هم استفاده شده است.
نتایج پژوهش
سبک زندگی اسلامی
اسلام به عنوان مجموعه ای از آموزه های وحیانی مبتنی برفطرت انسانی و برخوردار از پشتوانه عقلی و عرفانی، این قابلیت را دارد، تا در هر زمان و مکان پاسخگوی نیاز کمال خواهی و خداجویی انسان باشد. بدون تردید مهمترین موضوع جهان هستی - موضوع تربیت انسان است، انسانی که بر آیند ملک و ملکوت است و از سابقه ازلی و لاحقه ابدی، برخوردار است؛ که او عصاره هستی است، به لحاظ هدف الهی و غایت اقصای خود، تنها زمانی که در مقام فی» مقعد صدق عند ملیک مقتدراً« - قمر، - 55 بار یابد به آرامش و به کمال نهایی خواهد رسید. از مهمترین رسالت امروز اندیشمندان مسلمان در حوزه آموزه های دینی و راه و روش زندگی اسلامی در قرآن که همان تعلیم و تربیت، تبیین برنامه جامع دینی، مبتنی بر قرآن کریم و مکتب اهل البیت علیهم السلام است.
بدین خاطر نقش مبانی سبک زندگی اسلامی در قرآن و حدیث ضروری، اجتناب ناپذیر و فرصتی برای پژوهش در حوزهی سبک زندگی اسلامی است. کوشش و درک درست از مبانی سبک زندگی اسلامی که شامل اصول اعتقادی و اخلاقی و اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی است در بازشناسی و استقرار ساختن بنای زندگی اسلامی بر مبنای وحیانی ضرورت این پژوهش را دو چندان می کند - خانی فرد،1393 تعالیم الهی تنها تأمین کننده ی نیازهای فطری و عقلانی بشر در ابعاد گوناگون می باشد لذا، بشر باید آن تعالیم را در سبک زندگی فردی واجتماعیپیاده کند. وجه اصلی نیاز آدمی به دین و آموزه های دینی، سازماندهی به زندگی فردی و اجتماعی است، زیرا؛ انسان بدون استعانت از آموزه های وحیانی و بهره گیری مطلق از عقل محدود خود نمی تواند نیازهای روحی و روانی خود را برطرف کند و به همین دلیل است که انسانها در هر زمانی به دین و دینداری گرایش داشته و آن را پذیرا بوده اند.
امروزه برخی ها تحت تأثیر افکار و اندیشه های وارداتی نظیر سکولاریسم، اومانیسم وغیر آن، منکر تأثیرگذاری جدی و عمیق دین در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها هستند ویا با اذعان به تأثیر دین در زندگی فردی، تأثیرات اجتماعی دین را برنمی تابند ودر زندگی فردی هم نقش وتأثیرگذاری دین رافقط در بعد معنوی ورابطه با خدا منحصر می کنند و دین را فاقد توان لازم برای مدیریت وبرنامه ریزی واداره ی زندگی مادی ومعنوی توأم باهم دانسته و در ایجاد توسعه وپیشرفت وتمدن سازی ناتوان وناکارآمد معرفی می کنند. تحقق الگوی سبک زندگی اسلامی راهکاری موثر وکارآمد برای مقابله با ارزشهای غرب در جوامع مختلف اسلامی و به ویژه در ایران است. رهبر معظم انقلاب با طرح این موضوع در این زمینه فرمودند : "راهبرد مقابله با هجمه فرهنگ غرب، الگوی ایرانی اسلامی است - پیرمرادی،. - 1393
برای درک سبک زندگی مورد قبول هر مکتب و دینی لازم است به نوع آن دین و مکتب به انسان و جایگاه او در هندسه هستی توجه ویژه نمود . بر همین اساس فهم دیدگاه اسلام در حوزه های مختلف ناظر به سبک زندگی، منوط به فهم نوع این دین آسمانی به انسان و جایگاه او در منظومه به هم پیوسته هستی است . - شریفی، - 1391سبک زندگی هر فرد و جامعه ای متاثر از نوع باورها - جهان بینی - و ارزش های - ایدئولوژی - حاکم بر آن فرد و جامعه است. بنابراین دین در گام نخست با ارائه جهان بینی و ایدئولوژی ویژه ای زیربنای شکل دهی به زیست دین دارانه را می سازد. در مرحله بعد دین با ارائه آداب و دستور العمل های خاصی برای همه ی ابعاد زندگی انسان در حقیقت به دنبال شکل دهی به نوع خاصی از زیست انسانی است. دستورالعمل های اخلاقی و حقوقی فقهی دین، در واقع به منظور ارائه الگویی از زیست دینی و خداپسندانه است.
کسی که تقرب به خدا و لقاء االله را هدف نهایی خود می بیند همه ی شئوون زندگی خود، از نماز و عبادت تا کسب و کار،تحصیل ، تفریح، معاشرت، بهداشت،خوراک،معماری، هنر، سخن گفتن، تولید، مصرف، آراستگی ظاهری و امثال آن را در مسیر این هدف قرار می دهد. یعنی به همه ی جزئیات زندگی خود صبغه ی الهی می بخشد. اسلامی بودن آداب و توحید ی بودن شیوه زندگی به این معناست که سبک زندگی بتواند بسترساز - عبودیت اللهی - در حیات انسانی باشد.به گفته ی علامه طباطبایی ادب اللهی ، انجام عمل بر هیات توحید است.به این ترتیب آداب اسلامی عمدتا آداب بندگی است. - شریفی، - 1391
