بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله به بررسی کنترل موجودی یک شبکه خردهفروشان، شامل یک تامینکننده و چندین خردهفروش در حالت تکدورهای میپردازد. خردهفروشان با عدم قطعیت در میزان تامین کالا یا بازده تامینکننده و تقاضای غیرقطعی مواجهاند که برای مقابله آن و ادغام موجودیهای خود میتوانند از گزینه ارسالهای عرضی بین خود بعد از مشخص شدن مقدار تقاضا و میزان سفارش رسیده استفاده کنند تا در نهایت سود کل سیستم بیشینه شود.
این مسئله در حالت وجود سناریوهای محتمل برای بازده تامینکننده و تقاضای خردهفروشان در نظر گرفته شده و هدف آن تعیین مقادیر بهینه سفارش خردهفروشان از تامینکننده و ارسالهای عرضی بین آنها به نحوی است که امیدریاضی سود کل شبکه خردهفروشان شامل مجموع درآمد حاصل از فروش کالا مهنای هزینههای نگهداری، کمبود، خرید و ارسالهای عرضی کالا توسط خردهفروشان بیشینه شود.
روش کار به این صورت است که مسئله در قالب یک مدل برنامهریزی خطی مدلسازی شده و با حل آن توسط نرمافزار GAMS مقادیر بهینه سفارش خردهفروشان و ارسالهای عرضی تحت تمامی سناریوهای مسئله برای بازده تامینکننده و تقاضای خردهفرشان تعیین میشود. در انتها تحلیل حساسیت امیدریاضی سود شبکه خردهفروشان با توجه به میزان عدمقطعیت تامین آورده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که با افزایش میزان عدمقطعیت تامین، مقدار سود کاهش یافته و کارائی استفاده از ارسالهای عرضی جهت ادغام موجودیها و افزایش سود کل شبکه افزایش پیدا میکند.
-1 مقدمه و مرور ادبیات
در مدلهای مرسوم ، زمانیکه سیستمهای موجودی غیرقطعی، با کمبود غیرمنتظره موجودی روبرو میشوند؛ تنها با دو گزینه عقبانداختن تقاضای مشتری، در صورت امکان، و در غیر اینصورت از دست دادن آن تقاضا مواجهند. با این حال، در صورت وجود یک سیستم موجودی با چندین خردهفروش، فر صتهایی برای ادغام موجودی جهت ر سیدن به سطح خدمت مطلوبتر و مقابله با کمبودهای احتمالی وجود دارد. یکی از این فر صتها، ارسال کالا از خردهفروش با مازاد موجودی در دست به خردهفروش با کمبود موجودی تحت عنوان ارسالهای عرضی می باشد.
ارسالهای عرضی را میتوان با توجه به زمان انجام، به دو د سته کلی ار سالهای عر ضی واکن شی و فعال تق سیمبندی کرد ار سال های عر ضی فعال در زمانهای از پیش تعیین شده قبل از مشخص شدن تقاضا انجام میشوند در حالیکه ارسالهای عرضی واکنشی میتوانند در هر زمانی بعد از مشخص شدن تقاضا برای مقابله با کمبود یا کمبودهای احتمالی انجام گیرند. عدم قطعیت در سیستمهای موجودی با چندین خردهفروش، شامل سه حوزه عدم قطعیت لایههای تأمینکننده - امکان اختلال در کارکرد تسهیلاتی که کالاهای خردهفروشان را تعیین میکنند - ، عدم قطعیت لایههای دریافتکننده - تصادفی بودن تقا ضا ی م شتریان - و عدم قطعیت لایههای میانی - ت صادفی بودن زمان سفر بین تامینکننده و خردهفرو شان - میبا شد.
عدم قطعیت لایههای تأمینکننده تنها آیتمی نسبت به سایر عدم قطعیتهاست که علیرغم پایینبودن امکان رخداد آن، عموماً موقعیت جغرافیایی زنجیره را تغییر میدهد یعنی برآورده کردن تقا ضای م شتریان از طریق تخ صیص مجدد آنها به سایر خردهفرو شان صورت میگیرد. در ادبیات مو ضوع معمولا با دو نوع عدم قطعیت لایههای تأمینکننده روبرو ه ستیم: -1 عدم تأمین -2 عدم قطعیت در میزان تأمین. عدم تامین همانطور که از نامش پیدا ا ست به از مدار خارج شدن بخشی از زنجیره تأمین گفته میشود که میتواند به دلیل ایجاد نقضان در انتقال کالا، عدم پذیرش کالا توسط واحد کنترل کیفیت و یا تاخیر در زمان تحویل کالا به نحوی با شد که از زمان یک دوره بازپر ساز ی بگذرد و معمولا در م سائل، یک احتمال وقوع برای آن در نظر گرفته می شود؛ اما در عدم قطعیت در میزان تامین، مقدار سفارش ر سیده، به علت عواملی همچون خرابی ما شینآلات، متغیر بودن کارایی کارگران و... با مقدار سفارش داده شده متفاوت بوده و یک مقدار تصادفی است.
در زمینه عدمقطعیت تامین، گورنانی و همکاران - 2000 - سیا ستهای تولید و سفارشدهی یک سی ستم مونتاژ دوجزئی را با در نظر گرفتن دو تأمینکننده با عدمقطعیت در میزان تامین، به وسیله تکنیک شبیهسازی تعیین کردند. کازاز - 2004 - مسئله برنامهریزی تولید صنعت روغنزیتون را با مقدار تقاضا و تامین غیرقطعی و امکان خرید زیتون از تامینکننده قطعی بعد از مشخص شدن مقدار تامین و در حالت وابسته بودن قیمت فروش و خرید به مقدار تولید در نظر گرفت. هو و همکاران - 2007 - یک سیستم با ساختار تصمیمگیری غیرمتمرکز را با دو تولیدکننده که با عدم قطعیت در ظرفیت تولید و تقا ضا روبرو ه ستند و با امکان ار سال عر ضی کالا بین آنها در نظر گرفتند.
هدف آنها تعیین قیمت ار سال عر ضی به نحوی بود تا دو تولیدکننده را به هماهنگی و اتخاذ تصمیمات بهینه کلی مجاب کند. نتایج پژوهش نشان داد که در همه موارد تعیین مقدار این قیمت امکانپذیر نیست. در همین زمینه هو و همکاران - 2008 - یک سیستم با دو تولیدکننده را در حالت چند دورهای در نظر گرفتند که هر کدام از آنها در هر دوره با عدم قطعیت در ظرفیت تولید و تقاضا روبرو بود . آنها سپس برای مقابله با این عدم قطعیت، یک سیاست بهینه که شامل ارسالهای عرضی بعد از مشخص شدن تقاضا و ظرفیت تولید بود؛ ارائه کردند.
در رابطه با بررسی رابطه بین مشکلات مالی تامینکننده و عدم تامین، بابیچ - 2010 - یک سیستم با یک تولیدکننده و تامینکننده را در نظر گرفت و روش اشتراک سود از طریق ارائه یارانه توسط تولیدکننده را جهت مقابله با عدم تامین به واسطه مشکلات مالی تامینکننده ارائه کرد. در ادامه گیری - 2011 - برخلاف اکثر کارها در زمینه عدمقطعیت تامین، علاوه بر هزینههای موجودی، مفهوم ریسکپذیری تصمیمگیرنده را نیز در تابع هدف مسئله وارد کرد. وی زنجیره تامینی شامل یک خردهفروش و دو تامینکننده را در حالت تکدورهای نظر گرفت.
تامینکننده اول با عدمقطعیت در میزان تامین خود روبرو است در حالیکه تامینکننده دوم توانائی پاسخگویی به کل سفارش رسیده را دارا ست؛ به شرط آنکه مقدار سفارش از مقدار رزرو شده توسط خردهفروش قبل از شروع دوره بیشتر نباشد. با این وجود، هزینه هر واحد کالای تامین شده تو سط تامینکننده قطعی گرانتر از تامینکننده غیرقطعی برای خردهفروش محا سبه می شود. هدف م سئله تعیین مقادیر رزرو از تامینکننده قطعی و سفارش از تامینکننده غیرقطعی تو سط خردهفروش به نحوی بود تا هزینههای موجودی با در نظر گرفتن مفهوم ری سکگریزی کمینه شود.
زانتوپولوس و همکاران - 2012 - مدل روزنامهفروش را برای یک زنجیره تامین با یک عمدهفروش و دو کانال تامین در نظر گرفتند که هر کدام از کانالهای تامین با احتمالی مشخص با وقفه در تامین مواجه شده و تنها قادر به تامین درصدی از کالای سفارش داده شده بودند. آنها مسئله را در چهار حالت عدم وجود محدودیت، وجود محدودیت نرخ پاسخ و سطح خدمت برای عمدهفروش و وجود محدودیت برای ظرفیت کانالهای تامین در نظر گرفته و مقادیر بهینه سفارش عمدهفروش را تعیین کردند.
در رابطه با تصمیمگیری همزمان بازپرسازی مواد خام، میزان تولید و قیمتگذاری برای یک محصول تولیدی با فرض امکان عدم تامین، ژو - 2013 - یک کارخانه تولیدی را در حالت چنددورهای و با فرض وجود تقاضای تصادفی وابسته به قیمت برای محصول تولید شده در کارخانه در هر دوره در نظر گرفت و سیاستهای بهینه را تعیین نمود. در ادامه ژو و لو - 2013 - به بررسی مدل روزنامه فروش برای یک بنگاه در حالت وجود عدم قطعیت در میزان تامین و تقاضای وابسته به قیمت در دو ساختار تولید و خرید جهت تامین کالا پرداختند آنها مقادیر سفارش و قیمت فروش را در این دو ساختار محاسبه کرده و با هم مقایسه کردند.
در انتها سانگ و وانگ - 2017 - به بررسی یک زنجیره تامین با مقدار تامین و تقاضای تصادفی در حالت چند دوره، استفاده از سیاست مرور دورهای و در نظر گرفتن مقدار ثابت و متغیر برای هزینه سفارشدهی پرداختند و مقدار سفارش در هر دوره را به وسیله یک روش مبتی بر حدآستانه تعیین نمودند. همانطور که از مرور ادبیات م شخص ا ست تنها کارهای انجام شده در زمینه ترکیب ار سالهای عر ضی و عدمقطعیت تامین شامل کارهای هو و همکاران - 2007 - و - 2008 - ا ست که هر دوی آنها م سئله را در حالت وجود تنها دو تولیدکننده با عدمقطعیت در ظرفیت تولید برر سی کردهاند. در این مقاله، م سئله در حالت وجود چندین خردهفروش با توجه به سناریوهای محتمل برای بازده تامینکننده و تقا ضای خردهفرو شان گ سترش داده شده و هدف تعیین مقادیر بهینه سفارش و ارسالهای عرضی واکنشی خردهفروشان به نحوی است تا با ادغام موجودیها، سود کل شبکه خردهفروشان بیشینه شود.
-2 تعریف مسئله و ارائه مدل ریاضی
یک سیستم موجودی کالا را برای یک محصول با یک تامینکننده و چندین خردهفروش که دارای ساختار تصمیمگیری متمرکز هستند؛ در نظر بگیرید. تقاضای هر کدام از خردهفروشان تصادفی بوده و میزان تامین دارای عدم قطعیت است به این معنی که میتواند با مقداری که خردهفروشان سفارش میدهند تفاوت داشته باشد. تصادفی بودن تقاضای خردهفروشان و بازده تامینکننده به این صورت است که برای هر کدام، سناریوهای محتملی وجود دارد که با احتمال معینی رخ میدهند و از ترکیب آنها سناریوهای کلی مسئله برای بازده تامینکننده و تقاضای خردهفروشان به دست میآید.
مسئله در حالت تکدورهای و با امکان ارسال عرضی کالا بین خردهفروشان تعریف شده و فرض بر ناچیز بودن زمان ارسال کالا از تامینکننده به خردهفروشان و ارسال عرضی کالا بین هر کدام از خردهفروشان میباشد. هدف، تعیین مقادیر بهینه سفارش خردهفروشان از تامینکننده و ارسالعرضی بین آنها به نحوی است که با توجه به هزینههای خرید، حمل و نقل، ارسال عرضی و کمبود به علاوه یک قیمت فروش به ازاء هر واحد کالا و قیمت حراج به ازاء هر واحد کالای فروش نرفته، سود کل شبکه خردهفروشان بیشینه شود. در این مدل، فرض میشود که قیمت حراج هر واحد کالا توسط خردهفروش - - از هزینههای تولید - - و حمل و نقل آن - - کمتر است - نامساوی - . - - 1 در صورت عدم برقراری این فرض، خردهفروشان دیگر رغبتی به ایجاد توازن در مقدار سفارش و تقاضا ندارد .
