بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت صحیح موجودیها، یکی از مولفه های اساسی در زنجیره تامین شرکتهای تراز جهانی است. در زنجیره تامین سنتی، زمان بندی و مقادیر سفارشات موردنیاز، توسط خریدار تعیین و به تامین کننده اعلام می شود. اما در زنجیره تامین تراز جهانی، از مدل مدیریت موجودی توسط تامین کنندگان2 استفاده می شود. در این مدل، تامین کنندگان بر موجودی تولید کننده نظارت کرده و تصمیم می گیرند چه موقع و به چه میزان، انبار تولید کننده را بازپرسازی کنند. اجرای VMI منجر به کاهش هزینه های موجودی و تولید در شرکتهای تراز جهانی شده و ضمن حفظ سطح مطلوب خدمات مشتری، باعث هماهنگی و شفافیت بیشتر در زنجیره تامین می شود.
در تحقیقات گذشته، طراحی مدل های VMI با هدف حداقل کردن هزینه های کل زنجیره تامین، موردتوجه بوده است. در این مقاله، رویکرد جدیدی در طراحی مدل های VMI با هدف بهینه کردن دوره گردش موجودیهای انبار تولید کننده توسعه می یابد که مبتنی بر برنامه تولید محصولات متعدد و ضرایب مصرف مواد، در یک بازه زمانی چند دوره ای، به ارائه برنامه تامین بهینه می پردازد.
مطابق برنامه تامین پیشنهادی، سطوح بهینه موجودی و نقاط سفارش و ارسال مواد برای تامین کننده تعیین می شود به گونه ای که باتوجه به محدودیتهای فضای انبار و عدم بروز کمبود مواد، حداکثر گردش موجودیها در انبار تولیدکننده حاصل شود. برای حل بهینه مدل پیشنهادی، از ترکیب الگوریتم های تکاملی ژنتیک3 و بهینه سازی اجتماع ذرات4 استفاده می شود. بعنوان یک مطالعه موردی، اجرای مدل پیشنهادی در زنجیره تامین شرکت سایپا، بهبود در گردش موجودی کالا، کاهش سطح موجودی انبار و کاهش سطح بازیرسازی کالا توسط تامین کنندگان را نشان می دهد.
-1 مقدمه
VMI، یکی از آخرین تکنیکهای ایجاد شده در فرایند سفارش و تحویل شرکتهای کلاس جهانی است. [1 ] در زنجیره تامین سنتی، تولید کننده - خریدار - ، زمان بندی و مقادیر سفارشات را تعیین می کند و تامین کننده نیز بدون اینکه از نحوه سفارش گذاری تولید کننده، اطلاعی داشته باشد، صرفاً به نیاز او پاسخ می دهد. اما در زنجیره تامین تراز جهانی، از مدل مدیریت موجودی توسط تامین کنندگان استفاده می شود. در این مدل، تولید کننده تنها اطلاعاتی درمورد تقاضای مشتری، موجودی باقیمانده در انبارها و حداقل و حداکثر موجودی موردانتظار خود را در اختیار تامین کننده قرار می دهد
تامین کننده خود بر موجودیهای تولید کننده نظارت می کند و تصمیم می گیرد که چه موقع و به چه مقدار، انبار تولید کننده را بازپرسازی کند. اجرای VMI، منجر به کاهش هزینه های موجودی و تولید در کل زنجیره تامین شده و علاوه بر حفظ سطح مطلوب خدمات مشتری، بهره وری استفاده از منابع را افزایش داده و باعث کاهش هزینه های حمل و نقل از طریق استفاده یکنواخت تر از ظرفیتهای حمل می گردد.
در تحقیقات گذشته، مدلهای زیادی برای سیستم VMI با مفروضات مختلفی، توسعه یافته، با این حال، در اکثر مدلهای توسعه یافته، تابع هدف از نوع حداقل کردن هزینه های کل زنجیره تامین بوده است. مقاله حاضر، به دنبال ایجاد رویکردی جدید در طراحی مدلهای VMI با هدف حداکثر کردن گردش موجودیهای انبار تولید کننده است. این مدل مبتنی بر برنامه تولید اصلی و ضرایب مصرف مواد در محصولات مختلف تولیدی، به دنبال دستیابی به سطوح بهینه موجودیها و تعیین حدود بازیرسازی انبار برای تامین کنندگان با لحاظ محدودیتهای عدم بروز کمبود مواد و حداقل و حداکثر سطح انبار تولیدکننده می باشد.
-2 مبانی نظری تحقیق
1-2 مروری بر آخرین تحقیقات انجام شده در حوزه مدل های VMI
در سال 2017 ، اکبری و همکارانش مدلی از زنجیره تامین مبتنی بر VMI برای اقلام فاسد شدنی باهدف حداقل کردن هزینه کل زنجیره تامین، شامل هزینه ثبت سفارش ، هزینه نگهداری ، تخفیفات و فساد مواد و بادرنظر گرفتن چرخه بازپرسازی و اندازه سفارش و زمان تولید موردنیاز برای تامین موجودی توسط خرده فروش ها ، ارائه نمودند. [4 ] بنی اسدی و همکارانش در سال 2017، یک مدل ریاضی VMI برای زنجیره تامین با سه سطح از انبارهای مرکزی، چندین مرکز توزیع و خرده فروشهای متعدد ارائه کردند که بصورت یک برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی بوده و عدم قطعیت پارامترهای ورودی مختلف در آن لحاظ شده است
آنا در سال 2016 با موضوع پیاده سازی مدیریت موجودی زنجیره تامین توسط تامین کننده با مدل موجودی احتمالی ساده و با هدف بررسی اثر مدیریت موجودی، قبل و بعد از اجرای VMI و اثبات منافع حاصل از اجرای آن برای تامین کننده و خریدار با محدودیتهای وجود یک تامین کننده و یک خریدار و تقاضای احتمالی با توزیع نرمال و متغیرهای تصمیمِمقدار سفارش و زمان سفارش تا تامین و با استفاده از سه مثال عددی به این نتیجه می رسد که مدل تحلیلی ارائه شده قادر به کاهش هزینه های مورد انتظار زنجیره تامین، بهبود سطح خدمات و افزایش بازپرسازی موجودی می باشد.
بودهانکر و رنگری در سال 2016 با موضوع مدیریت زنجیره تامین- رویکردی جدید به فرایند تجاری، با هدف ایجاد یک مدل پایدار برای سیستم زنجیره تامین شامل یک تامین کننده و یک تولید کننده با استفاده از سیستم VMI و پارامترهای شناخته شده ی عملکرد موجودی، برای مقایسه عملکرد سیستم VMI پیشنهادی نسبت به سیستم های کششی- فشاری سنتی و با استفاده از روش حل صفحه گسترده ی پیش بینی مشارکتی و محدودیتهای زمان تامینِمعلوم و توابع توزیع تقاضای مختلف، بهترین سیاست سفارش گذاری از بین EOQ، سفارش ماهیانه، JIT و VMI را تعیین کردند. یافته های این تحقیق نشان داد که تحت سیاست VMI، سطح موجودیهای زنجیره تامین کاهش یافته، پیش بینی های بهتری از تقاضا صورت گرفته، هزینه ها کاهش یافته و خدمات بهتری ارائه می شود.
چن و همکارانش در سال 2016 با موضوع برنامه ریزی زنجیره تامین نیمه هادیها به همراه تصمیمات نقطه گسست و سناریوی VMI با هدف کمک به تصمیم گیران جهت تعیین مقادیر تولید و تحویل در مکانهای مختلف، تعیین نقطه گسست زنجیره تامین کششی – فشاری، تعیین مقادیر حدی موجودی و سناریوی مدیریت موجودی توسط فروشنده با محدودیتهای چندین مرحله تولید، چندین کارخانه، محصولات متعدد دارای رتبه بندی در صنعت نیمه هادیها و با استفاده از روش حل لینگو5 و برنامه اکسل6 منجر به پیشنهاد مدلی یکپارچه جهت تعیین نقطه گسست، انتخاب سناریوی VMI مناسب و برنامه ریزی تولید با هدف بهینه سازی منافع کل زنجیره تامین گردید
کریچانچای و مک کارتی در سال 2016 با موضوع پذیرش مدیریت موجودی توسط فروشنده برای زنجیره تامین داروی بیمارستانی، با هدف شناسایی عوامل اثرگذار بر پذیرش VMI در زنجیره تامین دارو شامل سه بیمارستان، یک توزیع کننده و یک تامین کننده/تولید کننده و با استفاده از تکنیکهای سه گانه مورد استفاده در جمع آوری داده ها شامل مصاحبه، بازدید از سایت، و بررسی اسناد و مدارک جهت ارتقای اعتبار و استواری تحقیق، منجر به شناسایی دو نوع اقدام VMI - بخش خصوصی و عمومی - در حوزه بیمارستان/تامین کننده گردید. بخش عمومی شامل بیمارستانها، بر بهبود سطح خدمات تاکید دارند درحالیکه بخش خصوصی که شامل تامین کنندگان است بر ارتباطات قوی با مشتریان کلیدی خود تاکید دارند.
صادقی و همکاران در سال 2016 با موضوع بهینه سازی یک مدل موجودی با تقاضای فازی، سفارشات عقب افتاده و تخفیف، بااستفاده از الگوریتم ترکیبی رقابت استعماری در زنجیره تامین با یک فروشنده و چندین خرده فروش و محدودیتهای فضای انبار و تعداد سفارشات و با هدف یافتن جواب نزدیک بهینه شامل اندازه سفارش، نرخ بازپرسازی خرده فروشها، حداکثر مقادیر سفارشات عقب افتاده اقلام خرده فروش ها و قیمت مناسب اقلام برای حداقل کردن کل هزینه های موجودی ارائه کردند. مدل ارائه شده یک مساله از نوع NP کامل بوده و از الگوریتم ترکیبی رقابت استعماری برای یافتن جواب نزدیک بهینه استفاده می شود و درنهایت اثرات برخی از پارامترهای هزینه، بر جواب بدست آمده برای رسیدن به دیدگاههای مدیریتی، مورد بررسی قرار می گیرد.
3-2 جمع بندی پیشینه تحقیق طی 10 سال گذشته
· با بررسی پیشینه تحقیق، مشخص می شود که عمده تحقیقات صورت گرفته در حوزه طراحی مدلهای VMI، با هدف بهینه کردن تابعهدفِ هزینه های کل زنجیره تامین بوده است
· در زمینه طراحی مدل بهینه سیستم VMI باهدف یافتن سطح بهینه گردش موجودیهای انبار، پژوهشی مشاهده نشده و در معدود تحقیقاتی که در حوزه VMI به موضوع گردش موجودیهای انبار پرداخته شده، آن را بعنوان یکی از شاخصهای اندازه گیری عملکرد سیستم VMI درنظر گرفته و در واقع بعنوان نتیجه و یکی از مزایای اجرای VMI لحاظ شده است. بنابراین از بهینه سازی گردش موجودیها بعنوان هدف طراحی مدل VMI استفاده نشده است.
· در ادبیاتموضوعِ مرتبط با طراحی مدلهای VMI، محدودیت فضای انبار یکی از مهمترین و پرکاربردترین محدودیتی است که در اغلب پروژه ها مورد توجه محققان بوده است
· محدودیت غیرمجاز بودن کمبود قطعات در سیستم VMI نیز در برخی از تحقیقات لحاظ شده است
