بخشی از مقاله
چکیده
در شریعت مقدس اسلام سیاست جزء لاینفک دین به شمار می رود و توجهی ویژه به آن شده ، همچنین آشنایی با بحث ولایت فقیه و کارکردهای اجتماعی آن امری ضروری و لازم برای جوامع اسلامی بخصوص نسل امروز ایران اسلامی ، می باشد.از آنجا که بعضی از فتنه انگیزان و مغرضان انقلاب اسلامی که منافعتشان را در به چالش کشاندن ارزش های اسلامی دانسته اند و از روی جهل و کینه به اشکال تراشی پیرامون بحث ولایت فقیه پرداخته اند و سعی کردند تا ولایت فقیه را نقطه ی مقابل دموکراسی و آزادی بشر تلقی کنند و به تعبیری آن را عین دیکتاتوری بدانند تا از این راه هم لبخند غربی ها را به روی خود ببینند و هم نسل امروز جامعه ی ما را نسبت به آن بدبین کنند.بر همه افراد آگاه ، لازم است که در روشن شدن افکار جامعه و تبیین چنین بحث هایی همت به خرج دهند تا جامعه از گزند چنین انحرافات فکری در امان بماند ، ما معتقدیم که ولایت فقیه علاوه بر اینکه هیچ قرابتی با دیکتاتوری ندارد ، بلکه نقطه ی مقابل آن و نقطه ی اوج دموکراسی و ترویج اندیشه های جمع گرایانه است ، کاربرد ولایت فقیه آنقدر در جامعه موثر و مفید می باشد که بدون آن جامعه در برهه ای از زمان بعید نیست به سرگردانی مبتلا شود و مسیر اصلی خود را به فراموشی بسپارد ، البته این را هم خاطرنشان می کنیم که ولایت فقیه خصل حکومت های اسلامی و الهی از حکومت های مادی و اندیشه های مارکسیستی می باشد و لذا انتظار هم نداریم که همه اندیشه ها به دفاع از آن بپردازند.
کلیدواژه: ولایت فقیه، سیاست، قرآن، حکومت اسلامی
-1معنای سیاست
در اینکه معنای سیاست چیست، چگونه تعریف شده، نظرات مختلف است و قطعاً نوع نگاه افراد به سیاست و حکومت، در تعریف آنها از سیاست بیتاثیر نبوده. از نظر دیوید استیون: »سیاست همان توزیع آمرانهی ارزشها در جامعه است3.« عدهای هم گفتهاند: »سیاست به معنی تدبیر و به کار گرفتن تدبیر در کار کشورداری یا در مدیریت اجتماع است4.« و خلاصه بعضی با توجه به ارزشهای معنوی گفتهاند: »روش ادارهی جامعه به گونهای که مصالح مادی و معنوی آحاد آن تحقق یابد5.«
-2 اهمیت و ضرورت سیاست
از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است و ناگزیر از زندگی در میان افراد جامعه میباشد بنابراین در راستای حفظ نظم جامعه و جلوگیری از تعدی و تجاوز دیگران به حقوقش نیاز به شخصی دارد که این نظم را پدید آورد و جامعه را اداره کند و از طرف دیگر رشد و کمال انسان در محیطی امکان مییابد که افراد حق ابراز علایق و ارزشهای اخلاقی خود را داشته باشند و در عمل به آنها محدودیتی نداشته باشند که ایجاد چنین محیطی نیز از وظایف شخص حاکم بر جامعه میباشد. و اینکه شخص حاکم چه سیاستی را اتخاذ کند، بنابراین سیاست در همهی ابعاد زندگی انسان چه مادی و معنوی نقش مؤثر دارد: »سیاست امری ضروری است و در همهی شئون زندگی انسان و در همهی احکام و دستورهای اسلامی ملحوظ شده است به گونهای که قوانین دینی، جدای از سیاست نیست و سیاست صحیح نیز خارج از قوانین اسلامی نخواهد بود6.«
قبل از بررسی و بیان انواع سیاست از دیدگاه قرآن کریم لازم می باشد که یک دسته بندی از حکومت بپردازیم، البته این تقسیم بندی امری نسبی است و قطعا اندیشمندان مختلف نظرات متفاوتی در رابطه با حکومت دارند و هر کدام با نگرشی خاص به این طبقه بندی ها اقدام می کنند. به عنوان مثال؛ ژان ژاک روسو این گونه به تقسیم بندی حکومت پرداخته است: -1 حکومت سلطنتی: در حکومت سلطنتی امر قانون گذاری و نحوه ی اجرای آن در دست یک نفر است؛ این فرد به مثابه ی یک هیئت چند نفری عمل می کند یعنی وحدت سیاسی در وجود پادشاه تجلی می یابد و چون حاکم یک نفر است، تضاد و برخورد سیاسی در این حکومت کمتر به چشم می خورد. در نظام سلطنتی همه ی قدرت ها در اختیار یک نفر است؛ حتی اگر پادشاه نیک نفس هم باشد میل ندارد کسی را در مقام خود شریک بگیرد.
-2 حکومت آریستو کراسی: در این حکومت امر قانون گذاری در اختیار یک هیئت قرار دارد و شمار حکومت شوندگان بیشتر از حکومت کنندگان می باشد. حکومت آریستو کراسی مخصوص جوامع ابتدائی است که در آن سران خانواده ها در مورد امور عمومی به شور و مشورت می نشینند.
- 6 جوادی آملی، عبداالله، ولایت فقیه، چاپ هفتم، مرکز نشر اسراء، قم، 1387، ص.333
