بخشی از مقاله
چکیده
سازمان نقشه برداری کشور به عنوان یک سازمان اجرایی و علمی در کشور به منظور هدایت و راهبری و تامین نیازهای نقشه و اطلاعات مکانی کشور فعالیت میکند که یکی از زیرساختهای و ضروریات توسعه و برنامه ریزی بخصوص در حوزه آمایش سرزمین نقشه و اطلاعات مکانی میباشد.
از آنجا که این حرفه کاملا به تکنولوژی وابسته است و از طرفی با توجه به سرعت تغییرات تکنولوژی و نیاز به نوآوری در این حوزه ، بکارگیری خلاقیتهای فعالان این حرفه از یک طرف و ایجاد تحول در سازمان و همچنین شناسایی و حمایت از افراد خلاق از طرف دیگر از ضروریات امروز کشور در این حوزه فعالیت میباشد. لذا ایجاد یک شبکه اجتماعی برای فعالان این حرفه با رویکرد خلاقیت باز میتواند در ایجاد تحول و جذب ایده های جدید و نواورانه در این حوزه اثر گذاری نماید. لازم به ذکر است با توجه به جایگاه ایران در منطقه و توانمندیهای ایران در این زمینه سازمان نقشهبرداری ایران در منطقه و آسیا دارای مزیتهای نسبی میباشد که مورد توجه کشورهای منطقه و آسیایی میباشد.
مقدمه
سازمان نقشهبرداری کشور یک سازمان علمی اجرایی با ساختار سنتی کاملا دولتی میباشد که در تاریخ هفتم خرداد 1332 به منظور یکپارچه سازی تهیه نقشه کل کشور و تطبیق عملیات نقشهبرداری توسط دولت وقت با تصویب
قانون زیر نظر سازمان برنامه و بودجه کشور تشکیل گردید. تا قبل از این هر یک از موسسات و دوایر دولتی درکشور به صورت مستقل راسا اقدام به تهیه و تامین نقشههای مورد نیاز خود میکرد.
این سازمان ابتدا با جذب نقشه برداران دیگر دستگاهها و تهیه لوازم و تجهیزات شروع بکار نمود، سپس به بمنظور بسترسازی جهت دستیابی به فنآوری روز نقشهبرداری که آنروزها از طریق عکسبرداریهوایی و تبدیل عکسها به نقشه درکشورهای پیشرفته متداول بود، اقدام به دورههای آموزشی برای تربیت نیروی انسانی نمود. دربرخی از این دورهها با کمک سازمان ملل متحد و بورسهای دیگر کشورها و هزینه سازمان نقشهبرداری عدهای ازاین دانش آموختگان جهت تکمیل تحصیلات وکسب تجربه به مراکز آموزشی کشورهای پیشرفته اعزام گردیدند. درسال 1344 باکسب مجوز از مسئولین تحصیلات عالیه کشور، مدرسه عالی نقشه برداری تاسیس گردید که این آموزشها تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه یافت.
با تاسیس سازمان نقشه برداری وبهره گیری از فن آوری نوین براساس آموزشهای مذکور و تجهیز این سازمان به تجهیزات پیشرفته نظیر هواپیما ، دستگاههای تبدیل، دستگاههای چاپ، فاصلهیابها، دوربینهای نقشه برداری، تجهیزات کارتوگرافی، ... قدمهای موثری دراجرای برنامههای عمرانی برداشته شد. سازمان نقشهبرداری کشور با نقشهبرداری، عکسبرداریهوایی، تهیه نقشههای مختلف درکلیه برنامههای عمرانی از قبیل شهرسازی، سدسازی، آبیاری، راهسازی، انتقال نیروی برق، استخراج معادن، تهیه نقشه های کاداستر نقش موثری ایفا نموده است.
سازمان نقشهبرداری کشور در بیش از پنج دهه فعالیت، با تولید انواع نقشههای مورد نیاز کشور در مقیاسها مختلف جایگاه خودرا به عنوان تولیدکننده اصلی نقشه و اطلاعات مکانی درکشور تثبیت نموده است و با گسترش دامنه کاربران و کاربردهای نقشه و اطلاعات مکانی در کشور موفق گردیده است نقشه و اطلاعات مکانی را بعنوان یکی از عناصر اصلی برنامهریزی، مدیریت و توسعه مبتنی بر دانایی محور، مورد نظر چشم انداز بیست ساله و برنامههای توسعه پنج ساله کشور مطرح نماید.
براساس مستندات موجود، توانایی و جایگاه کشور از نظر تولید نقشه و اطلاعات مکانی در مقایسه با کشورهای در حال توسعه و برخی ازکشورهای توسعه یافته مشهود است. براین اساس این سازمان در منطقه و کشورهای آسیایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است
با توجه به نقش و جایگاه این سازمان از یک طرف و وجود دهها شرکت خصوصی فعال در این حرفه در کشور از طرف دیگر و همچنین وابستگی این حرفه به تجهیزات و سرعت رشد و تغییرات تکنولوژی ، استفاده از ایده های نوآورانه و ایجاد یک سازمان پویا برای انجام ماموریت و وظایف محوله ضروری بنظر میرسد.
- سایت سازمان نقشه برداری کشور
مروری بر وضعیت سازمان نقشه برداری کشور
سازمان نقشه برداری کشور یک سازمان کاملا دولتی با فضای کارکردی همانند سایر دستگاههای دولتی کشور میباشد. این سازمان بدلیل ماهیت سنتی ناشی از قوانین حاکم بر ساختار اداری کشور دارای محیطی لخت و تقییر ناپذیر و مقاوم در برابر تغییر میباشد. این سازمان بدلیل ماهیت بودجهای که دارد و بودجه آن همه ساله از طرف دولت در بودجه سالیانه کشور منظور میشود دچار محدودیتهایی میباشد و از طرفی با توجه به تامین مالی دولتی، تلاشی برای کسب درآمدهای بیشتر ندارد.
طبق بررسیهای میدانی انجام شده افراد به نوع فعالیتهایی که در حال انجام هستند عادت کرده و علاقهای به تغییر آن ندارند و حتی برای جلوگیری از انجام فعالیت جدید مقاومتهای جدی انجام میدهند ، بطوریکه حتی اگر با ورود نیروی جدید ،کار جدیدی تعریف شود با آن مقاومت میشود. بافت فامیلی و نسبتهای خانوادگی کارمندان با هم سازمانهای غیررسمی را در این سازمان بشدت تقویت کرده است و بیشتر احساس میشود در یک فضای طایفهای مشغول به کار هستیم تا یک سازمان دولتی !!
از طرف دیگر نوع فعالیت کاملا وابسته به تکنولوژی و نوآوری میباشد و با توجه به تغییرات سریع تکنولوژی و تجهیزات نقشهبرداری و همچنین تغییر رویکردها ،سازمان برای بقا ناگزیر به اصلاح رویه های خود میباشد. این درحالی است که بخشی از کارکنان به عنوان اپراتور در این سازمان جذب شدهاند که امروزه آن دستگاهها که آنها اپراتور آن بودند از رده خارج و بدون استفاده شده اند و این چرخه تغییر همچنان ادامه دارد.
مشتریهای سازمان غالبا همانند خود او دستگاههای دولتی هستند و فضای حاکم بر عرضه و تقاضا نیز یک مسیر یکطرفه است بدین مفهوم که همواره سازمان بدنبال تقاضا از طرف مشتری حرکت خود را آغاز میکند که البته این روش آسیبهای جدی به رفع نیاز کشور وارد کرده است و علی رغم سرمایه گذاریهای انجام شده سازمان را در حاشیه قرار داده است.
نکته دیگر اینکه امروزه نقش دانش ژئوماتیک و کاربردهای نقشه و اطلاعات مکانی در اداره جامعه جدیتر از گذشته شده است و با توجه به اینکه بیش از %80 از اطلاعات مورد نیاز در برنامهریزی و مدیریت کشور وابسته به مکان میباشد اهمیت این حوزه را چندین برابر کرده است و این موضوع باعث افزایش تقاضا گردیده است و بدلیل عدم پاسخ گویی و فضای حاکم در آن سازمان ، مشتریان بدنبال پیداکردن راه حلهای دیگری برای پاسخ به نیازهای خود میباشند. که این موضوع میتواند آسیبهای جدی به این بخش از کشور وارد نماید.
مشکل دیگر که در این مسیر وجود دارد بکارگیری و جذب نیروهای جدید میباشد که ضوابط حاکم بر کشور بشدت مانع از جذب و بکارگیری نیروی جدید میباشد
