بخشی از مقاله
چکیده- مدلسازی و شبیه سازی در حوزه علم کامپیوتر دارای کاربردهای بسیار زیادی می باشد. این روش در تحلیل سیستمهای اجتماعی نیز کاربرد فراوان دارد .مدلسازی مبتنی بر عامل یکی از روشهای تحلیلی می باشد که امروزه برای مدلسازی رفتارهای اجتماعی مورد توجه قرارگرفته است. عامل ها به عنوان موجودیت های خودمختار و دارای قابلیت تصمیم گیری درونی و همچنین تعامل با دیگر عاملها، قابلیت های زیادی را برای مدلسازی رفتارهای پیچیده اجتماعی فراهم نموده اند .در حقیقت هر عامل نقش یک فرد را بازی می کند و با داشتن تعامل با دیگر عاملها،جامعه را مدلسازی می نماید.فهمیدن و پیش بینی این رفتارها بسیار ارزشمند می باشد. یکی از رفتارهای اجتماعی افراد، موضوع رفتارهای نو می باشد که بعضی افراد آن را تقلید کرده و یا سعی در ایجاد رفتاری جدید از جانب خود می کنند. . افراد مختلف به صورت متفاوت نسبت به این پدیده اجتماعی واکنش نشان می دهند .
فاکتورهای فردی برخی تفاوتها در سطح فرد را ایجاد می نمایند و برخی دیگر از تفاوتها در سطح کلان تر و در سطح جامعه مشاهده می شود .فهمیدن این رفتار برای بخشهای مختلف جامعه مانند محققین، سیاستمداران، فعالان حوزه فرهنگی بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله از چند پارامتربه عنوان رفتار نوجهت شبیه سازی وچندپارامتردیگربه عنوان نتایج حاصل ازاین رفتارهااستفاده می شود. از فاکتورهای فرهنگی ونُرمهای اجتماعی به منظور ایجاد عامل های فردی نزدیک به دنیای واقعی استفاده خواهیم کرد. دراین مقاله سعی می شودتا با استفاده ازشبیه سازی مبتنی بر عامل یک مساله اجتماعی که عبارت است ازرفتارهای نو در جامعه موردشبیه سازی و تجزیه وتحلیل قرارگیرد.این سیستم چندعاملی با استفاده ازنرم افزارBrahms شبیه سازی شده ونتایج حاصل ازآن ارائه شده است.
-1 مقدمه
مدلسازی و شبیه سازی در حوزه علم کامپیوتر دارای کاربردهای بسیار زیادی می باشد[3]روشهای متعددی در حوزه مدلسازی و شبیه سازی مورد استفاده قرارمی گیرد مانند شبیه سازی سیستمهای گسسته، سیستمهای پویا، مدلسازی خطی و رگرسیون، و مدلسازی مبتنی بر عامل. [16 ] دراین مقاله سعی می شودتا با استفاده ازشبیه سازی مبتنی بر عامل یک مساله اجتماعی که عبارت است ازرفتارهای نو در جامعه موردشبیه سازی و تجزیه وتحلیل قرارگیرد. مدلسازی مبتنی بر عامل یکی از روشهای تحلیلی می باشد که امروزه برای مدلسازی رفتارهای اجتماعی مورد توجه قرارگرفته است.
یکی از رفتارهای اجتماعی افراد، موضوع رفتارهای نو می باشد که بعضی افراد آن را تقلید کرده و یا سعی در ایجاد رفتاری جدید از جانب خود می کنند . فهمیدن این رفتار برای بخشهای مختلف جامعه مانند محققین، سیاستمداران، فعالان حوزه فرهنگی بسیار حائز اهمیت است . افراد مختلف به صورت متفاوت نسبت به این پدیده اجتماعی واکنش نشان می دهند فاکتورهای فردی برخی تفاوتها در سطح فرد را ایجاد می نمایند و برخی دیگر از تفاوتها در سطح کلان تر و در سطح جامعه مشاهده می شود .
تفاوتهای فردی ریشه در بسیاری از خصوصیات فردی مانند دانش شخصی، انگیزه و علاقه و ترجیحات، شخصیت و غیره می باشد و تفاوتهای در سطح جامعه ریشه در باورها و ارزشهای اجتماعی، نُرم های اجتماعی، آداب و رسوم حاکم بر جامعه و یا یک گروهی از افراد، فرهنگ و قوانین نانوشته جامعه که مردم خود را موظف به تبعیت از آن می کنند،دارد. مدلسازی و شبیه سازی، یک ابزار مناسب را برای بررسی این گونه مسائل که به نوعی یک مساله پیچیده اجتماعی می باشد را فراهم می آورد .
از میان تمامی روشهای مدلسازی، مدلسازی مبتنی بر عامل یک ابزار بسیار مناسب برای مدلسازی و شبیه سازی و بررسی چنین رفتارهایی در جامعه می باشد .عامل ها به عنوان موجودیت های خودمختار و دارای قابلیت تصمیم گیری درونی و همچنین تعامل با دیگر عاملها قابلیت های زیادی را برای مدلسازی رفتارهای رفتارهای پیچیده اجتماعی فراهم نموده اند. در حقیقت هر عامل نقش یک فرد را بازی می کند و با داشتن تعامل با دیگر عاملها،جامعه را مدلسازی می نمایدبه عنوان مثال یکی از رفتارهای مرتبط با نوگرایی در حوزه تجارت خود را نشان می دهد .
تمایل به سوی کالاهای جدید در یک جامعه توسط افراد آن جامعه موضوعی است که بسیار مورد توجه شرکتها و تولیدکنندگان کالا به منظور شناخت بهتر بازار و افزایش فروش خود قرار گرفته است .یک کالا ممکن است در یک جامعه فروش خوب داشته باشد و بسیار مورد توجه قرار بگیرد ولی در جامعه ای دیگر اصلامورد توجه قرار نگیرد.لذا شناخت رویکرد مردم هر جامعه ای برای صاحبان شرکتها و تولید کنندگان مهم می باشد.
فهمیدن و پیش بینی این رفتار بسیار ارزشمند می باشد . تولیدکنندگان می توانند با شناخت این رفتار در افراد، تشخیص بدهندکه چه کالایی را باید تولید نمایند، به چه صورت باید تبلیغ نمایند و بر چه خصوصیتی از کالا تمرکز کنند که بتوانند خریدار را تحریک نمایند که کالا را خریداری کنند .فهمیدن این رفتار هم از طریق مطالعات جامعه شناسی فراهم می شود اما دارای اشکالات زیادی می باشد و دقت بالایی را ندارد . همچنین نمی تواند داده های مرتبط با تعاملات پیچیده افراد را پوشش دهد .
لذا بهره گیری از تکنیکهای کامپیوتری و هوش مصنوعی می تواند راهگشا باشد .سیستمهای چند عاملی یکی از ابزارهای مناسب برای پیاده سازی سیستمهای پیچیده اجتماعی می باشد .عامل ها به عنوان اجزای کامپیوتری که دارای قابلیت تصمیم گیری، هوشمندی، خودفعالی، اجتماعی می باشند می تواند به خوبی چنین سیستمی را مدل نماید.براساس نظر[7] J.Lorenzیکی ازرفتارهای پویا درسیستمهای بیولوژیکی ظهورخوشه است بدین معنی که افراد بصورت خودسازمانده به تراکم جمعیتی بصورت فیزیکی یا بر اساس رفتار اضافه می شوند.چندین نظریه برای تشریح خوشه بندی ارائه شده است که به عنوان نمونه می توان ازارگانیسمهای چند سلولی، کلونی مورچه ها،کندوی زنبور عسل،دسته پرندگان، مدرسه ماهی ها وگله حیوانات نام برد.درتمامی این مواردازعامل به عنوان عنصراصلی شبیه سازی استفاده شده است.
بنا به نظر [10]M.E. Gastonعامها برای انجام کارهای تسهیم شده نیازبه ایجاد ائتلاف دارند نظیرکارهایی که باید درشبکه های حسگر ویا بازارانجام دهند.لذادراین مقاله نیازبه ائتلاف عاملها به عنوان یک نیاز مطرح شده است وبراساس ویژگیهای توپولوژیکی شبکه ها روشهایی برای ایجاد ائتلاف دربین عاملها پیشنهاد گردیده وشبیه سازی شده است. E. [18]Bonabeau بیان کرد که رفتارشناسان ازشبیه سازی برای فهمیدن رفتارهای جانوران استفاده می کنند.
رفتارهای رده ای ازجانداران مانند حشرات یا مورچگان بر اساس هوش جمعی انجام می گیرد،کارهایی مانندجمع آوری غذا ویا یافتن مسیر براین اساس استوار است.دراین مقاله بیان گردیده که می توان ازاین موضوع الگو گرفت ودرسیستمهای کنترلی وکامپیوتری و...ازآنها استفاده کرد که البته این کارها ازقبل مستلزم شبیه سازی است.[13] P. Holmeیک سیستم ازعاملهای شبکه را مدل کردندکه بدنبال بهینه کردن مرکزیتشان درشبکه بودند ،درحالیکه هزینه شان راوتعداداتصالاتی که آنها درآن شرکت دارند پایین نگه دارند.
برخلاف دیگر مدلهای مبتنی بر نظریه بازیها برای ارزیابی شبکه موفقیت عاملها فقط مرتبط با موقعیت آنهادرشبکه بود. عاملها ازاستراتژیهای مبتنی براظلاعات محلی برای بهبود شانس موفقیتشان استفاده می کنند.هم سیر تکاملی استراتژیها وهم ساختارشبکه مورد بررسی قرار می گیرند. [19] S. Bowles این مساله را مطرح می کند که چگونه گروههای انسانی یک سطح بالا ازهمکاری را با وجود سطح پایینی ازارتباطات ژنتیکی بین افرادگروه برقرارمی کند؟
درادامه نویسندگان بیان می دارندکه بسیاری ازانسانها دارای استعداد تنبیه افرادی هستند که نرمهای مزایای گروه را نقض می کنندتا زمانیکه یک هزینه مناسب را به ناقض تحمیل کنددراین مقاله نویسندگان یک مدل از همکاری ومجازات را پیشنهاد می کنند که روابط قوی متقابل نامیده می شود.جایی که اعضای گروه منفعتی را به تبعیت متقابل دریک نرم اجتماعی بدست می آورند. دراین شبیه سازی عاملها نقش افراد را بازی کرده وبا توجه به ویژگیهایی که برای آنها ذکر شدانتشاررفتارهای جدیدرا درجامعه شبیه سازی می کنند.لازم به ذکر است که پارامترهای زیادی جهت اتشاررفتارهای جدیدمی توان درنظر گرفت.دراین تحقیق چهار رفتارجدید که عبارتند از
3. رفتارهای جدید اقتصادی
4. رفتارهای جدیدپوششی
مدنظرقرارگرفته است. در این شبیه سازی که توسط نرم افزار Brahms انجام گرفته است تعداد 10 عامل به عنوان جامعه مورد نظر تعریف شده است. دراین تحقیق تلاش بر این است که تاثیر انتشار رفتارهای نودریک جامعه مورد بررسی قرارگیرد که این کاربا شبیه سازی انجام گرفته است.
-1 رفتارهای جدید سیاسی
-2 رفتارهای جدید فرهنگی
-3 رفتارهای جدید اقتصادی
-4 رفتارهای جدیدپوششی
مدنظرقرارگرفته است. در این مقاله شبیه سازی رفتارجامعه دراثرانتشار رفتارهای نواز از فاکتورهای فرهنگی ونُرمهای اجتماعی به منظور ایجاد عامل های فردی نزدیک به دنیای واقعی استفاده خواهیم کردکه قبلا ذکرگردیدند.
-2 مدل سازی مبتنی بر عامل جهت انتشار رفتارهای نو در یک جامعه
همانگونه که درابتدا بیان شد مساله مورد تحقیق یک مساله و موضوع چند عامله* می باشد.عاملها نقش افراد را بازی کرده وبا توجه به ویژگیهایی که برای آنها ذکر شدانتشاررفتارهای جدیدرا درجامعه شبیه سازی می کنند.لازم به ذکر است که پارامترهای زیادی جهت اتشاررفتارهای جدیدمی توان درنظر گرفت.دراین تحقیق چهار رفتارجدید که عبارتند از
دراین تحقیق 4 رفتارجدید مورد نظرقرارگرفته است که عبارتند از:
-1 افرادی - عاملهایی - که رفتارجدید اقتصادی دارند Agent with
new economic behavior
-2 افرادی - عاملهایی - که رفتارجدید فرهنگی دارند Agent with
new economic cultural
-3 افرادی - عاملهایی - که رفتارجدید سیاسی دارند Agent with
new political behavior
-4 افرادی - عاملهایی - که رفتارجدید فرهنگی - ازبعد پوشش وحجاب - دارند
Agent with new economic behavior
تاثیراتی که این رفتارهای نو براجزای مختلف جامعه می گذارند دراینجا سه موضوع مد نظرقرار گرفته است که عبارتند از:
-1 قیمت یک کالای خاص Price of x goods
-2 پوشش افرادجامعه Community Coverage
-3 * Multi Agent طرزتفکر افراد Community Opinion
