بخشی از مقاله
چکیده
توزیع نامتقارن اطلاعات، اطلاعات درونی و غیردرونی را برای شرکت به ارمغان میآورد. عدم تقارن اطلاعاتی عامل اختلاف هزینه تأمین مالی داخلی و خارجی است، که آنها را با جایگزینهای ناقص و نامناسب پوشش میدهند. هدف این مقاله بررسی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محدودیتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این پژوهش از نظر هدف از نوع پژوهشهای کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی، از نظر زمان اجراء مقطعی و از نظر منطق اجراء استقرائی است. قلمرو زمانی پژوهش از ابتدای سال90 تا پایان سال 94 است. جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. که به روش حذف سیستماتیک - غربالگری - تعداد 118 شرکت به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج این پژوهش حاکی از این است که بین عدم تقارن اطلاعاتی و متغیرهای جریان نقدی عملیاتی، سود سهام و وجه نقد نگهداری شده رابطه معناداری وجود ندارد. این در حالی است که بین عدم تقارن اطلاعاتی و متغیرهای اهرم مالی و Q توبین رابطه معناداری وجود دارد.
کلمات کلیدی: عدم تقارن اطلاعاتی، محدودیتهای مالی، جریان نقد عملیاتی، اهرم مالی، سود سهام و وجه نقد نگهداری شده.
.1 مقدمه
بحث محدودیتهای مالی یکی از موضوعات مهم و اساسی پیشروی تمام شرکتها میباشد. شیوه متداول برای بررسی رابطه بین محدودیتهای مالی، تفکیک شرکتها به دو گروه شرکتهای با محدودیت مالی و بدون محدودیت مالی است. فازاری و همکاران1، استدلال میکنند که شرکتهایی که دارای محدودیت مالی شدید هستند در هنگام تصمیمگیریهای سرمایهگذاری بر جریانات نقدی تأکید بیشتری دارند به عبارتی با افزایش اختلاف بین هزینههای تأمین مالی داخلی و خارجی حساسیت سرمایهگذاری به وجوه نقد داخلی افزایش مییابد.بر مبنای مطالب پیشگفته، مشکلات نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای دچار محدودیت مالی نسبت به شرکتهای دیگر بیشتر است و بنابراین تأمین مالی از خارج این شرکتها گرانتر است. پس این شرکتها بیشتر از منابع داخل شرکت برای تأمین مالی استفاده میکنند.
عدم تقارن اطلاعاتی یکی از عوامل مهم در تصمیمگیری میباشد. در صورتیکه، اطلاعات موردنیاز به صورتی نابرابر بین استفادهکنندگان توزیع شود، این عمل میتواند نتایج متفاوتی را نسبت به موضوع واحد در بر داشته باشد. بنابراین، قبل از اینکه خود اطلاعات برای فرد استفادهکننده مهم باشد، این کیفیت توزیع اطلاعات است که باید بصورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد. وجود عدم تقارن اطلاعاتی در بازار باعث میشود سرمایهگذاران برای جبران ریسک سرمایهگذاری تقاضای بازده بالاتر کنند که بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام اختلاف ایجاد شده و هر چه این اختلاف بیشتر باشد میزان عدم تقارن اطلاعاتی شرکت موردنظر بیشتر خواهد بود که باعث عدم اطمینان سرمایهگذاران از دریافت بازده مناسب ناشی از سرمایهگذاری خواهد شد. بهمنظور جلب اطمینان سرمایهگذاران، بایستی ارزیابی صحیح و علمی از عملکرد شرکتها و در نهایت تعیین ارزش آنها انجام داد.
هدف این مقاله تحلیل ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی و محددیتهای مالی است که بر تصمیم سرمایهگذاران در مورد بازار مالی از جهت خرید یا فروش سهام تأثیرگذار است. این تصمیمات نیز تأثیر قابل توجهی بر عملکرد سهام میگذارد که به صورت نوسان نسبی قیمتهای سهام از دورهای به دورهی دیگر تعریف میشود. همچنین، در اکثر موارد سرمایهگذاران دانش کافی در مورد کلیات کار یک شرکت از جهت ایجاد ارزش برای سهامداران یا توزیع سود سهام ندارند. با این وجود سرمایهگذاران باید در هنگام تصمیمگیری با استفاده از اطلاعات موجود تخمینهای خاصی بزنند. شناخت منابع اطلاعاتی که بر قیمت سهام از دورهای به دورهی دیگر و در یک زمان واحد تأثیر میگذارد و منابع غیرممکن شدن ریسک برای دستیابی به سوددهی مطلوب، یک دغدغه دائمی سرمایهگذاران بوده است .[1]
.2 پیشینه پژوهش
ساموئل فوسو و همکاران - 2016 - 1، به مطالعه تحقیقی با عنوان » عدم تقارن اطلاعاتی، اهرم مالی و ارزش شرکت: آیا بحران مالی و رشد شرکت تأثیر گذارند؟« پرداختند. یافتههای تجربی که با استفاده از نمونه بزرگی از شرکتهای بریتانیایی بدست آمده، بیانگر آنست که عدم تقارن اطلاعاتی اثرات منفی بر ارزش شرکت میگذارد و اینکه این اثر با اهرم شرکت کاهش مییابد. آنها همچنین دریافتند که اهرم اثر منفی بر ارزش شرکت دارد. و اینکه اثر نهایی اهرم در مورد شرکتهایی که عدم تقارن اطلاعاتی دارند، پایینتر است. علاوه بر این، آنها دریافتند که رابطه میان عدم تقارن اطلاعاتی و ارزش شرکت در دوره پس از بحران مشهودتر از دوره قبل از بحران است. در انتها آنها نشان دادهاند که اثر عدم تقارن اطلاعاتی بر ارزش شرکت، در مورد شرکتهایی که فرصتهای رشد بالا - پایین - دارند، بیشتر - کمتر - است.
ولید منصور - 2014 - 2، در پژوهشی به بررسی رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و محدودیت تأمین مالی در شورای همکاری خلیج فارس پرداخت. نتایج نشان میدهد در حالی که عدم تقارن اطلاعاتی یکنواخت است، حساسیت جریان نقدی سرمایهگذاری افزایش مییابد.لین و همکاران - 2012 - 3، در پژوهش خود به این نتیجه رسیدهاند که عدم تقارن اطلاعاتی با حجم معاملات و تعداد معاملات، رابطه منفی و با ریسک نقدشوندگی هر شرکت، رابطه مثبت دارد. در مقابل، این پژوهش رابطه معناداری میان نقدشوندگی بازار و ریسک نقدشوندگی بازار با عدم تقارن اطلاعاتی یافت نکرده است. واسان و بون - 2010 - 4، در پژوهش خود به بررسی رابطه میان اقلام تعهدی و عدم تقارن اطلاعاتی پرداختند.
نتایج پژوهش آنها نشان میدهد که میان دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خ رید و فروش سهام به عنوان نماینده عدم تقارن اطلاعاتی و اقلام تعهدی، رابطه معناداری مشاهده نشد.دنیس و سیبیلکوف - 2007 - 1، دریافتند که نگهداری وجه نقد دارای ارزش بسیار بالایی برای شرکتهای با محدودیت مالی نسبت به شرکتهای بدون محدودیت مالی است. نتایج مطابق با این فرضیه میباشد که نگهداری بالای وجوه نقد توسط شرکتهای با محدودیت مالی، در مقابل تأمین مالی خارجی هزینه بر موجب افزایش ارزش میگردد.کاپلن و زینگالس - 1997 - 2، به بررسی رابطه بین محدودیت مالی و حساسیت سرمایهگذاری به جریانهای نقدی پرداختند.
آنها دریافتند که، در شرکتهایی که کمتر با محدودیت مالی روبهرو هستند، حساسیت سرمایهگذاری به جریانهای نقدی بیشتر است. آنها به این نتیجه رسیدند که حساسیت سرمایهگذاری به جریانهای نقدی، نمیتواند شاهدی بر این مدعی باشد که شرکتهای مربوطه از محدودیت مالی بیشتری برخوردارند.صالحنژاد و همکاران - 1394 - ، در تحقیقی به بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر رابطه سهم بازار محصول و نقدشوندگی سهام پرداختند. نتایج حاکی از یک ارتباط مستقیم و معنادار بین سهم بازار محصول با نقدشوندگی سهام میباشد. همچنین نتایج برای ضریب متغیر اندازه شرکت - متغیر کنترلی - یک ارتباط مستقیم و معنادار بین اندازه و میزان نقدشوندگی سهام را نشان میدهد.
از طرف دیگر، نتایج نشان داد که با وارد نمودن متغیر عدم تقارن اطلاعاتی به مدل آزمون فرضیه، شدت ارتباط بین سهم بازار محصول با نقدشوندگی سهام کاهش یافته است.
راستگونژاد و لاری دشت بیاض - 1393 - ، در تحقیقی به بررسی رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و حساسیت جریان نقدی-وجه نقد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران پرداختند. نتایج آزمون فرضیه تحقیق نشاندهنده تأثیرگذاری عدم تقارن اطلاعاتی بر حساسیت جریان نقدی وجه نقد است. به اینصورت که با وارد شدن معیار عدم تقارن اطلاعاتی حساسیت جریا نقدی وجه نقد کاهش پیدا میکند.
نهندی و درخور - 1392 - ، در پژوهشی به بررسی رابطه بین محدودیت مالی، ارزش وجه نقد و خالص سرمایهگذاری پرداختند. براساس تحلیلهای صورت گرفته در مورد فرضیه اول مشخص گردید که وجه نقد در مورد شرکتهایی که دارای محدودیت مالی هستند نسبت به شرکتهایی که دارای محدودیت مالی نیستند، بیشتر باعث افزایش ارزش شرکت میگردد. نتایج فرضیه دوم رابطه مستقیم وجه نقد با میزان سرمایهگذاری را نشان داد. در فرضیه سوم بررسی گردید که تغییرات وجوه نقد در شرکتهایی که دارای محدودیت مالی هستند نسبت به شرکتهایی که دارای محدودیت مالی نیستند، بیشتر باعث بازدهی مازاد میشود که در نهایت این فرضیه نیز مورد تأیید قرار گرفت.
خوبانی - 1389 - ، در پژوهشی با عنوان "بررسی رابطه کیفیت سود با عدم تقارن اطلاعاتی" به بررسی نقش کیفیت سود در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، هیچ تأثیری بر میزان عدم تقارن اطلاعاتی ندارد. وی همچنین دریافت که عدم تقارن اطلاعاتی در دوره پس از اعلان سود بیشتر از دوره قبل از اعلان سود است.تهرانی و حصارزاده - 1387 - ، در تحقیقی به بررسی تأثیر جریانهای نقدی آزاد و محدودیت مالی بر بیش سرمایهگذاری و کمسرمایهگذاری پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه بین جریان وجه نقد آزاد و بیش سرمایهگذاری، مستقیم و به لحاظ آماری معنیدار میباشد. با این وجود یافتهها حاکی از عدم معنیداری رابطه بین محدودیت مالی و کمسرمایهگذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
