بخشی از مقاله
چکیده
آلودگی خاک ها و محیط های آبی با فلزات سنگین یک مشکل جدی و در حال گسترش است. ورود فلزات سمی از طریق فعالیت های انسانی باعث آلودگی بسیاری از خاک ها شده است. در بررسی سمیت فلزات در سیستم های مختلف و پیچیده گیاه خاک، عوامل زیادی وجود دارند که مرتبط با ویژگی های خاک، خصوصیات گیاه و دیگر عوامل زیست محیطی می باشند. لذا ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی محیط زیست و رسیدن به غلظت های بحرانی، اثرات سوء متابولیکی و فیزیولوژیکی در موجودات زنده بر جای می گذارد
هدف از این مقاله این است که با شناخت روش های ورود فاضلاب صنعتی به محیط زیست، شناخت فلزات سنگین طریقه ورود به محیط زیست و اثرات آن بر بدن انسان و جانداران و عوارض آنها بتوانیم راههای پیشگیری مناسبی برای ورود به محیط زیست وکنترل آنها بتوانیم توسعه پایداری بر محیط زیست و زندگی انسان داشته باشیم.
-1 مقدمه :
رشد فزاینده تولید مواد شیمیایی و همچنین مصرف این مواد در فرایندهای مختلف صنعتی از نشانههای بارز یک جامعه صنعتی به شمار میرود ؟ گرچه استفاده از این مواد در شاخههای مختلف تا حد زیادی باعث توسعه اقتصادی گردیده است، اما مطالعات و تجربیات نشان میدهند که اثرات سوء قابل توجهی در ارتباط با این مواد به وجود میآید ؟اثرات سوء ناشی از مواد زائد خطرناک بسیار متفاوت و متنوع میباشند ؟ برخی از این اثرات، کوتاه مدت و شدید هستند
اثرات مواد زائد صنعتی بر بهداشت و محیط زیست استقرار و انتخاب صنایعی که بدون ارزیابی زیست محیطی و بررسی توان محیط در پذیرش توسعه انجام پذیرد، میتواند منشأ خطرات و نارسائیهایی باشد
اغلب پساب های صنعتی غلظت بالایی از فلزات سنگین دارند که وقتی این فلزات سمی در مکان های تخلیه رها شوند ، خاک و آب های زیرزمینی و نهایتاً دریا را آلوده و به طور کلی بر زندگی آبزیان و چرخه غذایی اثر میگذارند. تصفیه و جداسازی آلاینده ها و بخصوص فلزات سنگین از این ضایعات قبل از تخلیه اهمیت زیادی دارد
خاک ها و اراضی که تحت تاثیر پساب های صنعتی قرار می گیرند و یا با پساب آبیاری می شوند ، با گذشت زمان با مقادیر بالایی از فلزات سنگین آلوده می شوند. و این خاک به عنوان محیط فعالیت ریشه ، منبع اولیه عناصر کمیاب موجود در گیاه است و نهایتا با افزایش غلظت عناصر کمیاب در این محیط ، دسترسی گیاه به این عناصر زیاد شده و عامل بروز مشکلاتی برای تولیدات کشاورزی می شوند
در دهه گذشته ورود آلاینده ها با منشاء انسانی مانند فلزات سنگین به داخل محیط های دریایی، به مقدار زیادی افزایش یافته است که به عنوان یک خطر جدی برای حیات محیط های آبی بشمار می آیند. فلزات سنگین در یک مقیاس وسیع، از منابع طبیعی و انسان ساخت وارد محیط زیست می شوند. میزان ورود این فلزات سنگین به داخل محیط زیست، متجاوز از میزانی است که بوسیله فرایندهای طبیعی برداشت می شوند. بنابراین تجمع فلزات سنگین در محیط زیست مورد توجه می باشد. سیستم های آبی به طور طبیعی دریافت کننده نهایی این فلزات هستند
آلاینده هایی که در آب یافت می شوند، ناشی از پساب های خانگی، تخلیه محصولات شیمیایی، سموم، حشره کش ها و علف کش ها، تخلیه صنعتی، پساب های رادیواکتیو، هیدروکربن های نفتی و رنگی می باشد
هدف از این مقاله این است که با شناخت روش های ورود فاضلاب صنعتی به محیط زیست، شناخت فلزات سنگین طریقه ورود به محیط زیست و اثرات آن بر بدن انسان و جانداران و عوارض آنها بتوانیم راههای پیشگیری مناسبی برای ورود به محیط زیست وکنترل آنها بتوانیم توسعه پایداری بر محیط زیست و زندگی انسان داشته باشیم.
مواد و روش ها
-1 چگونگی آلودگی محیط زیست توسط مواد زائد خطرناک
مواد زائد خطرناک میتوانند به صورت مستقیم مثل تبخیر مواد شیمیایی به اتمسفر و به صورت غیرمستقیم مثل نزولات جوی حاوی مواد معلق قابل حمل و توسط باد وارد محیط زیست شوند. اهمیت هر کدام از این راهها نه تنها به خصوصیات بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی بستگی دارد، بلکه به ویژگیهای محل دفع و وضع زمین شناسی لایههای زمین نیز وابسته است.
آلودگی آبهای سطحی و زیر زمینی از مثالهای بارز اثرات ناشی از این مواد هستند. به طور مثال آبهای سطحی که در نزدیکی مکانهای دفع مواد زائد خطرناک قرار دارند، میتوانند به طور مستقیم این مواد را توسط روانابهای حاصله دریافت دارند. نکتهای که باید در آلودگی آبهای سطحی به آن توجه داشت سمیت و تجمع بیولوژیکی برخی از مواد زائد در مقادیر غلظت پایین در ماهیها و سایر موجودات آبزی میباشد.
علاوه بر موارد ذکر شده ترکیبات آلی با فشار بخار زیاد تمایل دارند که از مکانهای دفن مواد زائد خطرناک وارد اتمسفر شوند. میزان تبخیر مواد شیمیایی حاصل از مواد زائد دفن شده در خاکچالها، به مراتب کمتر از مواد زائد تلنبار شده بر روی زمین یا مخازن سطحی میباشد. همچنین آتشسوزی در مکانهای دفع میتوانند منجر به افزایش تبخیر ترکیبات فرار شود. پراکندگی توسط باد نیز یکی دیگر از راه های انتشار مواد زائد به محیط زیست میباشد.
برخی از مواد زائد مثل آزبست براحتی توسط باد تا مسافتهای طولانی حمل میشوند. همچنین انتشار خاکهای آلوده در مکانهای دفن هم مشکل ساز میباشد. گیاهانی نیز که در نزدیکی محل دفن مواد زائد خطرناک قرار دارند، مواد شیمیایی خطرناک را از طریق ریشه خود از خاک آلوده به این مواد جذب مینمایند. برخی از مواد شیمیایی میتوانند پس از ورود از طریق ریشه خود را به قسمتهای فوقانی گیاه برسانند. رسوب ذرات خاک آلوده بر روی سطح گیاهان نیز یک راه انتشار بالقوه این مواد میباشد؟
روانابهای سطحی و آبهای زیر زمینی به دلیل استفادههای گسترده انسانی و صنعتی از آنها، از اهمیت زیست محیطی بالایی برخور دارند. هر گونه آلودگی روانابهای سطحی در بالا دست، تأثیرات نامطلوب زیادی در پایین دست بر جا میگذارد. به گونهای که کلیه مصرف کنندگان اعم از انسان، حیوانات و صنایع، در معرض خطر زیست محیطی قرار میگیرند. همچنین تأمین آب سالم و بهداشتی و حفاظت منابع از آلودگی، یکی از دغدغههای کنونی دولتها و مراکز تصمیمگیری است. لذا لزوم جلوگیری از تخریب منابع آبی و روانابهای سطحی، با شناسایی، اندازهگیری آلایندهها و وضع و اجرای قوانین بیش از پیش اهمیت پیدا میکند.
-2-1 طبقه بندی آبهای آلوده
آبهای آلودهای که پس از تصفیه میتوان دوباره از آنها استفاده کرد:
آبهای آلودهای که در کارخانجات و مراکز صنعتی تولید شدهاند، به شدت سمی هستند و نمیتوان برای مصارف خانگی استفاده کرد و برای برگشت دوباره به محیط زیست باید به صورت دقیق تصفیه شوند.
آبهایی که مصارف خاصی داشتهاند، قابل استفاده مجدد نمیباشند مانند آبهای صنایع نوشابه- سازی
-3-1 فاضلاب های صنعتی
فاضلابهای صنعتی، فاضلابهایی هستند که از صنایع مختلف حاصل میشوند
