بخشی از مقاله
چکیده
نظام نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع یکی از جدیدترین تکنیک های مدیریتی است که در ضمن توجه به دارایی های فیزیکی و اقتصادی یک سازمان به نیروی انسانی نیز توجه کرده و زمینه های موفقیت سازمان را در بازار رقابتی فراهم می آورد. هدف از این پژوهش ، بهبود فرآیند نگهداری و تعمیرات از طریق شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر در پیاده سازی نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر می باشد. بدین منظور تصفیه خانه آب 3و4 تهرانپارس مورد بررسی قرار گرفت. و در نتیجه 12 عامل شناسایی و در سه طبقه شامل ابعاد عملیاتی، مدیریتی و نیز سازمانی و کارکنان به ترتیب با کسب 56.4 ،37.4 و6.1 درصد امتیاز در رتبه های اول، دوم و سوم دسته بندی گردیدند.
در بعد عملیاتی نیز، عوامل تخصیص منابع کافی برای اجرای نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع با کسب 38 درصد امتیازدر رتبه اول ، وجود مقیاس های عملکردی مناسب با 25.5 درصد در رتبه دوم، وجود یک برنامه اجرایی و عملیاتی مناسب با 22.6 درصد در رتبه سوم و بکارگیری مهارت و دانش مربوط به نگهداری خودمختار و بهبود تجهیزات با 14.4 در رتبه چهارم قرار گرفتند.
در بعد مدیریتی ،عوامل شناسایی دقیق وضع موجود سازمان در حیطه نگهداری و تعمیرات با کسب 32/7 درصد امتیاز در رتبه اول، همسویی نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع با رسالت سازمان با 23 درصد در رتبه دوم، انگیزه مدیریت در اجرای نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع با 22/6 درصد در رتبه سوم و حمایت و تعهد مدیریت ارشد در همه مراحل با 21/8 درصد در رتبه چهارم قرارگرفتند.
مقدمه:
سیستم نت به دو بخش نگهداری و تعمیرات تقسیم می شود.نگهداری به مجموعه فعالیت هایی گویند که به طور مشخص، به منظور حفظ و نگهداشتن ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات و ماشین آلات و به طور کلی دارائی های فیزیکی در حد استاندارد با هزینه قابل قبول و با هدف بالابردن عمرمفید و جلوگیری از خرابی ناگهانی آنها انجام گرفته و با این کار قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آنها افزایش داده می شود.
از دیگر سو تعمیرات شامل مجموعه فعالیت هایی است که برروی یک سیستم یا وسیله ای که دچار خرابی و یا از کار افتادگی گردیده انجام می شود تا آن را به حالت آماده و قابل بهره برداری بازگردانده تا درجهت انجام وظیفه ای که به آن محول گردیده است آماده باشد - رستمیان،. - 1385 نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع نوعی همکاری و مشارکت بین بخش تولید و نگهداری و تعمیرات جهت بهبود کیفیت محصول، کاهش ضایعات، کاهش هزینه های تولیدی، افزایش قابلیت استفاده از تجهیزات و بهبود وضعیت کلی نگهداری و تعمیرات کارخانه می باشد - راین، . - 1990 در این زمینه مطالعات متعددی صورت گرفته است.
غفاری در سال 1388 مطالعه ای در زمینه امکان سنجی پیاده سازی سیستم نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیردر مجتمع پتروشیمی بندر امام صورت داده و در پژوهش خود، میزان تاثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، فیزیکی کارکنان این مجتمع را مورد بررسی قرار داده است.همچنین از طریق نرم افزار SPSS نتایج را مورد مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در پایان میزان اثربخشی کلی تجهیزات یکی از واحدها را محاسبه نموده است.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که چهار عامل عنوان شده مستقیما با اثربخشی کلی تجهیزات در ارتباطند و نهایتا در پیاده سازی نظام نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر نقش دارند. حیدری در سال 1389 نیز در شرکت پتروشیمی خوزستان مطالعه امکان سنجی استقرار نظام نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر را انجام داده است. او به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استاندارد ممیزی ساختار نگهداری و تعمیرات - ISO 8401 - در هفت موضوع و پرسشنامه محقق ساخته ممیزی عوامل انسانی در پنج موضوع استفاده کرده است.
در نهایت پس از تجزیه و تحلیل دادهها و یافته ها مشاهده شد که عوامل ساختاری و انسانی لازم برای استقرار نظام نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر در شرکت پتروشیمی خوزستان وجود ندارد. محمدی و لک زاده نیزدر سال 1389 این فرایند را در شرکت ذوب روی بافق عملیاتی کردند و در آن، میزان تاثیر چهار شاخص شیوه مدیریت، مشارکت کارکنان، حقوق و دستمزد در محیط کار در پیاده سازی نگهداری و تعمیرات بهره ور جامع نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر را با استفاده از روش میدانی تعیین نمودند.در نهایت پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده مشخص گردید که چهار شاخص عنوان شده از سطح متوسط پایین تر می باشند - محمدی و لک زاده،. - 1389 دیویس، مشاور ارشد در زمینه بهبود بهره وری تولید، عوامل کلیدی اجرای موفق را به شرح زیر بیان می کند:
-1نگاه واقعی به نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر به معنای توسعه یک برنامه عملی و بکارگیری برنامه ها و اصول مدیریت پروژه.
-2قبول این موضوع که ترویج نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر در کل سازمان وتغییر فرهنگ نگهداری موجود زمان زیادی می طلبد.
-3تعیین همه برنامه ها جهت حرکت به سوی جلو.
-4آموزش و توسعه شبکه ای از هماهنگ کنندگان نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر که فعالیت های نگهداری بهره ور جامع را حمایت کرده و ارتقا می بخشد.
-5حمایت از هماهنگ کنندگان نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر از سوی مدیریت ارشد و از لحاظ زمان و منابع مورد نیاز.
-6بکاربستن مقیاس های مناسب در خصوص مدیریت عملکرد، بموقع و در جای خود، کنترل مداوم مزایای بدست آمده در قالب های مالی و اطلاع رسانی به همگان - دیویس، . - 1997 بامبر پس از انجام بررسی های دقیق تر مفهومی از عوامل موثر بر اجرای موفق نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر را ارائه داد که شامل نه مولفه شامل دانش و اعتقاد، وجود مقیاس های عملکرد، اختصاص زمان لازم، جهت گیری در راستای رسالت، تعهد مدیریت، انگیزه مدیریت، مشارکت کارکنان، وضع موجود سازمان و وجود برنامه اجرایی بود. - بامبر، - 1998 اتی و همکارانش نیز در سال 2004 در صنایع تولیدی نیجریه نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر را پیاده سازی نمودند.
هدف آنها بررسی راههایی جهت اجرای نظام نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر به عنوان یک استراتژی و فرهنگ که موجب بهبود عملکرد گردد بود. - اتی و همکاران، . - 2004 شمس الدین احمد و همکارانش در مقاله خود تحت عنوان " تبیین اجرای نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر در شرکت های کوچک ومتوسط - بررسی موردی در مالزی - " پس از بررسی در ماههای می تا آگوست 2000 در 763 شرکت در مالزی انجام دادند، مدلی از 5 مولفه شامل تعهد مدیریت، مشارکت کارکنان، رویه های نگهداری و قابلیت اطمینان، مشارکت عرضه کنندگان و تلاش های تحقیقاتی را ارائه دادند - شمس الدین احمد، - 2004 چان و همکارانش فرایند پیاده سازی نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر را در کارخانه تولیدی لوازم الکترونیکی در سال 2005 انجام دادند.
