بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی هدف شناسایی و اولویتبندی فرصتهای کارآفرینانه در حوزه گردشگری ورزشی استان تهران طراحی و اجرا گردید. روش تحقیق حاضر توصیفی بود و جامعه آماری این پژوهش شامل مدایران گردشگری ورزشی شهر تهران و اساتید دانشگاهی بودند که تعداد 96 مدیر و 40 استاد دانشگاهی به عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. ابزار تحقیق حاضر پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی و پایایی این پرسشنامه ها در حد بالا و قابل قبولی به تایید رسیده بود.
دادهای تحقیق با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی از طریق آزمون کلموگروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رتبه بندی فریدمن از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه اساتید دانشگاهی و مدیران گردشگری ورزشی شهر تهران، تمامی فرصت های گردشگری ورزشی مشخص شده در تحقیق حاضر از سطح متوسط بیشتر بودند. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه اساتید دانشگاهی و مدیران گردشگری ورزشی شهر تهران، اقامت مهمترین فرصت کارآفرینانه در زمینه گردشگری ورزشی در شهر تهران می باشد.
.1 مقدمه
صنعت گردشگری یکی از بزرگترین و متنوعترین صنایع در دنیا به حساب میآید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشدبخش صنعتی و توسعهی ساختار زیربنایی میدانند، به ویژه در کشورهای درحال توسعه یعنی در جاهایی که شکلهای دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی از نظر اقتصادی به صرفه نیست یا نقش مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی میشود. گردشگری عنصر مهم دنیای مدرن است.
کشورهایی که بیشتر به توسعه اقتصادی خود میاندیشند، به صنعت گردشگری و فراغت به عنوان یک صتعت مهم مینگرند. به همین دلیل گردشگری در اغلب کشورها به ویژه ممالک غربی گسترش و پیشرفت فوقالعادهای یافته است - ترندز، . - 2006 با نگاهی کوتاه به آمارها و رویدادهای رشد ارائه شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی در مییابیم که این صنعت چه آثار مهمی بر اقتصاد جهانی گذاشته است و این خود بیانگر اهمیت و گسترده بودن نقش گردشگری در کشورها میباشد - سایت سازمان جهانی جهانگردی، . - 2013 ورزش این توانایی را دارد که گردشگران زیادی را به خود جلب کند.
بنابراین رویدادهایی که دربردارنده ورزش هستند، خود نوعی جذابیت به شمار میآیند و عنوان یک عامل جلبکنندهی گردشگری به شهر یا کشور مقصد عمل میکنند - موسوی گیلانی و همکاران، . - 1390 گردشگری ورزشی صنعتی نسبتاً جدید و یکی از سریعترین بخشهای رشد در صنعت گردشگری است که بر روی برنامهریزی مقصد در کشورهای درحال توسعه تمرکز دارد و به عنوان یک عامل در بازسازی اقتصادی و اجتماعی جوامع شهری و روستایی شناسایی شده است.
به نظر میرسد گردشگری ورزشی به عنوان محلی برای بهبود کیفیت زندگی ساکنین یا جذب گردشگران و مشارکت در بهبود اقتصاد جوامع محلی باشد - هنری و مندعلیزاده، . - 1389 ایران با وجود داشتن موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی خاص خود و جاذبههای گردشگری تاریخی که منبع انرژیزا و قدرت دهنده به سیستم گردشگری است، از حیث قابلیتهای لازم به منظور برگزاری فعالیتهای مختلف ورزشی در سطح بسیار مطلوبی قرار دارد. بر اساس نظر سازمان جهانی گردشگری، ایران با توجه به جاذبههای تاریخی باستانی و همچنین منابع طبیعی به ترتیب رتبهی دهم و پنجم را داراست - موسوی گیلانی و همکاران، . - 1390
شرایط و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کنونی کشور ما به گونهای است که ایجاب مینماید با بازنگری در امکانات و توانمندیهای موجود چارهای برای مقابله و مواجهه با معضلاتی همچون وابستگی به نفت، رشد نیروی کار و افزایش نگرانکننده بیکاری بیابیم. توانمندیهای بالقوه کشور ما در صنعت گردشگری ورزشی از جمله عرصههایی است که در صورت بالفعل شدن میتوانددر رفع بسیاری از معضلات و مشکلات ذکر شده مؤثر و کارساز باشد. از سویی اندام و همکاران - - 1393 در پژوهشی با عنوان راهکارهای توسعه توریسم ورزشی در استان همدان دریافتند که هفت عامل میزبانی رویداد، تسهیلات گردشگری، فعالیتهای تفریحی ،زیرساختها، طبیعت گردی، تبلیغات و چشمانداز طبیعی به عنوان مؤلفههای مؤثر در گردشگری ورزشی شناسایی شدند.
نتایج نشان داد که زیرساختها به عنوان مهمترین و طبیعتگردی به عنوان کم اهمیت ترین مؤلفه ازدید نمونههای تحقیق شناسایی شدند. بنسبردی و همکاران - - 1392 در پژوهشی ارتباط بین انگیزهها با رضایتممندی گردشگران پیستهای اسکی تهران را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که بین انگیزهها با رضایتمندی گردشگران پیستهای اسکی ارتباط مثبت و معنیداری وجود دارد.
از بین ابعاد انگیزهی گردشگران، بعد مهارتهای حرفهای پیشبینی قویتری برای رضایتمندی گردشگران بود. هنری - - 1390 در پژوهشی تحت عنوان نقش گردشگری ورزشی در اشتغال و درآمدزایی از دیدگاه گردشگران، مدیران و ذینفعان، دریافت که ایجاد اشتغال ودرآمدزایی به واسطه صنعت گردشگری ورزشی در گذشته پایین بود. ولی در مورد اینکه توسعه صنعت گردشگری در استان تهران باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی در آینده خواهد شد، تأیید شد. شان - 2014 - 1 ، در مقاله ای تحت عنوان ورزش در اجتماع، تأثیرات ورزش در کارآفرینی اجتماعی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
در این مقاله ورزشکاران در نقش کارآفرینی اجتماعی با استفاده از ورزش به عنوان وسیله برای ارائه راهحلهای جدید برای مشکلات اجتماعی دو راهحل برای رسیدن به تغییرات اجتماعی پیشنهاد شده است. تحقیقات این پژوهش نشان دادهاند که ورزش تأثیر معناداری بر شاخصهای اقتصادی دارد. بارزترین جنبه تأثیر کارآفرینی در زمینه ورزش، ابعاد اقتصادی آن است. به عنوان مثال، اغلب مربیان و متخصصین ورزشی توان تأسیس بنگاههای اقتصادی ورزشی را ندارند. چرا که تأسیس یک باشگاه ورزشی استاندارد، نیازمند سرمایهگذاری مالی نسبتاً زیادی است که شاید خارج از توان یک مربی باشد.
شهر تهران به عنوان پایتخت ایران، و جمعیت بالغ بر 15 میلیونی خود، از بزرگترین کشورهای دنیا محسوب میشود. افراد در این شهر، تمایل بیشتری به گذران اوقات فراغت خود با انجام ورزش هستند. همچنین مرکزیت این شهر و پایتخت بودن، خود مزید بر علت شده که مسافرین زیادی راغب به مسافرت به این شهر باشند. در صورتی که امکانات و تسهیلاتی دراین شهر به منظور گذران اوقات فراغت جهت اهالی استان و سایر افراد مهیا گردد، خود عاملی جهت افزایش فرصتهای شغلی میگردد. واقع شدن قله دماوند در استان تهران، میتواند به عنوان منبعی جهت ایجاد اشتغال در گردشگری ورزشی باشد.
استفاده از این پتانسیلها و شناسایی سیاستهای مناسب برای توسعه کسب و کارهای ورزشی و میزبانی مسابقات ورزشی موجبات گسترش گردشگری ورزشی در این استان را فراهم میآورد. بنابراین با توجه به اینکه تا کنون مطالعات چندانی در کشور، موضوع فرصتهای کارآفرینی گردشگری ورزشی را بررسی ننمودهاند و از سوی دیگر نظر به موقعیتهای ایدهآل برای گردشگری ورزشی در استان تهران، پژوهشگر دراین مطالعه بر آنست تا فرصتهای کارآفرینانه موجود در زمینه گردشگری ورزشی را در استان تهران مورد شناسایی و اولویت بندی قرار دهد. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضراین است که فرصتهای کارآفرینی در حوزه گردشگری ورزشی استان تهران چگونه است؟
.2 روش تحقیق
تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی میباشد. دلیل این امر ایجاد ابزار مناسب برای تعیین فرصتهای کسبوکار در منطقهای مشخص و برپایه پاسخگویی به فقدان دادههای علمی مرتبط در اینزمینه میباشد. در این تحقیق هیچیک از متغیرها توسط پژوهشگر مورد دستکاری قرار نمیگیرد و به دنبال بررسی ماهیت شرایط موجود بوده و سعی در تبیین وضعیت هستها دارد.
از اینرو تحقیق حاضر توصیفی بوده و از رویکرد آمیخته برای دستیابی به پاسخ سوالات خود بهره میبرد. با توجه به ماهیت آمیخته تحقیق حاضر، جامعه آماری، در دو گروه مختلف تعیین میگردد. این دو گروه شامل بخش کیفی - مصاحبهها - و بخش کمی - پرسشنامه - میباشد. جامعه آماری در بخش کیفی: در بخش کیفی این مطالعه، جامعه آماری مشتمل بر خبرگان صنعتی توریسم استان تهران و اساتید دانشگاه میباشند.
خبرگان دارای حداقل پنج سال سابقه مدیریت بوده و دارای تحصیلات دانشگاهی مرتبط در رابطه با گردشگری و یادر زمینه ورزش بودند. خبرگان در زمینه گردشگری شامل کارشناسان و مدیران مرتبط با حوزه کسبوکار گردشگری و ارائهدهندگان خدمات در بخش گردشگری در دو بخش دولتی و خصوصی که دارای حداقل مدرک لیسانس در رشتههای مرتبط با گردشگری و ورزش میباشند. خبرگان دانشگاهی شامل اساتید دانشگاه با تخصصهایی در زمینه جغرافیا و گردشگری و هم در زمینه تربیتبدنی با گرایش مدیریت و برنامهریزی بودهاند.
در بخش کمی، جامعه تحقیق مشتمل بر مدیران هتلها و اماکن اقامتی، مدیران استخرها و مراکز تفریحی، مدیران جاذبههای گردشگری و به خصوص گردشگری ورزشی - از جمله: اماکن ورزشی، موزههای ورزشی، گالریهای هنری ورزشی، پارکها - مدیران برگزارکننده کنفرانسها، اماکن پذیرایی - غذا - فعالان زمینه گردشگری ورزشی و مؤسسات حمل و نقل. این افراد باید دارای حداقل پنج سال سابقه کار در اینزمینه باشند.
همچنین همان اساتیدی که در بخش کیفی در پژوهش شرکت داده شدهاند و همچنین سایر اساتید به خصوص اساتید مدیریت ورزشی دانشگاههای منتخب تهران، در این بخش یک بار دیگر از آنها نظرسنجی شد و پرسشنامه-ها توزیع گردید. تعداد جامعهی آماری این بخش شامل 10 استاد شرکت کننده در بخش کیفی به همراه 30 استاد مدیریت ورزشی و بازاریابی ورزشی دانشگاههای منتخب تهران میباشد.
نمونه شامل 96 نفر از مدیران هتلها و اماکن اقامتی، مدیران استخرها و مراکز تفریحی، مدیران جاذبههای گردشگری و به خصوص گردشگری ورزشی - از جمله: اماکن ورزشی، موزههای ورزشی، گالریهای هنری ورزشی، پارکها - مدیران برگزارکننده کنفرانسها، اماکن پذیرایی - غذا - فعالان زمینه گردشگری ورزشی و مؤسسات حمل و نقل. این افراد باید دارای حداقل پنج سال سابقه کار در اینزمینه باشند. از این تعداد، 89 پرسشنامه کامل و بدون نقص عودت داده شد. همچنین تمام اساتید - - N = 40 به عنوان نمونه تحقیق در نظر گرفته شدند که همگی آنها در پژوهش شرکت نمودند.
ابزار گردآوری دادهها
الف - بخش کیفی: در بخش کیفی، دادهها با استفاده از روش مصاحبه که پروتکل آن براساس ادبیات تحقیق ساخته شده است، گردآوری گردیدهاند.
ب - بخش کمی: گردآوری دادهها در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه که براساس نتایج مرور ادبیات تحقیق و از مصاحبههای بخش کیفی ساخته شد، گردآوری گردیدهاند. این پرسشنامه در طیف پنج گزینهای لیکرت از کاملا مخالفم - 1 امیتاز - ، مخالفم - 2 امیتاز - ، نظری ندارم - 3 امتیاز - ،موافقم - 4 امتیاز - و کاملا موافقم - 5 امتیاز - طراحی و روایی و پایایی آن که در ادامه آمده است، مورد تأیید قرار گرفت.
ویژگیهای فنی ابزار گردآوری دادهها ویژگیهای فنی پرسشنامه
الف - روایی پرسشنامه: روایی محتوای ابزار براساس قضاوت خبرگان برای تعیین روایی مورد استفاده قرار گردید. ده نفر از خبرگان دانشگاه، کفایت ابزار سنجش از نظر روایی محتوا و صوری را مورد تأیید قرار دادند.
ب - پایایی پرسشنامه: به منظور تعیین پایایی آزمون از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. ضریب آلفای کرونباخ کلی پرسشنامه به همراه این ضریب برای تک تک سازهها در جداول زیر ارائه شده است.
