بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهمترین راه های بهبود رویه های تولید، انتقال تکنولوژی های نوین است. ولی سازمان ها برای انتقال تکنولوژی های نوین ملزم به پرداخت هزینه و زمان زیادی هستند. از این رو باید قبل از شروع فرآیند انتقال تکنولوژی از عواملی که می توانند مانع اثربخش بودن فرآیند شوند، آگاه بود. این تحقیق به دنبال شناسایی و اولویت بندی این موانع در یک بنگاه اقتصادی می باشد.
پرسش تحقیقاتی اصلی این پزوهش به روی موانع اثربخشی کانال های موجود انتقال تکنولوژی تمرکز دارد. ما پس از بررسی مقالات و منابع علمی در این زمینه، 30 مانع عمده ی انتقال تکنولوژی را شناسایی کرده و آنها را در دسته های موانع ارتباطی، موانع اقتصادی، موانع انسانی و فردی، موانع زیرساختی، موانع سیاسی، موانع فرهنگی، موانع قانونی و موانع مدیریتی دسته بندی کردیم.
سپس با استفاده از مقایسات زوجی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با جمع آوری نظرات مدیران شرکت تیرسازان دشتستان، که به تولید پایه های سیمانی برق می پردازد، این موانع را اولویت بندی کردیم. بر اساس نتایج به دست آمده از میان هشت دسته موانع انتقال تکنولوژی، موانع اقتصادی به شکل کاملا معنا داری مهمترین مانع انتقال تکنولوژی شناسایی شدند. از میان 30 مانع انتقال تکنولوژی نیز، عدم پرداخت بودجه برای انتقال تکنولوژی، تحریم های اقتصادی و کمبود نیروی انسانی متخصص، به عنوان مهمترین موانع انتقال تکنولوژی شناسایی گردیدند.
.1 مقدمه
بسیاری از مطالعات شواهدی بر یکپارچگی جهانی اقتصادها را نشان می دهند، و تحقق این مسئله همیشه با این بحث همراه است که این پدیده خوب است یا بد، به خصوص در کشورهای کمتر توسعه یافته. طرفداران نظریه جهانی سازی معتقدند که یکپارچه سازی جهانی اقتصادها، انتشار تکنولوژی را در خارج از مرزها تسهیل می کنند. کشورهای کمتر توسعه یافته به توسعه آهسته فناوری و همچنین به استفاده از فناوری های موجود مشهور هستند.
این انتقال تکنولوژی از کشورهای پیشرفته صنعتی به کشورهای درحال توسعه عامل مهمی در تحقق توسعه پایدار می باشد. بورنژتین و همکاران - 1988 - 1 اشاره کرده اند که در یک مدل معمولی انتشار تکنولوژی، نرخ رشد اقتصادی یک کشور عقب مانده، به میزان استفاده از فناوری های جدیدی که توسط کشورهای پیشرو استفاده می شود، بستگی دارد.
به دلیل شکاف تکنولوژیکی عمیقی که بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه وجود دارد، کشورهای در حال توسعه سالهاست که به دنبال کاهش این شکاف هستند و غالبا تکنولوژی مورد نیاز خود را از کشورهای توسعه یافته تامین می کنند. ولی چرا این شکاف تکنولوژیکی در اکثر موراد نه تنها کمتر نشده است بلکه گاها افزایش یافته است؟ پاسخ در چگونگی انتقال تکنولوژی و اثربخش نبودن ان است.
.2 انتقال تکنولوژی
انتقال تکنولوژی را می توان به صورت انتقال دارایی های فکری تکنولوژیکی از قبیل مهارتها، دانش ها، تجهیزات و روش های ساخت از محل تولید شده یا توسعه یافته به محل دیگر از طریق روش های مرسوم قانونی و یا غیر آن تعریف نمود. انتقال تکنولوژی به دو گونه صورت می گیرد: انتقال عمودی و انتقال افقی. در انتقال عمودی یا انتقال تحقیق و توسعه، اطلاعات فنی و یافته های تحقیقات کاربردی به مرحله توسعه و طراحی مهندسی انتقال می یابد و سپس با تجاری شدن تکنولوژی به فرایند تولید وارد می گردد. در انتقال افقی، تکنولوژی از یک سطح توانمندی در یک کشور یا سازمان به همان سطح در محل دیگری وارد می شود. - زهتابچیان، - 1389 تفاوت انتقال عمودی و افقی تکنولوژی را می توان به خوبی در شکل 1 درک کرد.
.3 پیشینه تحقیق
با توجه به اظهارات بارانسون و روآرک - 1985 - 1، اهداف ارتقا ظرفیت های بومی تکنولوژیکی از طریق واردات تکنولوژی های خارجی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، تحت تاثیر هدف کاهش وابستگی به کشورهای پیشرفته قرار می گیرد.
