بخشی از مقاله
چکیده
فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین نوآوریهایی است که میتواند نقشی مؤثر و حساس در نظام آموزشی کشور میباشد. بدین منظور لازم است مؤلفههایی که برای تسهیل ایفای چنین نقشی برای ICT ضروری است شناسایی گردد. از سوی دیگر کاربرد ICT در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران به منظور افزایش کارآمدی آموزشها در حال افزایش است. هدف اصلی این مطالعه شناسایی مؤلفههای ضروری برای کاربرد اثربخش ICT در آموزش عالی کشاورزی ایران میباشد. روش تحقیق توصیفی همبستگی بوده و جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسیارشد دانشکدههای کشاورزی میباشد.
از این جامعه یک نمونه 230 نفری از دانشجویان به روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب انتخاب گردید. دادههای از طریق یک پرسشنامه که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت گردآوری شدند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از نرمافزار SPSS استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی در این مطالعه، مؤلفههای ضروری در شش عامل گروهبندی شدند که در مجموع حدود 68/1 درصد از واریانس مربوط به عاملها را تبیین نمودند. این شش عامل به ترتیب تحت عنوان تفکر جامعنگر و نوسازی، عدالت در دسترسی، امکان دسترسی، اجرا و عملیات، تخصص و مهارت و فرهنگ و بینش نامگذاری شدند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نقش مؤلفههای مذکور را در کاربرد اثربخش ICT در نظام آموزش عالی کشاورزی تأیید کرد.
مقدمه
فناوری بعنوان یکی از نیروهای مؤثر در رشد و توسعه جوامع بشری شناخته شده است. این روند به علت پیشرفت علم و دانش و از سوی دیگر کاربرد آن در ابعاد مختلف زندگی بشری بوده است. بطور کلی وقتی بحث از فناوری به میان میآید منظور صرفاً جنبه سخت افزاری نیست بلکه ابعاد دیگری نظیر دانش، مفاهیم و فنون نیز مد نظر میباشد - مهدوی، . - 1379
در بین پدیدههای فناوری عصر حاضر، بیتردید فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین آنها می-باشد. این پدیده در ابتدا مجموعه سخت افزار و نرم افزار کامپیوتری را در بر میگرفت که رویدادهای علمی صورت گرفته به تدریج موجب شکلگیری فناوری اطلاعات گردید. از اواخر دهه 1980 و با ظهور پدیدههای ارتباطی از جمله اینترنت و گسترش شبکههای کامپیوتری با استفاده از فناوریهای ارتباط از راه دور و سیستمهای مخابراتی موجب شکلگیری و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات شدند - جهانگرد، . - 1381 فناوری اطلاعات و ارتباطات حیطه بزرگی از رسانههای سنتی و مدرن را در بر میگیرد.
ارتباطات انسانی، تلویزیون، رادیو، اسلاید، فیلم، کامپیوتر، اینترنت و سایر ابزارهای الکترونیکی و دیجیتالی جزء ICT محسوب میگردند. بدیهی است هر کدام از این ابزارهای الکترونیکی دارای نقاط ضعف و قدرت و کاربردهای ویژه هستند . - World Bank, 2003 - در هزاره سوم ICT به عنوان یکی از مهمترین محورهای تحول و توسعه در جهان محسوب شده و دستاوردهای ناشی از آن نیز با زندگی بشر در جنبههای گوناگون عجین شده است.
بطوریکه روی گردانی و بیتوجهی به آن, اختلالی عظیم را در جامعه و روند توسعه و پیشرفت آن بوجود میآورد.. روند گسترش فناوری و تأثیرگذاری آن، در همه شئونات زندگی بویژه آموزش، ضرورت استفاده از فناوریهای اطلاعات و مدیریت صحیح در بکارگیری آن در فرآیند یاددهی و یادگیری را امری مسلم می سازد. لذا پرداختن به تأثیرات این فناوری در آموزش، امری اجتنابناپذیر است - بیگی و مقصودی، . - 1383 در این میان نظام آموزش عالی کشور نیز بعنوان عامل اصلی توسعه انسانی از این قاعده مستثنی نمیباشد.
در کشور ما در زمینه کاربرد ICT در نظام آموزش عالی کشاورزی تلاشهایی صورت گرفته است که با توجه به ابعاد عملی آموزش کشاورزی و ضرورت استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی این تلاشها کافی نبوده است. عظیمی - - 1383 در مطالعه خود کاربرد ICT در نظام آموزشی و ارتباط بین اساتید تربیت معلم در دانشگاه و همکاران تعلیمدهنده آنها در سطح مدارس را مورد بررسی قرار داد. نتایج این تحقیق نشان داد که شناسایی و بکار بستن ابزارهای مهم ارتباطی با مشکلات زیادی همراه است.
در این راستا از مهمترین راهبردها در بکارگیری مؤثر ICT در تربیت معلم، آشنایی معلمان با ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی است. ضمن اینکه استفاده از استادان مجرب و کارآزموده و برخورداری دانشگاهها از تجهیزات و امکانات لازم جهت کاربرد ICTاز اهمیت زیادی برخوردار است. استیون جونز - - 2002 در تحقیقات جامع خود از دانشجویان مدارس عالی و دانشگاههای آمریکا به این نتیجه رسیده است که دانشجویان اینترنت و دروس مجازی را نه بعنوان جایگزینی برای کلاسهای سنتی، بلکه به منزله ابزاری کمک آموزشی تلقی میکنند.
