بخشی از مقاله
چکیده:
با توجه به نقش مهم دانشگاه ها در دنیای کنونی و اثر گذاری آن ها در هر عصر از اندیشه های فلسفی، علمی و فنّاوری آن دوران، عدم انطباق این سازمان های آموزشی با شرایط در حال تغییر به عنوان عمده ترین مسایل این سازمان ها ی آموزشی محسوب شده است ، لذا ایجاد تغییرات متناسب با محیط در دانشگاه ها مستلزم تبدیل دانشگاه ها به یک سازمان یادگیرنده می باشد.
این پژوهش کاربردی با هدف شناسایی عوامل مؤثر جهت تبدیل دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین به یک سازمان یادگیرنده و با روش توصیفی پیمایشی در سال 1388 در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین در استان خوزستان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 128 نفر و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 95 نفر تعیین گردید و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب بوده است.
نتایج مطالعات همبستگی نشانگر عدم وجود ارتباط معنی دار میان متغیر هایی چون سن و میزان شرکت آن ها در آموزش های حین خدمت وتحصیلات پاسخگویان با دیدگاه آن ها نسبت به جهت گیری دانشگاه به منظور تبدیل شدن به یک دانشگاه یادگیرنده بوده است. همچنین نتایج حاکی از عدم وجود تفاوت معنی دار در دیدگاه پاسخگویان نسبت به جهت گیری دانشگاه به منظور تبدیل شدن به یک دانشگاه یادگیرنده می باشد. همچنین این پژوهش نشان داد که بین وضعیت موجود و مطلوب دانشگاه با توجه به شاخص های یک سازمان یادگیرنده تفاوت معنی داری در سطح 0/01 وجود دارد.
براساس نتایج تحلیل عاملی، سه عامل توسعه - فرهنگی رهبری عملکردی سازمانی، ارتباطات و فنّاوری اطلاعات و ویژگی های فردی راهبردی یادگیری سازمانی - ، شناسایی گردیدند که در مجموع 64 درصد تغییرات دیدگاه پاسخگویان نسبت به جهت گیری سازمان به منظور تبدیل شدن به یک سازمان یادگیرنده را تبیین می نمایند. درنهایت علاوه بر پیشنهاد های مبتنی بر نتایج پژوهش سازوکاری به منظور حرکت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین جهت تبدیل شدن به یک دانشگاه یادگیرنده پیشنهاد گردیده است.
مقدمه:
سازمان یادگیرنده1یکی از واژه های جنجال برانگیز در موضوع های سازمان و مدیریت، روانشناسی و توسعه نیروی انسانی است. مدیران ارشد در بسیاری از سازمان ها بر این باورند که شیوه یادگیری سازمان یک شاخص اصلی برای اثربخشی و ظرفیت آن سازمان در نوآوری و رشد است. شایدبتوان یکی از دلایل توجه به ایده سازمان یادگیرنده را توجه به مفاهیمی از قبیل مدیریت کیفیت جامع و مهندسی مجدد دانست که در دهه 1980مطرح گردید و به ایجاد این ایده کمک زیادی نمودند - هویدا و همکاران،. - 1385
بارگوین - 1994 - 2 معتقد بود که سازمان ها به دلیل ظرفیت محدودشان برای رویارویی با بحران ها، آسیب پذیر هستند در معانی رشد و آموزش بر رشد و یادگیری فردی تأکید شده است، ایده سازمان یادگیرنده به یک تغییر نگرش در جهت رشد و توسعه سازمانی گرایش دارد، این ایده ارایه کننده تغییر نگرش به سوی یادگیری جمعی است.
به نظر سنگه - 1990 - 3سازمان یادگیرنده جایی است که الگوهای جدید و جامع تفکر در آن پرورش می یابد، محلی است که تمایلات و خواسته های جمعی در آن آزاد می شود و افراد در ان به طور مستمر یادمی گیرند که با هم یاد بگیرند . به بیان دیگر در سازمان یادگیرنده بر یادگیری در سطوح فردی،تیمی و سازمانی تأکید می شود - نوری آغاجی،. - 1386
دانشگاه ها به عنوان سازمان های آموزشی و پژوهشی دارای وظایف و کارکردهای متعددی از قبیل: آموزش، پژوهش، تولید دانش و فنّاوری جدید، ارایه راهبردهای تغییر اجتماعی و رویارویی فعال با تحولات جهانی هستند. موفقیت دانشگاه ها در انجام این وظایف ایجاب می نماید که به طور مستمر کیفیت فرآیندها و فعالیت های خود از جمله آموزش را بهبود بخشیده و از رویکردها و شیوه های مؤثرتری استفاده نمایند.
دردهه گذشته مطالعاتی پیرامون استفاده از از رویکرد سازمان یادگیرنده در سازمان های آموزشی به ویژه مراکز آموزش عالی صورت گرفته است، به عنوان نمونه ،اجیوا4 در نظام آموزش عالی استرالیا ، انگلستان، نیوزلند و کشور های آموریکای شمالی پژوهشی انجام داد که نشان داد ارتباط فزاینده ای بین ابعاد سازمان یادگیرنده و رویکردهای افزایش عملکرد سازمانی وجود دارد - اجیوا4 ،. - 2002 در این پژوهش، ما در صدد پاسخگویی به چند سؤال عمده هستیم:
1 آیا دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین یک سازمان یادگیرنده است؟
2 دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین تا چه اندازه از یک سازمان یادگیرنده فاصله دارد؟
3 موانع تبدیل دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین به یک سازمان یادگیرنده کدامند؟
مبانی نظری پژوهشی
الف مبانی نظری سازمان یادگیرنده
دانش، یاددهی و یادگیری از موضوع هایی است که با تاریخ و تمدن بشری عجین بوده و همواره مورد توجه قرار گرفته است ...کمبلیادگیری5 را به صورت تغییر نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه که در نتیجه تمرین، تقویت شده، تعریف کرده استپس. از یادگیری یادگیرنده قادر است کاری انجام دهد که قبلاً انجام نداده است.
