بخشی از مقاله
چکیده
براساس اطلاعات تاکنون پژوهشی برای شناسایی و مقایسه تکیاختههای مژکدار موجود در شکمبه گاو سیستانی و هلشتاین در سیستان انجام نشده است. بررسی در این زمینه افزون بر اطلاعات در زمینه شناسایی تکیاختهها، تا حدی میزان قرابت حیوانات نشخوارکننده را نشان میدهد. هدف از این پژوهش، مقایسه جمعیت و گونههای تکیاختههای مژکدار در شکمبه گاوهای سیستانی و هلشتاین بود.
از محتویات شکمبه پس از کشتار نمونهبرداری شد. نمونهها بعد از انتقال به آزمایشگاه و اضافه کردن فرمالدئید %18/5 به صورت کلی شمارش و سپس در حد جنس و گونه اندازهگیری و شناسایی شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تراکم کل پروتوزوآهای شکمبه نژاد سیستانی بیشتر از هلشتاین بود - بهترتیب 62/ 52 ×104 و 31/62 ×104 در هر میلیلیتر تنها در نژاد هلشتاین مشاهده شد. جمعیت تکیاختههای مژکدار در هر دو نژاد شباهت زیادی دارند. اما تعدادی از گونهها تنها در یک نژاد مشاهده شدند.
مقدمه
در هر میلیلیتر مایع شکمبه نشخوارکنندگانمعمولاٌ 1010 تا 1011 باکتری، 105 تا 106 پروتوزوآ و 103 تا 105 قارچ وجود دارد . - Hobson & Stewart, 2012 - مژکداران شکمبه، فراوانترین نوع از تکیاختههای شکمبه هستند که در هضم شکمبهای مواد گیاهی در حیوان میزبان شرکت دارند. پروتوزوآها بهوسیله - Delafon & Gruby., 1843 - کشف شدند و این محققان بیان کردند که تکیاختههای شکمبه با حضور مؤثر خود در شکمبه برای رفاه حیوان میزبان دارای اهمیت هستند.
آنها بخش قابل توجهی از جمعیت میکروبی شکمبه که %50 از کل توده زیستی میکروبی است را تشکیل میدهند - Ogimoto &Imai.,1981; Williams . - & Coleman., 1992 تکیاختههای مژکدار اولین میکروارگانیسمهایی هستند که در شکمبه ساکن میشوند و آنها در محتویات شکمبه به وضوح با میکروسکوپ نوری قابل مشاهده هستند. هضم در شکمبه به میزان زیادی بهوسیله باکتریها و تکیاختههای مژکدار انجام میشود.
بههمین دلیل، آنها برای حیوان میزبان ضروری هستند - Pounden & Hibbs., 1950; Akkada & EI- - Enness et al - . - Shazly., 1964; Williams & Dinussen., 1973 گزارش کردند تعداد پروتوزوآهای شکمبه در گاوهای زبو و براهمن - آسیایی - بیشتر از گاوها اروپایی است. تعداد و نوع گونه پروتوزوآ بین گونههای مختلف نشخوارکننده متفاوت میباشد. وجود پروتوزوآهای شکمبه عامل اصلی کاهش باکتریها وافزایش آمونیاک شکمبه میباشد - . - Wallace & Mcpherson., 1987 هدف از این پژوهش، مقایسه جمعیت و گونههای تکیاختههای مژکدار در شکمبه گاوهای سیستانی وهلشتاین است.
مواد و روش
با استفاده از سرنگ استریل، از 10 گاو نژاد سیستانی و 10گاو نژاد هلشتاین بهطور تصادفی در کشتارگاه به محض کشتار دامها، مقداری از محتویات جامد و مایع شکمبه نمونهبرداری شد. نمونه در بطریهای ویژه ریخته و درب آنها بسته و در فلاسک 39 درجه سانتیگراد برای جلوگیری از کاهش دما بلافاصله به آزمایشگاه منتقل میگردد. مایع شکمبهای را از چند لایه پارچه صافی نموده تا قطعات گیاهی درشت آن از مایع جدا شود. پس از نمونهبرداری از محتویات شکمبه و انتقال آن به آزمایشگاه بهمنظور تثبیت تکیاختهها نمونههای مایع شکمبه با استفاده از محلول فرمالدئید %18/5 بهنسبت 50:50 استفاده شد.
در این روش هسته به صورت آبی پررنگ رنگآمیزی میشود. بررسی صفحات اسکلتی تکیاختهها با استفاده از محلول لوگول و درشت نمایی 400 انجام شد. در این روش صفحات اسکلتی به صورت قهوهای رنگآمیزی میشوند. طول و عرض تکیاختهها با استفاده از عدسی مدرج اندازهگیری شد. شناسایی تکیاختههای مژکدار با توجه به شکل و موقعیت قرار گرفتن هسته، وجود یا عدم وجود صفحات اسکلتی همچنین اندازه آنها انجام شد. سپس گونههای مختلف پروتوزوآ بین دو نژاد مقایسه میگردد - . - Dehority., 2003 در نهایت تعداد گونههای پروتوزوآها در دو نژاد هلشتاین وسیستانی با نرمافزار SAS نسخه 9/2 و آزمون T استیودنت آنالیز گردید.
میانگین تعداد تک- یاختههای مژکدار درگاو سیستانی62/52 ×104 و در گاو هلشتاین 31/62 ×104 در هر میلیلیتر محتویات شکمبه بود - جدول. - 2 در این پژوهش بین تکیاختههای مژکدار مشابه بین دو نژاد تفاوت معنیداری مشاهده نشد - جدول . - 1 اما تعداد کل تکیاختهای مژکدار در نژاد سیستانی بیشتر از نژاد هلشتاین بود و همچنین بعضی از گونهها تنها در یک نژاد مشاهده شد. افزایش تعداد کل پروتوزوآهای شکمبه در این آزمایش با نتایج - Enness et al - همخوانی دارد که گزارش کردند تعداد پروتوزوآهای شکمبه در گاوهای زبو و براهمن - آسیایی - بیشتر از گاوها اروپایی است.
تعداد و نوع گونه پروتوزوآ بین گونههای مختلف نشخوارکننده متفاوت میباشد. وجود پروتوزوآهای شکمبه عامل اصلی کاهش باکتریها وافزایش آمونیاک شکمبه میباشد - Wallace & - Mcpherson., 1987 در پژوهشی تکیاختههای مژکدار شکمبه در شترهای نژاد بلوچی و سندی مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو نژاد شترهای یککوهانه بلوچی و سندی گونههای Entodinium dubardi ، Diplodinium Cameli، Epidinium caudatum وCaloscolex camelinus مشاهده شد. گونه Diplodinium dentatume فقط در نژاد بلوچی و Eudiplodinium maggii تنها در نژاد سندی مشاهده شد. جمعیت مژکداران شکمبه در هر دو نژاد شباهت زیادی به هم دارند و در عین حال تعدادی از گونهها برای میزبان مربوطه اختصاصی هستند . - Alipour., 2012 -
