بخشی از مقاله
چکیده
امروزه معضل طراحی فضاهای درمانی و بهداشتی از یک طرف و عدم توجه به فضاهای اجتماعی در آنها از طرف دیگر باعث شده ، این فضاها برای بیماران مشکلات زیادی را از لحاظ آسیب های روانشانسی و جسمی به وجود آورده و در روند بهبود آنها زمانبر و با صرف هزینه زیاد مواجه سازد سوالی که مطرح می شود این است که چگونه می توان با استفاده از رویکردهای توسعه پایدار در معماری ،به یک فضای درمانی که از لحاظ اجتماعی و زیست محیطی نیازهای استفاده کننده را پاسخگو می باشند دست یافت؟
برخورد بیماران با طراحی هوشمندی که هدف آن آموزش به اعضای جامعه ،برای دستیابی به پایداری زیست محیطی و اجتماعی چگونه است؟ از این رو هدف این مقاله دست یابی به الگوهای و مجموعه از قوانینی است که ضمنا دست یابی به فضاهای درمانی منطبق با فرهنگ بومی منطقه ، باعث کاهش تنش های روانی در بیماران باشد.تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی است که با استفاده از داده های کتابخانهای و پرسشنامه به جمع آوری مطالب پرداخته و با استفاده از انالیز کمی و کیفی که از نتایج مشاهدات میدانی ،ویدئو ها و پرسشنامه به دست می آید به تحلیل و پاسخگویی به سوالات تحقیق می پردازد تا در نهایت با ارائه احکام کلی پاسخگوی سوالات تحقیق باشد.
.1مقدمه
ویژگی دوگانه کیفی -کمی باعث میشود تا در پژوهش در مورد موضوعات معماری با مطالب ذاتا متفاوت برخورد کنیم - گروت و وانگ ، - 1384 این پژوهشها و شیوه برخورد با آنها با فاکتورهای زیادی بستگی دارد که به تناسب اهداف مورد نظر محقق شیوه برخورد با موضوع متفاوت می باشد.
برای بررسی موضوع و شناخت کامل آن لازم است موضوعات مرتبط با آن آنالیز شوند تا ضمن شناخت بهتر موضوع روش تحقیق و پیشینه آن ابزار مناسبی برای پزوهش انتخاب شود.
پس از یک قرن تجربه معماری مدرن، با وجود دستاوردها و تحولات با ارزش آن، مشکلات پیچیده ای در عرصه محیط زیست رخ می دهد. وضعیت جهان در آغاز قرن 21 میلادی، به یک توسعه ناپایدار گواهی می دهد که از مشخصه های آن رشد جمعیت، افزایش مصرف و توزیع نامتعادل منابع می باشد. رشد جمعیت همانند سبک زندگی غربی تحمیل بزرگی بر محیط طبیعی است که در زمان ما منجر به تغییرات آب و هوایی، حفره در لایه اوزون، زوال گونه ها و پ سکونت گاه های طبیعی گردیده است که نتیجه آن تغییر فرهنگ مصرف و تغییر رویکرد انسان نسبت به طبیعت می باشد.
به دنبال این تغییرات، مفهوم تازه ای با عنوان توسعه پایدار مطرح شده و در نتیجه به دلیل نقش مهم محیط ساخته شده در جریان توسعه پایدار، معماری پایدار مورد توجه صاحب نظران قرار می گیرد. یکی از سه حوزه مهمی که توسعه پایدار روی آن تأکید دارد، مسائل محیطی است. وظیفه معماران در این حوزه، بسیار خطیر و حساس است؛ چرا که معماران، به صورت مستقیم و غیر مستقیم مسئول 75 تغییر آب و هوا بنابراین می بایست معماران با نگاه هستند
تازه ای نسبت به طبیعت، به دست اندازی در آن بپردازند. دهه ها از مطرح شدن معماری پایدار می گذرد و راه کارهای بسیاری، توسط معماران، برای حل بحران ها ارائه شده است، ولی همچنان مشکلاتی در سر راه ایجاد معماری پایدار وجود دارد. به نظر می رسد که بجز با رفع نواقص تئوریکی معماری پایدار، نمی توان آن را تداوم بخشید. پایداری لغتی است که جنبه های پیچیده بسیاری را شامل می شود. امروزه، از لغت پایداری در جامعه بسیار مورد استفاده و توجه می باشد، اما معنی درست این لغت و مفاهیم آن برایمعماران هنوز کاملاً مشخص نبوده و تعریف واضحی ندارد.
پایداری با توجه به شعارهای مبنایی اش که فراگیر است و مسئله حفظ زمین را هدف قرار می دهد، برای دستیابی به راه کارهای واقع بینانه و قابل اجرا از یکسو و حمایت از گوناگونی که در نفس طبیعت موجود است از سوی دیگر، رویکردهایی را توصیه م یکند. از آنجایی که هیچ روش یا توصیه قطعی درباره معماری بنابراین توجه به ، - 1، . - Munier,2005 پایدار وجود ندارد مباحث و نظریه های بیان شده در این زمینه جهت آگاهی معماران ضروری به نظر می رسد. در این مقاله سعی شده است نظرات گوناگون درباره توسعه و معماری پایدار مطرح گردد تا جنبه های مختلف عوامل اساسی معماری پایدار استخراج گردد.
.2روش تحقیق:
تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی است که با استفاده از داده های کتابخانه ایی - کتابها،مقالات،ژورنالها،ویدئو ها و... - رویکردهای نوین جهانی در عرصه بیمارستان ها بررسی شده و در نهایت با تحقیقات میدانی مولف در بیمارستانهای مختلف و صحبت با بیماران ،پرستاداران و پزشک ها ...دغدغه و مشکلات فضاهای درمانی انالیز و در نهایت منجر به دستاوردها و نتایج مقاله شد.
روش تحقیق این مقاله بیشتر از روش مشاهده استفاده شده است. روش مشاهده به ویژه در تحقیقات بر حوزه معماری از اهمیت بسیاری برخوردار است. مشاهده به عنوان روش علمی جمع آوری اطلاعات، در مقایسه با سایر روشها، دارای مزایای خاصی است، »از بزرگترین مزیتهای مشاهده این است که روشی است مستقیم و بدین طریق میتوان اطلاعات دست اول تهیه کرد. در واقع دسترسی به رفتار و حوادث در حالت طبیعی و بدون دخالت سایر عوامل از طریق مشاهده ممکن است و همین امکان آن را روشی مناسب جهت جمع آوری اطلاعات می کند
.3ادبیات تحقیق:
.1.3پیشینه تحقیق
طراحی فضاهای درمانی در قالب رویکرد پایداری همچون رویکرد توسعه پایدار مبحث جدیدی است که وارد عرصه معماری شده است و شاید بتوان گفت عمر این مسئله به یک ده بیشتر نرسد اما در همین زمان کم رسالها، مقالات و کتب مختلفی توسط نویسندگان داخلی و خارجی به چاپ رسیده است از جمله می توان به کارهای مایکل فیری و بینگ چن،در سال 2014 اشاره کرد آنها در رساله تز دکترای خویش به دنبال ژیوندی میان توسعه پایدار و طراحی مبتنی بر شواهد در عرصه فضاهای درمانی بوده اند همچنین در زمینه طراحی با رویکرد پایداری اجتماعی که بیشتر در میادین شهری و فضاهای تجمعی خود را نشان می دهد و امروزه بیشتر مد نظر طراحان شهری می باشد نمونه های زیادی می توان یافت همچنین در زمینه های مورد بحث در بخش ادبیات تحقیق به اجمال بحث شده است.
.2.3توسعه پایدار
. توسعه پایدار، یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده است که معانی متفاوت و بسیاری دارد و در نتیجه فراوانی این معانی، واکنش های مختلف صاحب نظران را بر می انگیزاند. مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیم در حال رشد حوزه ای از موضوعات محیطی با موضوعات جتماعی- اقتصادی می باشد.
مفهوم توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسان ها با یکدیگر می باشد. این مسأله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان که بر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است. در دو قرن گذشته، محیط به طور عمده به عنوان یک موضوع خارجی نسبت به بشر، تلقی می شده است و در نتیجه برای استفاده و استثمار انسان، مشکلات محلیاساساً به صورت محلی دیده می شدند.
در این دیدگاه، ارتباط انسان و محیط، به صورت غلبه انسان بر طبیعت درک می شد و باور داشتند که دانش و فن آوری بشر می تواند بر تمام موانع محیطی و طبیعی فایق آید. این دیدگاه مرتبط با توسعه سرمایه داری، و انقلاب صنعتی و علم مدرن می باشد. همان طور که بیکن 1 یکی از پایه گذاران علم مدرن، آن را مطرح می کند برای بشر ساخته می شود و نه بشر برای جهان
مدیریت محیطی بر پایه مدیریت منابع طبیعی بود که تصدیق می کرد، بشر نیاز به منابع طبیعی دارد و این منابع می بایست به جای استفاده سریع و بدون برنامه، مدیریت شوند تا حداکثر استفاده در سالیان طولانی از آنها مقدور باشد. همچنین علم اقتصاد بر موضوع ارتباط انسان و رشد اقتصادی حاکم گردد، که در نتیجه آگاهی و توسل به آن افزایش تولیدات، به عنوان اولویت، تعریف می گردد.
این نگرش، کلیدی بود برای ایجاد رفاه در زندگی بشر و از طریق رشد اقتصادی، فقر و تهیدستی می توانست مغلوب گردد. مفهوم توسعه پایدار، حاصل رشد آگاهی از پیوندهای جهانی، مابین مشکلات محیطی در حال رشد، موضوعات اجتماعی، اقتصادی، فقر و نابرابری و نگرانی ها درباره یک آینده سالم برای بشر میباشد. توسعه پایدار، قویاً موضوعات محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به هم پیوند می دهد
از زمان کنفرانس سازمان ملل با عنوان توسعه و محیط که در سال 1992 میلادی در ریو برگزار شد، عنوان،» توسعه « یکی از حساس ترین و مهم ترین کلمات در مباحثات شده است . - Adams,2001: 1- 2 - در پشت این عنوان، مفاهیمی واقع شده اند؛ از یک طرف، تلاش در جهت حل مسائل محیطی، علوم طبیعی اکولوژیکی و نگرانی درباره حفاظت طبیعت، و از سویی دیگر، مشکلات فقر و فلاکت جهان سوم .
توسعه پایدار، در کمیسیون استراتژی حفاظت جهان - WCS - که توسط اتحادیه بین المللی برای حفاظت طبیعت در سال 1980 میلادی تشکیل شده بود، مدون گردید. به علاوه، با ، - - WCSاین موضوع توسط کمیته جهانی توسعه و محیط عناوین آینده مشترک ما، در سال 1987 میلادی و حفظ زمین در سال 1991 میلادی، نیز مطرح گشته است.
در سال 1987 را ،» آینده مشترک ما « ، میلادی، کمیته جهانی توسعه و محیط گزارش کرد - که البته به عنوان گزارش بروندتلند نیز شناخته می شود - . این گزارش یک تعریف جامع از توسعه پایدار ارائه داد. بنابراین با توجه به گزارش بروندتلند: بشریت توانایی توسعه پایداری را دارد تا تضمین کند که نیازهای حال را بدون به خطر افتادن توانایی نسل های آینده برای تأمین نیازهایشان، فراهم نماید. برخی دیگر، نظیر آلن فریکر پایداری را نوعی نگرش به آینده می دانند که در واقع نقشه مسیری می باشد که بر روی مجموعه ای از ارزش ها و اصول اخلاقی و معنوی متمرکز است و رفتارهای انسان را کنترل می نماید
در انتشار یافت NRC سال 1999 میلادی کتابی توسط گروه که در فصل های ششگانه آن، به شکلی مستند و با دیدگاه وسیع به تمامی پدیده ها و عوامل و نیز رویدادهایی پرداخته شده که سرانجام محیط زیست انسانی را باز می شناساند. در فصل چهارم کتاب که به حرکت های همگانی و الزام های ملموس محیطی پرداخته می شود، از جمله به شهر با عنوان مکانی توجه داده می شود که تمامی داده ها و یافته های محیطی، درون آن، حد نهایی تراکم، تعامل و بحران را می نمایانند. توسعه پایدار حالت ثابتی از هماهنگینیست، بلکه نسبتاً یک فرآیند تغییر در چیزی است که استخراج از معادن، جهت سرمایه گذاری، جهت گیری توسعه تکنولوژیکی و تغییر نهادی را سازگار با نیازهای آینده، همانند نیازهای امروز می سازد.
