بخشی از مقاله
چکیده
نشانگرها در لرزه شناسی یک کمیت استخراج شده از دادهها می-باشند که منجر به تفسیر بهتر دادهها میشوند. نشانگرهای انحنا مجموعه مفیدی از نشانگرها هستند که جهت شناسایی و کشف گسلها و شکستگیهای موجود بر روی مقاطع و افقهای لرزهای مورد استفاده قرار میگیرند و در نتیجه اطلاعات مهمی را ارائه میدهند. در مقالههای گوناگون روشهای مختلفی برای محاسبه نشانگر انحنا از روی سطوح در دوبعد و سه بعد ارئه شده است. ما در این تحقیق سعی داریم تا با اعمال نشانگر انحنا دوبعدی بر روی مقطع رادار نفوذی زمین - GPR - با حذف اثر لایههای افقی و کاهش نوفههای موجود در مقطع، پراشهای موجود در دادهها را با وضوح بیشتری به نمایش درآوریم.
مقدمه
روش GPR یک روش غیرمخرب ژئوفیزیکی است که به طور گستردهای برای به تصویر کشیدن اهداف کم عمق مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که این روش از نظر بازتاب و عبور امواج شباهت زیادی با روش لرزه بازتابی دارد در این تحقیق سعی شده است تا با بکار بردن نشانگر انحنا، که یک نشانگر مرسوم در دادههای لرزه-ای است، بر روی داده های GPR با حذف اثر لایههای افقی و حذف مقدار قابل توجهی از نوفهها، تعبیر و تفسیر این دادهها را بهبود ببخشیم. در لرزه-شناسی نشانگرها به عنوان ابزارهای کمکی برای تفسیر بهتر داده-ها مورد استفاده قرار میگیرند.
از نشانگر انحنا برای شناسایی و تشخیص گسلها و عوارض کوچک زمینشناسی مانند شکستگی و ترکهای موجود در مقاطع لرزهای استفاده میشود. انحنا نشاندهنده یک خصوصیت دوبعدی از یک منحنی و همین طور خمیدگی موضعی یک نقطه خاص از منحنی است به عبارت دیگر انحنا نشان میدهد که یک منحنی در یک نقطه خاص به چه میزان از خ راست منحرف شده است - رابرتز . - 2001 اغلب مشتق جزئی دوم از یک سطح - نرخ تغییر شیب - را محاسبه کرده و به عنوان نماینده انحنا در سطح مورد نظر در نظر میگیرند. نشانگر انحنا دارای کاربردهای زیادی در زمینههای مختلف علمی از جمله صنعت نفت، تحلیلهای زمینشناسی و چینه-شناسی، اپتومتری، اسکن کردن بخشهای مختلف بدن مانند مغز و... میباشد.
روش تحقیق
نشانگر انخنا نشاندهنده میزان خمش یک منحنی در یک نقطه خاص بر روی آن منحنی میباشد و با محاسبه مشتق دوم سطح مورد نظر محاسبه میشود. برای یک نقطه خاص بر روی یک منحنی، انحنا در واقع نرخ تغییر جهت منحنی تعریف میشود. با در نظر گرفتن نقطه P بر روی شکل انحنا در این نقطه را میتوان به صورت نرخ تغییر زاویه به تغییر طول کمان ds تعریف کرد
از رابطه ساده بالا مشهود است که انحنا متناسب با عکس شعاع دایره ای است که مماس بر منحنی در نقطه P رسم میشود که هرچه مقدار این شعاع کوچکتر باشد، میزان انحنا بیشتر است و بالاعکس. برای یک خ راست نیز انحنا صفر است.
شکل :1 نمایش ریاضی انحنا در نقطه P بر روی منحنی
انحنا در دوبعد با استفاده از رابطه 2 محاسبه میشود که بیانگر ارتباط انحنا با مشتق دوم منحنی میباشد
