بخشی از مقاله

چکیده:

تحقیق حاضر باهدف طراحی مدل راهبردی ارزیابی عملکرد در شرکت پایانههای نفتی ایران صورت گرفته است. در این پژوهش پس از مرور مطالعات کتابخانهای و مصاحبه با مدیران ارشد شرکت به شناسایی و رتبهبندی معیارها، زیر معیارها و گزینهها با استفاده از رویکرد ترکیبی BSC-ANP پرداختهشده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که منظر مالی با وزن نسبی 34 درصد در اولویت اول قرار دارد و بعدازآن منظرهای فرایندهای داخلی، مشتریان و رشد و یادگیری به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار دارند.

همچنین استراتژی "چابکی و سرآمدی عملیات" - ت - 1 با وزن نسبی نرمال شده 0,46 در رتبه اول قرار دارد و پسازآن استراتژیهای " تضمین امنیت و ارائه خدمات بهموقع، پایدار، ایمن، باکیفیت، قیمت مناسب و پاسخگویی به مدیران - ث" - 1 و " استراتژی بهرهوری - ت" - 3 در رتبههای بعدی قرار دارند. الگوی ارائهشده موجب میشود ارزیابی عملکرد از ابعاد مختلفی موردبررسی قرار گیرد و از حالت یکنواختی خارج شود.

مقدمه:

از بین موضوعات مختلف مربوط به شرکتها، ارزیابی عملکرد مدیران و سازوکارهای کنترل رفتار مدیران نقش ویژهای دارد. ارزیابی عملکرد شرکتها از مهمترین موضوعات موردتوجه سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، دولت و مدیران است و پایه بسیاری از تصمیمگیریهای داخل و خارج از سازمان هست. در انتخاب بهترین روش از میان روشهای مختلف ارزیابی عملکرد شرکتها باید دقت کافی اعمال گردد. ارزیابی عملکرد بیانگر میزان موفقیت سازمانها در دسترسی به اهدافشان هست. درنتیجه حقوق و پاداش مدیران این شرکتها باید متناسب با عملکرد آنها باشد، عملکرد شرکتها نیز در رابطه تنگاتنگی باهدف آنها قرار دارد

از دیدگاه نظریههای سنتی، شاخصهای متنوعی در سازمان وجود دارد که منافع مادی و غیرمادی کسبشده توسط سازمان را نشان داده که میتوان با جمعبندی آنها، وضعیت و عملکرد سازمان را سنجید که ازجمله این شاخصها میتوان به سود حسابداری، رشد ارزش افزوده بازار، افزایش ارزش سهم در بازار و ... اشاره کرداصولاً. در دیدگاههای سنتی اگر مدیران سود یا ارزش شرکت خود را به حداکثر برسانند، در این صورت با دست یافتن به اهداف شرکت، دارای عملکرد مطلوب و مناسبی هستند. در نظریههاینوین اصولاً برای شرکت هدفی تعیین نمیشود، بلکه هدف طرفین قراردادها این است که منافع خود را به حداکثر برساند. لذا این معیارهای سنتی اندازهگیری عملکرد شرکتها که همگی از اطلاعات حسابداری به دست میآیند، نمیتواند گویای روشنی از ارزیابی عملکرد شرکت باشد

ضرورت تحقیق:

در حال حاضر تغییر ماهیت کار، افزایش رقابت در بازار، تغییر نقشهای سازمانی و تقاضای برونسازمانی همگی بر شدت پویایی محیط خارجی سازمانها افزوده است. درنتیجه این تحولات، الگوها و شاخصهای سنجش عملکرد سازمان، نیز، دچار تغییرات اساسی شده و روشهای جدیدی برای ارزیابی عملکرد سازمان ایجادشده است - فیروزآبادی و ایزد خواه، . - 1391 لذا، استفاده از سیستمهای ارزیابی عملکرد، که تنها بر شاخصهای مالی متکی است، موجب بروز مشکلاتی برای سازمان میشود

امروزه، صاحبنظران مدلهای مختلفی برای ارزیابی و سنجش عملکرد سازمانها طراحی کردهاند. مدل کارت امتیازی متوازن یکی از کارآمدترین مدلهای ارزیابی عملکرد سازمانی است. کارت امتیازی متوازن چارچوبی جامع را برای مدیران فراهم میکند که استراتژی شرکت را به مجموعه منسجمی از معیارهای عملکردی ترجمه کند. منظرهای مدل اولیه BSC در چهار منظر، با درجه اهمیت مساوی و متوازن، گروهبندی میشود. برخی صاحبنظران از این فرض که هر یک از این چهار منظر دارای وزن یکسان هستند، انتقاد کردهاند.

همچنین، استفاده زیاد از BSC در نقاط مختلف دنیا باعث شده است قوتها و ضعفهای آن در عمل آشکار شود. در برخی موارد، ازجمله در دو پیمایش داخلی، از مدیران شعب دو سازمان، نارضایتی از BSC گزارششده است و 48 درصد پاسخگویان اعتقاد داشتند BSC در ارزیابی عملکرد منصفانه عمل نمیکند . - Abran & Buglione, 2003 - یکی از عوامل ایجاد این تصور که کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد منصفانه عمل نمیکند، این است که تمامی اهداف و منظرها در آنهم وزن در نظر گرفته میشود. در همین راستا شرکت پایانههای نفتی ایران از شرکتهای تابعه شرکت ملی نفت ایران که مسئولیت دریافت، ذخیرهسازی و صادرات بیش از %90 نفت خام کشور را بر عهده دارد در این پژوهش به دنبال ایجاد راهحل برای رفع این کاستی است تا درنهایت موجب افزایش اثربخشی BSC در طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد شود.

چارچوب نظری و پیشینه تحقیق: رویکرد کارت امتیازی متوازن:

در طراحی سیستم پاداش دهی، شاخصهای ارزیابی عملکرد سازمان از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. کارت امتیازی متوازن1 یکی از ابزارهای مناسب و بهعنوان چارچوبی جهت ایجاد گزارشهای عملکردی در شرکتها است. در این پژوهش با توجه به جامع بودن کارت امتیازی متوازن برای ارزیابی عملکرد و کاربرد روزافزون آن برای مباحث استراتژیک مدیریتی، از چهار دیدگاه آن بهعنوان مبنایی برای ارزیابی عملکرد بخشهای اصلی استفادهشده است. ابعاد اصلی کارت امتیازی متوازن شامل ابعاد مالی، مشتریان، فرایندهای داخلی کسبوکار و رشد و یادگیری میشود که در - جدول - 1 آورده شده است . - Kaplan & Norton, 2005 - مطالعاتی در این زمینه صورت گرفته است.

جدول -1 ابعاد کارت امتیازی متوازن

براگمن و دسن - 2002 - 2 در پژوهشی به بررسی بهبود عملکرد سازمان با استفاده از سیستم پرداخت پاداش BSC محور پرداختند. نتایج پژوهش بیانگر این موضوع بود که یک سیستم پاداش مبتنی بر محورهای BSC با کنترل برخی از متغیرها میتواند موجب افزایش تحریک و درنتیجه بهبود عملکرد کل مجموعه و سازمان شود. کرابتری و دیبوسک3 - 2008 - در پژوهشی به بررسی تأثیر کارت امتیازی متوازن بر بازده سهامداران پرداختند. در این پژوهش به مقایسه شرکتهایی که از BSC استفاده کردهاند با آنهایی که از BSC استفاده نکردهاند پرداخته شد. نتایج شواهد قوی را نشان میدهد که BSC یک ابزار مدیریت استراتژیک مؤثر است که بهکارگیری آن موجب افزایش بازده سهامداران در شرکتهای میشود.

رویکرد تلفیقی کارت امتیازی متوازن و فرایند تحلیل شبکهای : - BSC-ANP -

منظرهای مدل اولیه BSC در چهار منظر، با درجه اهمیت مساوی و متوازن، گروهبندی میشود. یکی از عوامل ایجاد این تصور که کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد منصفانه عمل نمیکند، این است که تمامی اهداف و منظرها در آنهم وزن در نظر گرفته میشود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید