بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت نقش محصولات غذایی بهداشتی و ایمن بر سلامت جامعه بر همگان آشکار است. یک محصول غذایی ایمن، نتیجه تمامی فرآیندها و فعالیتهایی می باشد که در کل زنجیره غذایی انجام شده است. هر یک از فرآیندها در زنجیره تامین شامل تولید، بستهبندی، حمل و نقل و توزیع در مورد هر محصول، اطلاعات مخصوص خود را در زنجیره تامین دارا می باشد. به منظور ردیابی کامل ،کلیه اطلاعات لازم اعم از مشخصات مواد اولیه تا فروش محصولات می بایستی جمع آوری و در دسترس قرار گیرد. همچنین به منظور تحلیل و بهینه سازی فرآیندهای تولیدی نیاز است تا اطلاعات تکمیلی در هر مرحله جمع آوری گردد.
روش پژوهش
زیرساخت مطلوب تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات - ICT : Information and Communication Technology - به منظور ایجاد ارتباط دو طرفه به منظور فراهم نمودن اطلاعات مورد نیاز از شرکت های مختلف در جهت ردیابی محصول ، مورد نیاز است. برای شناسایی سریع مشکل احتمالی ، اطلاعات فرآیند هر مرحله در زنجیره باید به طور مستقیم در دسترس باشد تا امکان پیگیری را در هنگام بروز مشکل پدید آورد.
بهره گیری از سیستمهای مبتنی بر وب بر اساس معماری سرویسگرا برای پردازش ، ذخیرهسازی و انتقال داده ها، روشی انعطاف پذیر برای دسترسی، به اشتراک گذاری و بکارگیری به موقع اطلاعات پدید می آورد. پیاده سازی و ایجاد یکپارچگی در سیستمهای ردیابی نیازمند بهره گیری از یک زبان برنامه نویسی رایج و استفاده از تکنولوژیهای استاندارد شده است. استفاده از سیستمهای مبتنی بر وب یکی از بهترین روشهای ممکن برای پردازش ، انبار و انتقال اطلاعات محسوب می گردد. مهمترین رکن استفاده شده در این مدل وب سرویس مبتنی بر نگرش سرویسگرا می باشد. در این مقاله، معماری مدل سیستم ردیابی محصولات غذایی ارائه شده است که روشهای جدیدی در کنترل و مدیریت ردیابی را پدید می آورد. این سیستم، ردیابی کامل را ممکن میسازد و در انطباق با استانداردهای موجود ردیابی مواد غذایی قرار دارد.
نتیجه گیری کلی
این مدل از یک متدلوژی موثر به منظور افزایش ایمنی و کیفیت مواد غذایی برخوردار است که از طریق اطمینان و تعهد به مشتری شکل گرفته است.این سیستم امکان ردیابی کامل از طریق گزارشگیریهای فیلدهای اطلاعاتی مختلف را ممکن میسازد و در انطباق کامل با استانداردهای ردیابی قرار دارد.
مقدمه
بحران بیماری جنون گاوی - - Mad Cow Disease ، تب برفکی - - Mood & Mouth Disease و آلودگی محصولات کشاورزی با سموم فسفره و سنتتیک مانند دی اکسین - - Dioxin که در اروپا بعنوان یک رسوایی غذایی از آن یاد می شود و سپس فراخوان بسیاری از شرکتهای تولید کننده مواد پروتئینی گیاهی و حیوانی جهت بازپس گیری این محصولات و بررسی مجدد جهت حفظ اعتبار بین المللی خود، سازمانهای غذایی اروپا را بر آن داشت که در این زمینه چاره ای بیاندیشند.
طبق تعریف عمومی سازمان جهانی استاندارد، ردیابی ، توانایی برای پیگیری تاریخچه و موقعیت هر محصول تولید شده بوسیله ثبت اطلاعات آن محصول را گویند. این اطلاعات از اولین مراحل تهیه مواد اولیه و تولید تا زمان تولید محصول نهایی به دست مصرف کننده را در بر می گیرد که به تناسب توانایی شرکتها ثبت می گردد.
الزامات قانونی شماره 178 سال 2002، ردیابی را این چنین تعریف کرده است: " توانایی پیگیری مواد غذایی، انواع خوراکی، منشاء حیوانی مواد غذایی - اعم از گوشت، فرآوردههای لبنی و ... - و یا موادی که در نهایت تبدیل به مواد غذایی و انواع خوراکی میگردند، درتمامی مراحل تولید، فرآوری و توزیع ." ردیابی شامل مدیریت ارتباطات پی در پی میان واحدهای دستهای و واحدهای لجستیکی در کل زنجیره تامین میباشد.
دستیابی به ردیابی در سرتاسر زنجیره تامین صنایع غذایی بسیار پیچیده است. در این زمینه ذینفعان و طرفهای زیادی دست اندرکار این مسئله-اند که همگی نیازمند دسترسی به اطلاعات قابل اطمینان میباشند. تولید کنندگان، فروشندگان و مصرف کنندگان نیازمند توانایی ردیابی معکوس و اعتبار سنجی محصولات غذایی و مواد اولیه - خام - بکارگرفته شده برای تولید مواد غذایی به منظور انطباق با قوانین و برآورده نمودن الزامات در زمینه کیفیت مواد غذایی میباشند. ردیابی تمامی اجزای مواد غذایی شامل اطلاعات بهنگام و دقیق ما را قادر میسازد تا در جهت کم کردن ریسکهای غذایی و دستیابی به یک پاسخ سریع و موثر در مورد حوادث و افزایش قابلیت اطمینان محصولات غذایی گام برداریم.
اهمیت موضوع تا بدان حد می باشد که استاندارد بین المللی جدیدی در زمینه امکان ردیابی محصولات غذایی در طول زنجیره غذایی به شماره 22005 توسط سازمان بین المللی استاندارد تصویب گردید. اساس استاندارد مذکور بر ارائه اصول عمومی و الزامات پایه برای طراحی و اجرای یک سیستم ردیابی در طی زنجیره تامین تولید کنندگان محصولات غذایی استوار است.
یک سیستم ردیابی قابل اعتماد بر پایه فرآیندهایی پایه گذاری شده است که ایجاد اطمینان مینماید که تمامی اطلاعات مورد نظر ثبت میگردد.
تمامی اطلاعات ثبت شده باید انعکاس دقیق و شفافی از فرآیند تولیدی باشد. این اطلاعات ابزار مفیدی در هر شرکت صنایع غذایی محسوب می-گردد. سیستمهای ردیابی مواد غذایی میتواند بطور کامل کاغذی باشد ، اما بسیار زمانبر و هزینه بر بوده که با وجود منابع محدود امکان اجرای آن را در شرکتهای کوچک و متوسط مشکل میکند.
برای ردیابی صحیح در کل زنجیره غذایی ، محصولات می بایستی بطور یکتا در هر مرحله از تولید یا تغییرات آن مشخص گردند. در عین حال این شناسه ها باید به یکدیگر متصل باشند. ردیابی موثر نیاز به استانداردسازی اطلاعات مربوط به هر مرحله از زنجیره تولید دارد. اگر یکی از شرکا در زنجیره ، مدیریت خود را بر این ارتباطات از دست بدهد، موقعیت شکست در ردیابی مورد نظر رخ می دهد.
پیشرفتهای اخیر تکنولوژی ، گزینه های جدیدی را در دسترس قرار داده است که شامل سیستمهای پیشرفته دسترسی به اطلاعات بر پایه شناسایی از طریق امواج رادیویی - Radio Frequency Identification - و شبکه حسگر بیسیم - Wireless Sensor Networks - می باشد. هریک از فرآیندهای زنجیره تامین غذایی شامل تولید ، فرآوری ، بسته بندی، حمل و نقل ، توزیع و مانند آن بر روی یک محصول حائز مشخصات منحصر بفرد و خاص در سیستم ردیابی می باشد. از مواد اولیه تا فروش محصول ، نیاز است تا اطلاعات بیشتر و بیشتری جمع آوری گردد و در دسترس قرار گیرد. اطلاعات تکمیلی ممکن است در هر مرحله جهت تحلیل و بهینه بودن فعالیتهای تولیدی جمع آوری گردد. - 7 - سه موضوع نقش اساسی در موفقیت هر سیستم ردیابی دارد :
-1 تناسب - Compatibility -
-2 استاندارد سازی اطلاعات
-3 تعریف واحد منبع قابل ردیابی - 8 - - Traceable Resource Unit - TRU - -
در سالهای اخیر مطالعات زیادی در زمینه سیستمهای ردیابی در صنایع غذایی صورت گرفته است. از آن جمله ، یک مدل با قابلیت ارجاع به اطلاعات برای ردیابی محصولات غذایی در زنجیره تامین می باشد.
