بخشی از مقاله
چکیده
طی چند سال اخیر پژوهش های زیاد در باب طلاق انجام شده است. طلاق در لغت به معنای آزاد کردن و رها کردن است و در اصطلاح به معنای گسستن پیوند ازدواج با لفظی مخصوص. طلاق دارای ابعاد مختلفی است که در این مطالعه به بررسی آن پرداخته ایم.
طلاق باعث بروز مشکلات زیادی برای کودکان از سن سه سالگی به بعد می شود. مشکلاتی مانند بروز افسردگی، اضطراب، ترس و ... . پژوهش ها نشان داده است که کودکان که با هر دو والد هستند رشد بهتری نسبت به فرزندان تک والد دارند. طلاق علاوه بر آثار زیانبار بر کودک بر مرد و زن هم آثاری از قبیل خودکشی، اعتیاد، فحشا و ... می گذارد که این آثار بصورت کامل در این مطالعه مروری بررسی شده است. با توجه به اینکه طلاق امری منفی است؛ راهکارهایی نیز برای جلوگیری از آن ارائه شده است.
مقدمه
خانواده مانند یک ساختمان است که مرد و زن ستون های این ساختمان را شامل می شوند و فرو ریختن هر ستون مستحکم بودن این ساختمان را متزلزل می کند.
فراموش نکنیم که طلاق یک فاجعه است و ضمن تخریب بنیاد خانواده به کودکان طلاق و نسل آینده ناشی از جریان خسران جبران ناپذیری وارد می سازد که اگر جلوی این خسارت گرفته نشود جامعه دچار مشکلات جدی خواهد شد. بنابراین تا حد امکان از وقوع طلاق جلوگیری شود تا دست کم از آثار زیانبار آن بکاهیم
حقانی زنجانی می نویسد : یک روانشناس کودک اگر بصورت دقیق فرزندان طلاق را بررسی کند به اشکالات زیر در کودک و نوجوانان بزرگتر دست پیدا می کند : - 1 ترس بدون دلیل - 2 بی خوابی - 3 تجاوز به دیگران - 4 اختلال در تغذیه - 5 لکنت زبان - 6 عقب ماندگی در مدرسه - 7 سرگرمیهای غالباً مضر و مصرف مواد مخدر - 8 یأس و نا امیدی و شکست و زندگی آینده
همچنین می توان گفت که طلاق از مهمترین پدیده های زندگی انسان است. در ابتدا طلاق یک پدیده روانی است زیرا بر تعادل روانی دو انسان - زن و شوهر - و حتی دوستان، فرزندان، بستگان اثر می گذارد.
طلاق از قدیم پدیده پسندیده ای نبوده و نیست، به این منظور راهکارهای برای پیشگیری از آن ارائه شده است. هدف از این مطالعه مروری بررسی پدیده طلاق و آسیب هایی که به فرزندان و زوجین می زند، است.
روش تحقیق
مطالعه حاضر یک مطالعه مروری است که به منظور بررسی طلاق و آثار زیانبار آن بر تربیت فرزندان تبیین شده است. تاریخچهی پژوهش طولانی در مورد طلاق و آثار آن انجام شده است. در این مطالعه برای جمع آوری این اطلاعات با استفاده از واژگان کلیدی طلاق، آثار طلاق، فرزندان طلاق، راهکارها، پیشگیری و معادل لاتین آن ها که به ترتیب prevention, Approach, Divorce children, Divorce است. منابع این مطالعه از سایت های SID ، Civilica، google schular ، ایرانداکس است. جستجو در این سایت ها از سال 2011 – 2018 انجام گرفته است. لازم به ذکر است بنا به محدودیت های موجود امکان دریافت برخی مقالات بصورت کامل وجود نداشت که این مورد می تواند از محدودیت های این مطالعه باشد. در مجموع در این مطالعه سعی شده به سوالات زیر پاسخ داده شود که :
مفهوم طلاق چیست؟ جنبه های طلاق کدامند؟ پیامدهای طلاق و تأثیر آن بر فرزندان طلاق چیست؟ چه مسائلی در طلاق تأثیر می گذارد؟ راهکارهای پیشگیری از طلاق چیست؟
یافته ها
بعد از بررسی ها و تحلیل برخی متون در باب این موضوع به تعاریف زیر از طلاق دست یافتیم :
طلاق یک پدیده روانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... است که در کل بر فرایند خانواده تأثیر به سزایی می گذارد و عوارض بسیار ناگواری بر روی فرد و جامعه به دنبال دارد
طلاق در لغت به معنای رها کردن و آزاد کردن است
طلاق نوعی گسست و جدایی و اخلال در بنیان های اساسی خانواده است که منجر به جدایی همیشگی می شود. در شریعت نیز گسست پیوند زناشویی به فسخ یا طلاق صورت می گیرد
طلاق به معنای پایان قانونی ازدواج و جدا شدن همسران از یکدیگر است که در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی از میان می رود که بین زوجین هنگام ازدواج وجود داشته است
جنبه های مختلف طلاق :
- 1 - طلاق عاطفی : در این نوع طلاق در زوجین احساسات مثبت عشق و محبت جای خود را به احساسات خشم و درماندگی و نفرت می دهد - اما به زندگی با یکدیگر ادامه می دهند - .
- 2 - طلاق قانونی : این نوع طلاق براساس زمینه های طلاق بنا شده است. زوجین با یکدیگر ناسازگاری دارند. این مرحله از فرایند طلاق مشروعیت قانونی پیدا می کند تا این زوج دیگر با همسر خود زندگی مشترک نداشته باشد.
- 3 - طلاق اقتصادی : با پول و مال و دارایی ارتباط دارد. نزد بسیاری از زوجین در حال طلاق این مسأله مطلوب ترین مرحله است. چنانچه زوجین نتوانند در مورد تقسیم عادلانه و ارزیابی مال خود مذاکره کرده و به تفاهم برسند دادگاه تقسیم عادلانه دارایی آنها را به عهده می گیرد.
- 4 - طلاق و مشارکت والدین در سرپرستی کودکان : این مرحله در ارتباط با بحث قیم شدن و سرپرستی زندگی تک والدی، برنامه و تدارک ملاقت ها با والدین دیگر است.
- 5 - طلاق و جامعه : این نوع طلاق با ایجاد تغییراتی در دوستان و جامعه ای ارتباط دارد که هر یک از طرفین طلاق در آن زندگی می کنند. مثلاً زوجین متأهل تمایل دارند با زوج متأهل دیگری ارتباط داشته باشند.
- 6 - طلاق و تأثیر آن بر روح و روان : این قسم طلاق به اشکال مختلف در بدست آوردن خودمحوری فردی ظاهر می شود. به این ترتیب که هر یک از طرفین طلاق مجبور است که تنها زندگی کند.
عوامل مؤثر بر طلاق:
- 1 عوامل زیستی - 2 عوامل روانی اخلاقی - 3 عوامل اجتماعی
اثرات طلاق بر روی کودکان و بررسی عواملی در تأثیرگذاری طلاق بر روی کودکان:
-1 سن کودک
اطلاعات در مورد تأثیر طلاق بر روی کودکان کوچکتر از 2 یا 3 سال بسیار کم است. این بچه ها به طور معمول از طلاق پدر و مادر رنج نمی برند. بعد از طلاق این والدین بایستی نسبت به برنامه های سرپرستی و مراقبت از کودک به توافق برسند. نوزادی – نوزادان نمی توانند تعارضات و مشکلات را درک کنند اما می توانند نسبت به تغییرات خلق و خو و رفتار پدر و مادر واکنش هایی نشان دهند و اشتهای خود را از دست بدهند یا دچار اضطراب و ناآرامی شوند.
کودکان پیش دبستانی – کودکان از سن 3 تا 5سالگی فکر می کنند که باعث طلاق والدین شده اند، مثلاً فکر می کنند اگر شامشان را می خوردند پدر از آنها دور نمی شد. این کودکان ترس از طرد شدن را دارند و اغلب رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می دهند.
کودکان دبستانی – این کودکان به سنی رسیده اند که درد و رنج ناشی از جدایی والدین خود را درک می کنند. ممکن است در این سن دچار غم، خشم، وفاداری دو طرفه، و عصبانیت شدید تجربه کنند.
