بخشی از مقاله
چکیده :
شرایط جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی - ژئو اکونومی - کشورمان ایران، ظرفیت های زیادی برای استفاده از همکاری های دفاعی منطقه ای، در راستای توسعه اقتصادی کشور دارد و اجرائی شدن و یا عدم استفاده از این پتانسیل، پیامدهای مثبت و منفی سیاسی و اقتصادی خود را در بر دارد.
هدف محقق از انجام این تحقیق اینست تا ضمن برشمردن پاره ای از پیامدهای موضوع مورد بحث، به تاریخچه اقدامات و اثرات اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی کشور به ویژه در منطقه جنوب غربی آسیا و خلیج فارس و همچنین تأثیر آن بر موازنه تجاری، سیاسی منطقه بپردازد و با ارائه تعاریف و ماهیت دفاع و اقتصاد، ظرفیت همکاری های دفاعی منطقه ای برای توسعه اقتصادی ایران را بیان نماید.
در این مقاله از روش مروری و گردآوری اطلاعات استفاده و پیشنهادات و ابزارهای توسعه اقتصادی، مشکلات و تنگناهای پیش رو به ویژه از زمان جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران، مورد بررسی قرار می گیرد.
مقدمه
ایران در منطقه ای استراتژیک قرار گرفته و نیازهای مالی برای تأمین امنیت نیز به تبع آن گسترده است. از سویی، ضرورت اجرای موضوع اقتصاد دفاعی، بررسی مخارج دفاعی و اثرات آن بر رشد اقتصادی کشور نیز در جای خود از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در این مقاله، سعی بر این است اثرات اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی کشور ارزیابی و تجزیه و تحلیل شود.
همچنین در عصر جهانی شدن که یکی از پدیدههای مبتلابه همه کشورهاست، این پدیده تاکنون به تکامل نرسیده و به طور مستمر در حال تغییر و تحول است که به همین دلیل هر روز ابعاد تازه و گوناگونی از آن پدیدار میشود که بر رویههای سیاسی، اقتصادی، توازن قدرت طبقات و زندگی فرهنگی و اجتماعی تأثیرگذار است.
بنا به مراتب فوق و با در نظر داشتن این تغییرات پی درپی گسترده جهانی، منطق و عقل حکم می کند با بکارگیری رویکرد فعال و آینده نگر و تلاش، به مناسب ترین وجه، نسبت به ایجاد سازگاری همکاری منطقهای اقدام شود.
در این راستا، لازم است با تکیه بر جایگاه ژئواکونومیک ایران در منطقه جنوب غربی آسیا، در جهت گسترده شدن مبادلات تجاری نظامی ایران در سطوح منطقه ای و فرامنطقه ای بکوشیم و با انتقال فناوری اطلاعات اقتصادی و نظامی خود با در نظر داشتن صرفه و صلاح کشور و رعایت الزامات پدافند غیرعامل، در سطح منطقه ای و جهانی، و به طور کلی با همکاری های دفاعی منطقه ای، در توسعه اقتصادی کشور تلاش شود.
واضح و مبرهن است در نیل به هدف اصلی موضوع این مقاله که به بررسی ظرفیت همکاری های دفاعی منطقه ای برای توسعه اقتصادی می پردازد، بررسی و شناسایی ابزارها و اهداف دشمنان در حمله به اقتصاد کشور و اخلال در آن بسیار قابل اهمیت و توجه است.
ضرورت دارد ما با آفندشناسی و پدافندشناسی لازم، استراتژی مقاومت خود را علیه آنان تدوین و اجرا نماییم زیرا عدم شناخت آفند، باعث می شود امکان مقاومت و دفاع متناسب میسر نشود.
موضوعهای امنیت و دفاع
قبل از پرداختن مستقیم به علل و ضرورت های همکاری های دفاعی منطقهای، پرداختن به موضوعات مهمی از قبیل امنیت و دفاع، بسیار ضروری و اجتنابناپذیر است.
ضرورت موضوعات امنیت و دفاع به اندازه ای مهم است که بخش زیادی از تلاشهای علمی بشر در همه زمینهها اعم از علوم تجربی و انسانی، به این موضوعها پرداخته است. در این میان، علم اقتصاد نیز ارتباط نزدیکی با مسأله تأمین امنیت و پرداخت هزینه برای به وجود آمدن آمادگی دفاعی کشورها دارد به نحوی که موضوع اقتصاد دفاعی به عنوان زیرشاخهی تخصصی از علم اقتصاد مطرح شد.
پس از جنگ جهانی دوم و خاتمه جنگ سرد و فروپاشی بلوک شرق، کشورها از طریق حمله های گسترده نظامی به سایر کشورها و تسخیر و الحاق آن ها به خاک خود، به دنبال تأمین منافع خود بودند. این حمله ها با اهداف سیاسی، تجاری و یا فرهنگی و به قصد تصرف بازارها و کسب امتیازات اقتصادی صورت میگرفت.
در شرایط امروز جهان، جنگ ها بیش تر جنبه های منطقه ای و قومی دارند که گاه منجر به ایجاد کشورهای جدید و یا باعث تغییر در مرزبندیها میشود. زمینه اولیه این نوع جنگ ها و برخوردهای محدود منطقه ای و قومی، از سوی قدرت های بزرگ اقتصادی جهان - مستقیم و یا به صورت پشتیبانی از کشور دیگر - در مقام معاونت - و یا جنگ نیابتی - بر مبنای تأمین منافع اقتصادی آنها میباشد.
