بخشی از مقاله
چکیده
شناخت عناصر فرهنگی مهاجرین به شهرها و مراکز استانی کشور با توجه به انسجام خردهفرهنگیهای قومی هدف تحقیق است. مجاورت شهریها با مهاجرین روستایی و شهرستانی در سطح وسیع منجر به ایجاد جریان فرهنگی- اجتماعی فراگیر شده است. نظریههای ارائهشده در راستای چارچوب تحقیق از علوم جغرافیایی و جامعهشناسی اتخاذشده است که شامل پخش فضایی فرهنگ، نظریه قومی- شهری، شبکه مهاجرت، جغرافیای اجتماعی شهر، توپوگرافی اجتماعی مادر شهر، گوناگونی بین فرهنگی، ضربه فرهنگی، کنش متقابل نمادین، سبک زندگی و نظریه نسل است.
روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است. کل مهاجرین داخل کشور بین استانی اعم از شهری یا روستایی ایران در تابع زمانی بین سالهای 1335 تا 1390 جامعه آماری تحقیق را تشکیل میدهند. شاخصهای تحقیق شامل نرخ مهاجرت، توزیع مهاجرین، تعداد مهاجران برحسب مبدأ و مقصد آخرین مهاجرت و ضریب افتراق مقصد است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ضریب اثر عناصر فرهنگی- قومی مهاجرین در مقصد رابطه مستقیم با نرخ مهاجرت، درجه افتراق مقصد مهاجرین و توزیع مهاجرین دارد. مهاجرین همشهری و همولایتی که از انسجام درونگروهی - درون محلهای در شهر مقصد برخوردار هستند به همان نسبت منجر به افتراق برون گروهی با بومیهای شهر مقصد و شهر محل زندگی میشوند.
.1 مقدمه و بیان مسئله
مهاجرت شدید به شهرها و کلانشهرها ازجمله مسائل مهمی است که سالها ذهن محققین را به خود مشغول ساخته است. چنانچه پس از سالها بحث بر سر این مسئله، هنوز هم مهاجرت در شکلهای متعدد بهشدت خود باقی است؛ اما نکته اینجاست که علت این مسئله هرچه باشد، پیامدهای ناشی از آن قابلتأمل است. واقعیت این است که این مسئله در بهترین حالت هم متوقف نشده است. بلکه منجر به بروز عوارض پایداری در نظام سرزمینی ایران شده است.
در مراحل اولیه از مهاجرت، همشکلی با فضای جدید با شناختی سطحی رخ میدهد. در مراحل بعدی و با عمق یافتن شناخت مهاجر از مقصد و افزایش تجربه، با سپری شدن زمان، همسانی با الگوها و شیوه زندگی مقصد و تصمیمگیری محقق میشود. در ادامه این فرایند و پس از نسلهای متعدد و تثبیت نسبی شیوه زندگی، عملیات عکس یعنی اثر هویت فرهنگی مهاجر در مقصد آغاز می شود.
البته این به این معنا نیست که هویت فرهنگی مهاجر تا به الآن بیاثر بوده، بلکه بدان معنا است که قدرت اعمالنفوذ را نداشته است و با میسر شدن امکانات و فرصتها این هویت فرهنگی بخصوص فرهنگ قومی با شدت بیشتری نمایان میشود. حتی ممکن است در طی زمان این هویت فرهنگی و قومی بازسازی و احیا شود و عرصه جدیدی را در مراحل تکمیلی بپیماید - شکل . - 1
