بخشی از مقاله
چکیده
جریان باز اطلاعات همهی ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است و تغییر به یکی از ارکان اصلی زندگی در عصر اطلاعات تبدیل شده است، در چنین شرایطی مدیریت مؤثر تغییرات، قابلیت بسیار مهم و مورد نیاز سازمانهاست و سازمان های موفق امروز سازمان هایی هستند که در دوران پیچیدگی، رقابت، بی نظمی و آشوب، قبل از آن که به مرحله افول و نزول برسند با هوشیاری و بصیرت از علائم و نشانه های تلویحی پی به معضل خود ببرند و در پی چاره جویی برآیند.
نظام های آموزشی جدید به طور عام و دانشگاه های مجازی نیز به طور خاص از این تغییرات بی بهره نبوده اند، برایناساس، هدف از نگارش مقاله حاضر، مطالعه چگونگی مدیریت دانشگاه های مجازی بر اساس اصول سازمان های هولوگراف است و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به گردآوری اطلاعات کتابخانهای، شامل شناسایی، مطالعه، طبقهبندی اطلاعات، تجزیه و تحلیل آنها و جمعبندی اطلاعات درباره این موضوع پرداخته است.
نتایج پژوهش نشان داد باتوجهبه اینکه دانشگاه های مجازی در سطح جهانی فعالیت میکنند و مخاطبانی به گستردگی همه جهان دارند؛ مدیریت هولوگراف دانشگاه های مجازی می تواند یکی از راه های انعطاف پذیر برای ماندگاری در دنیای پر تغییر امروز باشد.
مقدمه
با ظهور و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات - فاوا - ، تحولات جهان با محوریت اطلاعات با شتابی فزاینده در حال گسترش است و همهی ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است - سامپایو، - 2008، بنابراین تغییر به یکی از ارکان اصلی زندگی در عصر اطلاعات تبدیل شده است. در چنین شرایطی مدیریت مؤثر تغییرات، قابلیت بسیار مهم و مورد نیاز سازمان هاست - پاتن و کالمن172، - 2000، لذا دغدغه و چالش عصر حاضر، برنامهریزی برای تغییر نیست، بلکه یادگیری این امر است که چگونه انسانها و سازمانها باید با تغییرات پرشتاب به زندگی خود ادامه دهند
یکی از چهره های جدیدی که سازمان های امروزی می توانند به خود بگیرند تا ماندگار شوند، دارای ماهیت و خاصیت هولوگرافیک یا کلگرایی است. این واژه ترکیبی از«holos» به معنای کل و پسوند «on» به معنای یک ذره یا جزء ریز در پروتون یا نوترون می باشد
همچنین میتوان عنوان نمود که واژه هولوگراف175 از جزء هولو176 که به معنای کل یا تمام است و همچنین جزء گراف177 که به معنای عکس و یا تصویر178 است، تشکیل شده است و به صورت تحتاللفظی به معنای تصویر کل و یا تمام تصویر میباشد
بحث هولوگراف از نظر تئوریک و نظریه پردازی در حوزه کاربردی پارادایم تئوری آشوب قرار دارد. لذا نگاه اجمالی به بحث تئوری آشوب می تواند به درک علمی سازمان های هولوگراف کمک می نماید.
امروزه مفهوم بی نظمی و آشوب در ارتباط با پدیده ها بار معنایی منفی نداشته بلکه به وجود جنبههای غیرقابل پیش بینی و اتفاقی در آنها اشاره دارد. تئوری آشوب تلاش میکند تا جهان را با استفاده از پویاییهای غیرخطی179 توصیف کند
لذا تئوری آشوب، پژوهشگران سازمانی را قادر می سازد سازمان را به عنوان یک سیستم داینامیک و پویا، نه یک سیستم ایستا و قابل پیش بینی تحلیل کنند. به طور خاص، تئوری آشوب در مدیریت و طرح ریزی سازمان کاربرد دارد و حاکی از آن است که سیستمهای بینظم در ارتباط با محیط شان همچون موجودات زنده عمل میکنند و نوعی تطابق و سازگاری پویا بین آنها و محیط پیرامونشان برقرار است و این ویژگی نیز در ارتباط با مسائل سازمان و مدیریت، کارساز و روشن گر است و توجه به آن حایز اهمیت میباشد.
این سیستمها که والدراپ - 1992 - 180 آنها را سیستمهای پیچیدهی سازگار شونده181 نام نهاده است، از طریق سازگاری پویا، بقای خود را در طول زمان حفظ میکنند و دارای ویژگیهای خودکنترل و خودنظم بودن - به این معنا که هرکدام از آنها دارای اجزای مستقلی میباشند، که بدون اخذ دستور از واحد مرکزی بهطور خودگردان عمل مینمایند - ، هم افزایی - که از جمع قدرت تک تک اجزا به دست آمده است - و خاصیت یادگیرنده بودن - که در درون خود می توانند از طریق بازخورد یاد بگیرند - می باشند
با توجه به آنچه ذکر شد از آنجا که دانشگاه های مجازی در فضای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات به فعالیت می پردازند، لذا به کمک حجم عظیمی از سرویسهای ارتباطی، همگام با توسعه و پیشرفت ابزار و تجهیزات آموزشی، موجب ایجاد تحولی بزرگ درشرایط آموزشی شده اند و افراد علاقهمند به یادگیری را از نقاط مختلف به زیر یک چتر آموزشی واحد، که به روش های مختلف یاددهی- یادگیری مجهز است، گرد میآورند و به این ترتیب بدون نیاز به حضور در کلاسهای حقیقی، آموزش علمی و تخصصی با ظهور دانشگاههای مجازی، عملی میشود
در واقع دانشگاه مجازی، محدودیتهای زمانی و مکانی را با توجه به تنوع در آموزش حذف میکند و فرصت های آموزشی را با توجه به سرعت یادگیرندگان تسریع میبخشد ، بنابراین این دانشگاه ها افق تازهای در دنیای آموزش گشوده اند و معادلات پیشرفت را نیز دگرگون ساخته اند.
مساله اصلی پژوهش آن است که در فضای رقابتی کنونی که از سویی تعداد این دانشگاه ها رو به افزایش است و دسترسی به امکانات آموزش عالی غیرحضوری، فضای رقابتی بین دانشگاههای کشورهای مختلف را پیچیدهتر نموده است ، از سوی دیگر فرایند جهانی سازی به کاهش نقش مرزها در کنترل و جابهجایی متقاضیان آموزش عالی منجر شده و به تدریج با پیوستن همه کشورها به - سازمان تجارت جهانی - 183 از نظر اقتصادی، هزینههای تحصیل در کشورهای مختلف به هم نزدیک میشود و کیفیت آموزش عالی به عنوان یک شاخص، وزن بیشتری در معیارهای قضاوتی متقاضیان پیدا میکند، لذا این دانشگاه ها به عنوان سیستم های داینامیک و پویا در محیط های پیچیده و پرآشوب به پهنای جهان فعالیت می کنند، بنابراین در مدیریت خود با تغییرات شدید، رفتارهای نامنظم، دگرگونی های غیرقابل پیش بینی و حرکات بحرانی، مواجه هستند که اداره آن هنر مدیریت است تا به آن وسیله نوعی پیش بینی پذیری میسر شود.
بنابراین به نظر می رسد برای رفع مشکلات کنونی دانشگاه های مجازی تغییر نگرش در مدیریت این دانشگاه ها و اتخاذ نگرش سازمان هولوگراف کارساز باشد چرا که در سازمان های هولوگراف و قابلیت یادگیری درکلیه اجزاء متبلور است به گونه ای که سیستم توانایی خودسازماندهی و بازآفرینی رابه طورپیوسته دارد، بنابراین دانشگاه های با مدیریت هولوگراف، مغز های هوشمند خودسازماندهی اند که منعکس کننده تمام خصوصیات سازمان های یادگیرنده می باشند
چنانچه دانشگاه های مجازی بتوانند هرچه بیشتر به سوی سازمان های هولوگراف حرکت نمایند، می توانند در فضای رقابتی کنونی بسیاری از مشکلات خود را مرتفع نمایند، لذا هدف از پژوهش حاضر مطالعه چگونگی مدیریت دانشگاه های مجازی بر اساس اصول سازمان های هولوگراف می باشد و سوالات پژوهش عبارتند از:
1. ویژگی های سازمان هولوگراف چیست؟
2. مدیریت دانشگاه های مجازی در قالب سازمان هولوگراف چگونه امکان پذیر است؟
