بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت روز افزون مدیریت منابع انسانی در سازمانهای بزرگ کشور از یک سو و تغییر نگرش جهانی به حوزه منابع انسانی از سوی دیگر، ضرورت تمرکز و توجه به مدیریت منابع انسانی در سازمانها بیش ازپیش اهمیت یافته است. آنچه موجبات بقاء سازمانها را فراهم میآورد رعایت اصول و شیوههای صحیح انجام کارها است که سازمانها در محیط رقابتی محکوم به تمرکز و اجرای بهرهوری میباشند.
مدیریت منابع انسانی به سازمان کمک می-کند تا از وضعیت نیروی انسانی خود، نیروهای مازاد، کمبود نیروی انسانی دربخشهای مختلف و یا در تعادل بودن آنها اطمینان حاصل کند، و مطمئن شود کارکنان مناسب در مشاغل مناسب و در زمان مناسب منصوب شدهاند. مدیریت منابع انسانی به سازمان کمک میکند تا تغییرات سازمانی و محیطی مرتبط با فعالیتهای خود را با حداقل هزینهها مورد ارزیابی قرار داده و نسبت به انطباق وضعیت سازمان با تغییرات رخ داده با حداقل هزینه اقدام نماید.
این مقاله به روش مطالعاتی و مروری موضوع مدیریت منابع انسانی را معرفی مینماید و به برخی از تعاریف و هم چنین برخی مفاهیم مربوطه؛ شامل: تاریخچه، فلسفه، اهداف، وظایف، رویکرد و فعالیتها، عوامل تاثیرگذار، سیستم اطلاعاتی، ظرفیتسازی در مدیریت منابع سازمانی و اشتباهات رایج در مدیریت منابع انسانی اشاره میکند.
مقدمه
امروزه اطلاعات و دانش با زندگی بشر چنان درهم آمیخته شده است که عصر حاضر را عصر اطلاعات نامیده اند.طبق گفته آلوین تافلر، بیسواد قرن 21کسانی نخواهند بود که خواندن ونوشتن نمیدانند، بلکه کسانی هستند که نتوانند یاد بگیرند یا یاد دهند. در این شرایط نقش انسان در سازمان و نوع نگاه به او، سهم بسزایی در موفقیت یا شکست سازمان خواهد داشت. در مدیریت علمی تیلور، انسان چیزی جز ابزار کار تلقی نمیشد. با ظهور نهضت روابط انسانی، نوع نگاه به انسان تغییر کرد و به تدریج در کنار منابع مختلف سازمان چون منابع مالی، تکنولوژیک، اطلاعاتی و ... منابع انسانی نیز مطرح شد.
مدیریت منابع انسانی یا به اختصار منابع انسانی به انگلیسی - Human Resources Management - یا بهطور خلاصه HRM، عبارت است از فرایند کار کردن با افراد، بهطوری که این افراد و سازمان شان به توانمندی کاملی دست یابند، حتی زمانی که تغییر، نیاز به کسب مهارت های جدید، تقبل مسئولیت های جدید و شکل جدیدی از روابط را ملزم باشد.
در واقع مدیریت منابع انسانی استفاده از نیروی انسانی در جهت اهداف سازمان است و شامل فعالیتهایی نظیر کارمندیابی و جذب، آموزش، حقوق و دستمزد و روابط سازمانی می شود. به عبارتی دیگر مدیریت منابع انسانی تابعی در سازمان است که عملکرد کارکنان را در خدمت رسانی به اهداف استراتژیک کارفرما، به حد اعلا میرساند. مدیریت منابع انسانی به دنبال یافتن چگونگی مدیریت افراد در سازمانها، با تمرکز بر سیاستها و سیستمها میباشد.
مدیریت منابع انسانی چیست؟
مدیریت امور کارکنان حوزه ای است که به اندازه کل حوزه مدیریت قدمت دارد اما به طور طبیعی دستخوش تغییر و تکامل شده است . نقطه عطف این تغییر و تکامل جایی است که به جای مدیریت کارکنان ، مدیریت منابع انسانی مطرح می شود . مدیریت منابع انسانی علاوه بر دارا بودن مبانی و مفاهیم مدیریت کارکنان ، رویکردهای کلی تر و جدید تری را در مدیریت نیروی انسانی در نظر می گیرد که جهت آشنایی با قلمرو فکری و اجرایی آن به چند نمونه از جامعترین آنها اشاره میشود:
- مدیریت منابع انسانی برنامهریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری و نظارت بر کلیه عملیات استخدامی و همچنین آموزش و بهسازی، نگهداری، ارزشیابی، برقراری ارتباطات، ایجاد انگیزههای کاری و بهویژه برنامهریزی منابع انسانی را با همکاری و مشاوره سایر مدیران بر عهده دارد؛
- مدیریت انسانی در واقع جنبه انسانی مدیریت است و مهمترین عامل در ارتقای کیفیت و کمیت تولیدات و ارائه خدمات در سازمان بهشمار می رود . مدیران منابع انسانی کسانی هستند که مسائل مربوط به نیروی انسانی یک سازمان را در تامین یا تحقق هدفهای سازمان و کارکنان آن پیگیری و اجرا میکنند؛
- مدیریت منابع انسانی شناسایی، انتخاب، استخدام، تربیت و پرورش نیروی انسانی به منظور نیل به اهداف مختلف سازمان است و منظور از سازمان، تشکیلات بزرگ و یا کوچکی است که به قصد و نیت خاص و برای نیل به اهدافی مشخص به وجود آمده است و منظور از منابع انسانی یک سازمان تمام افرادی است که در سطح مختلف مشغول به-کارند؛
- مدیریت منابع انسانی یا مدیریت پرسنلی به معنای وسیع کلمه قسمتی از قلمرو علم و هنر مدیریت را تشکیل میدهد که طرحریزی، سازماندهی، نظارت و کنترل عملیات استخدامی همچنین آموزش و بهسازی، نگهداری و کاربرد نیروی انسانی سازمان را در جهت تامین هدفهای کارکنان سازمان و جامعه شامل میشود؛
