بخشی از مقاله
چکیده :
پژوهش حاضر از نوع کیفی و به شیوه فنومنولوژی است. هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر رضایت زناشویی زنان متاهل بالای 35 سال در منطقه دو تهران است. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه گیری هدفدار است. بدین ترتیب که 30 نفر از افراد مشارکت کننده در مجموعه جلسات مصاحبه و مشاوره گروهی برگزار شده توسط محقق از سوی معاونت فرهنگی-اجتماعی شهرداری منطقه دو تهران به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. این زنان افرادی هستند که بالای 35 سال سن دارند ، متاهل هستند و از ازدواج آن ها حداقل سه سال گذشته است.
برای جمع آوری داده ها در جلسات از شیوه یادداشت برداری بهره گرفته شد.جلسات بحث ابتدا بر اساس مثلث عشق استرنبرگ بود . اما از آن جا که تجزیه و تحلیل داده ها در حین جمع آوری اطلاعات صورت پذیرفت ، مباحث بسط داده شد و عوامل مورد نظر شرکت کنندگان مورد بررسی قرار گرفت و در جلسات مختلف به گفت و گو گذارده شد.جلسات تا به آن جا ادامه یافت که مباحث حول مقوله های مرکزی از دید محقق و مشارکت کنندگان به اشباع رسید. جلسات به صورت هفتگی، هرکدام به مدت دو ساعت و در مجموع ده جلسه برگزار شد.
نتایج پژوهش نشان دادعلاوه بر ارکان اصلی مثلث عشق استرنبرگ یعنی صمیمیت ،شهوت و تعهد عوامل دیگری نیز در رضایت زناشویی زنان تاثیرگذار بود. این عوامل عبارتند از : ا- تناسب تحصیلی طرفین -2 مسائل مالی -3 ویژگی های هوشی و شخصیتی -4مهارت های ارتباطی -5 توانایی درک متقابل زوجین -6 سن ازدواج . همچنین زنان شرکت کننده در جلسات به موارد دیگری از رضایت زناشویی خود اشاره کردند که حدودا می توان آن ها را مختص جامعه زنان ایرانی به شمار آورد.
در جمع بندی نهایی این عوامل حول مقوله های زیر است : -1 مدت زمان سپری شده در ازدواج -2 میزان دخالت فرزندان در روابط پدر و مادر -3 روابط با اقوام و آشنایان - خانواده های طرفین - و میزان دخالت آنان در زندگی زناشویی زوجین -4 میزان التزام به اعتقادات مذهبی در طرفین -5 آشنایی همسران با آداب و رسوم فرهنگی و خانوادگی طرفین و رعایت آن ها -6 چگونگی گذراندن اوقات فراغت با یکدیگر-7 نحوه تاثیر پذیری و الگو پذیری از والدین در روابط زناشویی .
مقدمه:
خانواده یکی از رکن های اصلی جامعه به شمار می رود. دستیابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده است و تحقق خانواده سالم مشروط به برخورداری افراد آن از داشتن رابطه مطلوب با یکدیگر است
از مهم ترین عواملی که کارکرد موثر خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد رضایت اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر از یکدیگر است.رضایت زناشویی یعنی انطباق بین انتظاراتی که فرد از زندگی زناشویی دارد و آنچه در زندگی خود تجربه می کند
سازگاری زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس ناشی از خوشبختی و رضایت از همدیگر دارند
البته پدید آمدن اختلاف و تعارض بین زن و شوهر طبیعی است و به دلیل ماهیت کنش ورزی ، گاه همسران ممکن است نسبت به یکدیگر احساس خشم ،ناامیدی و ناخشنودی کنند. اما غالبا هر همسر مفهوم خاصی از نقش زن و شوهری دارد که بر انتظاراتش بر طرف دیگر اثر می گذارد.حال اگر انتظارات نقش تامین نشود به تعارض و ناسازگاری خواهد انجامید
در این تحقیق هدف محقق بررسی عوامل موثر بر رضایت زناشویی زنان است از آن جهت که زن یکی از ارکان اصلی خانواده است و نقش مهمی را در ارتباط با همسر ، فرزندان و روابط اجتماعی ایفا می نماید . زنان شرکت کننده در این تحقیق بالای 35 سال سن دارند. در جامعه ایران زنان متاهل بالای 35 سال عموما زنانی هستند که از ازدواج آن ها چند سال گذشته است و به نوعی ثبات در زندگی خود رسیده اند و در واقع می دانند که از زندگی خود چه می خواهند؟ انتظاراتشان چیست؟ چه ویژگی های خلقی و رفتاری دارند؟ و رضایت آنها چگونه جلب می شود؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
با آنکه به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران ازدواج یکی از بنیاد های تقریبا جهان شمول به حساب می آید و هیچ بنیانی این چنین صمیمانه زندگی بشر را تحت تاثیر قرار نداده است اما از آسیب های گوناگون در امان نیست. برای نمونه نتایج مطالعات - برنشتاین و برنشتاین، - 1380/1989نشان داده اند که بسیاری از همسران در برقراری و حفظ روابط دوستانه و صمیمی با یکدیگر دچار مشکل اند، به علاوه وجود نارضایتی در روابط بین همسران به کاهش میزان سلامت و بهداشت روانی ، کم شدن میزان رضایت از زندگی و اشکال در روابط اجنماعی آن ها می انجامد. در بسیاری از فرهنگ ها به روابط زناشویی به منزله منبع اولیه حمایت و عاطفه نگریسته می شود و از همسران انتظار می رود تا یک رابطه انحصاری همراه با صداقت ، علاقه ، عاطفه ونیز صمیمیت و حمایت ازخود نشان دهند.
تقریبا تمامی زوج ها در ابتدای زندگی زناشویی سطح بالایی از رضایت را گزارش می کنند. با این وجود متاسفانه این رضایت در طی زمان کم تر و کم تر می شود و معتبرترین شاخص این عدم رضایت ، آشفتگی و جدایی است. بنابراین با وجود پیامدهای مثبت همسر گزینی ، متاسفانه بسیاری از همسران در برقراری و حفظ روابط دوستانه و صمیمی با یکدیگر دچار مشکل هستند و در بیشتر اوقات به کمک های تخصصی نیاز دارند. بنابراین ضرورت دارد در هر جامعه با انجام تحقیقات بومی عوامل موثر در رضایت زوجین شناسایی شده و با انجام آموزش های لازم بنیان مقدس خانواده در جهت ابقاحفظ گردد.
بیان مساله :
چنانچه روابط زناشویی رابطه ای سست باشد ، پایه های لازم برای موفقیت آمیز بودن و مطلوب بودن عملکرد خانواده لرزان ویا حداقل ضعیف خواهد بود. برای زوجی که خودشان با هم سازگار نیستند مشکل است که والدین خوبی باشند . سوال اساسی این است که آیا شرکای ازدواج میان خود احساس رضایت می کنند؟
در واقع آنها باید یکدیگر را سیراب ، تصدیق و حمایت نمایند.رابطه زناشویی باید بر اساس اطمینان و احترام متقابل باشد که در این امر عوامل عاشقانه و صمیمیت نیز دخالت دارند. علاوه بر این هر یک از زوجین نیازمند همسر باکفایت ، هستند که بتواند به موقع به حل تعارضات موجود بپردازد
می دانیم که خانواده یکی از ارکان اصلی جامعه است و زنان یکی از ارکان اصلی خانواده. زنان در جامعه ایرانی نقش های برقراری آرامش و احساس امنیت در خانواده ، تربیت فرزندان ، حفظ روابط خانوادگی و ... را برعهده دارند. بنابراین پایایی خانواده به نوعی در گرو رضایت و خشنودی زن خانواده است. زنان متاهل بالای 35 سال در جامعه ایرانی که هدف این تحقیق هستند زنانی هستند که تشکیل خانواده داده اند، احتمالا فرزندانی دارند و به تربیت فرزندان خود مشغولند و یا در کنار آن شاغل هستند و دچار تعدد نقش اند
از طرفی تحقیقات نشان می دهد - عسگری فر، - 1380 که رضایت زناشویی طی سالهای فرزندپروری افت می کند و بیشترین میزان رضایت متعلق به قبل از تولد فرزندان و پس از ترک آنان است. علت نیز آن است که در این دوران زوجین وقت و انرژی بیشتری را صرف یکدیگر می کنند و موقعیت های درگیری زای کمتری برایشان پیش می آید. بنابراین این سوال پیش می آید که چه عواملی می تواند در این دوران بر روی رضایت زناشویی زوجین به ویژه زنان تاثیر گذار باشد؟ هدف محقق در این تحقیق صرفا رضایت زناشویی زنان ایرانی و بررسی عوامل بومی و فرهنگی موثر بر آن جهت بهبود عملکرد خانواده های ایرانی و استحکام و بقای آن است.
کلمات کلیدی:
-1 رضایت زناشویی: احساس عینی از خشنودی ، رضایت و لذات تجربه شده توسط زن یا شوهر است زمانی که همه جنبه های ازدواجشان را درنظر می گیرد
-2 زنان متاهل :زنانی که ازدواج کرده اند و در حال حاضر در زندگی زناشویی خود به سر می برند. در این پژوهش منظور زنانی است که بالای 35 سال دارتد و حداقل سه سال از عمر زندگی زناشویی آنان میگذرد.
هدف پژوهش:
هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل موثر بر رضایت زناشویی زنان متاهل بالای 35 سال در منطقه دو تهران است.
سوال پژوهش:
-1 عوامل موثر بر رضایت زناشویی زنان بالای 35 سال چیست؟
روش بررسی:
در این پژوهش با توجه به هدف تحقیق که تبیین عوامل موثر بر رضایت زناشویی با رویکرد بومی و به شیوه کیفی است از روش فنومنولوژی بهره گرفته شده است.
