بخشی از مقاله
چکیده:
سیستم مجموعه ای منظم از عناصر بهم وابسته است که برای نیل به هدف یا اهداف مشترکی با هم در تکاملند یا تأثیر پذیری آنها دارای روابط متقابل مشخص و به گونه ای طرح ریزی شده که هدفهای ویژه یا عمومی را تعیین می کند و یک کل مجزا از تک تک اجزاء را بوجود می آورد و به عنوان یک کل شناخته شده که تحلیلگر باید تعاملهای بین اجزاء را درک کند و باید بتواند حیطه هر سیستم را هم تعیین نماید چون بسیاری از سازمانها وقتی که به عنوان یک سیستم در نظر گرفته میشوند تعاملات بین اجزای آنها بسیار مهم می باشد چون تحلیلگر باید دارای یک دید کل نرگ - سیستماتیک - باشد و سیستم مجموعهای منظم از عناصر به هم وابسته است که برای رسیدن به اهداف و هدف خاص با هم وابستگی مشترک و تکاملی دارند.
مقدمه
سیستم مجموعه یا طرز استقرار اجزایی که به گونه ای به هم مرتبط هستند که یک کل ترکیبی یا یکپارچه را بوجود می آورند نظیر منظومه شمسی، سیستم مدرسه، سیستم بزرگراهها و غیره و مجموعه حقایق، اصول،، قواعد و غیره که به شکلی منظم و مرتب طبقه بندی شده اند یا قرار گرفته اند تا یک طرح منطقی پیوند اجزای گوناگون را نشان دهند. یک روش یا طرح طبقه بندی و استقرار و یک روش یا رویه ایجاد شده جهت انجام کارها است که بدن انسان به عنوان یک ارگانیسم عمل کننده یا تعدادی از اعضای بدن که با یکدیگر کار می کنند تا یکی از وظایف اصلی بدن را انجام دهند.
نظیر سیستم گوارش،سیستم گردش خون،سیستم اعصاب و غیره، یک سری مرتبط به هم از اشیاء یا عناصر طبیعی نظیر گذرگاه های غارها، رودخانه ها و غیره با ژرف نگری به معانی سیستم،از ورای آنها چنین استنباط می شود که سیستم مفهوم بسیار وسیعی دارد و بدین ترتیب انسان سیستم حاوی سیستم های دیگر است و جهان پیرامون ما مملو از سیستم های متنوع است. یک موجود تک یاخته یک سیستم است، جانداران، گیاهان، ماشینها، نظیر کامپیوتر، سازمانهای گوناگون کرات آسمانی و هر یکیفی از عناصر وابسته به هم سیستم هستند.
بعضی از سیستم ها نظیر منظومه شمسی و انسان طبیعی هستند و بعضی از سیستمها نظیر کامپیوتر، موسسه مالی تجاری، کارخانه ها و نظایر آنها سیستم های مصنوعی هستند. از سوی دیگر بعضی از سیستم ها حالت تصوری یا ذهنی دارند و بعضی از آنها بصورت عینی و واقعی هستند و سیستم به هر گونه ای باشد ماهیت وجودی آن به منظور تحقق هدف یا اهداف خاصی است
سیستم مجموعه ای است از اجزای به هم وابسته که به علت وابستگی حاکم بر اجزای خود، کلیت جدیدی را پدید آورده اند. اجزای سیستم ضمن برخورداری از ارتباطاتی کنشی و واکنشی از نظم و سازمان خاصی پیروی می نمایند و در جهت تحقق هدفهای معینی که به دلیل وجودی سیستم است فعالیت می کنند.
آنچه در این تعریف واجد اهمیت است را می توان در سه ویژگی اصلی خلاصه کرد: مفهوم کلیت، روابط متقابل بین اجزا و وجود هدف. به عبارت دیگر زمانی که این سه مشخصه اساسی د رکنار همدیگر قرار گیرند. اطلاق واژه سیستم به هر موجودیتی امکان پذیر می شود. باید توجه داشت که به صور کلی سیستم ها ما را احاطه کرده اند. ما محیط بر سیستم ها و نیز محاط در آنها هستیم .
با نگاهی دقیق به هستی و با تعمقی در خود و در غیر، با نمونه های بی شماری از سیستم ها مواجه می شویم. وجود هر یک از ما، سیستمی است که از اجزایی مرتبط با یکدیگر تشکیل شده است و برای دستیابی به هدفی، مسیری را می پیماید. در درون ما ، سیستم هایی با قلمروهایی متفاوت وجود دارند که هر یک با نظم و سازمان مشخصی فعالیت می کنند و برای ادامه حیات ما، به هستی خود ادامه می دهند. ما نیز، کم . بیش به همین ترتیب، در زمره یک جزء از طریق ارتباطاتی که با دیگر اجزا برقرار می کنیم، برای هستی سیستمهای دیگر در تلاش هستیم.
یک سیستم مجموعه ای از عناصر مرتبط به هم با یک مرز مشخص میباشد. که جهت دست یافتن به منظور خاصی با یکدیگر همکاری میکنند. یک سیستم مدارای 9 مشخصه می باشد:
.1مولفه ها: بخش غیر قابل شکستن یا مجموعه ای متراکم از بخش ها است که زیر سیستم نامیده می شود
.2 ارتباطات داخلی بین مولفه ها: وابستگی یک زیر سیستم به یک یا چند زیر سیستم دیگر به عبارت دیگر انجام وظیفه یک زیر سیستم به طریقی به اتمام وظیفه زیر سیستم دیگری مربوط می شود.
. 3مرز سیستم: خطی که داخل و خارج سیستم از هم جدا نموده و سیست مرا از محیط بیرون جدا می سازد.
.4 هدف سیستم: هدف کلی یا وظیفه یک سیستم به طوری که تمام اجزاء با یکدیگر همکاری می کنند، جهت نیل به هدف و منظوری که مشخصه وجودی سیستم می باشد.
.5محیط بیرونی سیستم: هرچیز خارج از مرز یک سیستم که روی سیستم اثر متقابل دارد.
.6 واسط: جایی که سیستم با محیط بیرون خود ارتباط برقرار می کند و یا جایی که زیر سیستمها با یکدیگر داد و ستد و برخورد دارند، طراحی درست و خوب واسطه ها بسیار مهم است، به طوری که به سیستم ها اجازه می دهد با یکدیگر به خوبی بدون وابستگی زیاد همکاری کنند.
. 7ورودی:هر چیزیکه سستم به منظور تکمیل هدف و انجام وظیفهاش از محیط دریافت می کند..8خروجی :هر آنچه که سیستم به منظور تکمیل وظیفه مندی خود به محیط بیرون خود بر میگرداند
عناصر سیستم
عناصر هر سیستم، همان اجزای تشکیل دهنده یا رخدادهای قابل توصیف آن هستند البته بسیاری از این عناصر خودشان یک سیستم بحساب می آیند و هنگامی که بتوان عنصری از یک سیستم را به منزله سیستمی جداگانه در نظر گرفت، آن عنصر، خرده سیستمی از سیستم بزرگتر تلقی می شود. هر خرده سیستم نیز به منزله یک سیستم، ممکن است از خرده سیستمهای دیگری تشکیل شده باشد.
همانطور که ذکر شد فقط رخدادهای قابل توصیف را به منزله عناصر شناخته شده سیستم به شمار میآوریم و هنگامی که نتوانیم درون و محتوای یک خرده سیستم را شناسایی کنیم، آن را جعبه سیاه می نامیم. جعبههای سیاه عناصر ضروری اولیه یا اتمهای تشکیل دهنده یک سیستم هستند. عناصر یک سیستم عبارتند از: 1 .ورودی ها .2فراگرد .3خروجیها .4 بازخور کنترلی.
ورودی ها: ورودی یک سیستم ممکن است ماده، انرژی، انسان، محصول، خدمت و اطلاعات باشند. ورودی، همان نیروی محرکه سیستم است که نیازهای عملیاتی آن را برطرف میکند. ورودیهای هر سیستم به سه طبقه اساسی قابل تقسیم هستند، ورودیهای زنجیرهای، روودیهای تصادفی، ورودیهای بازخور. ورودیهای زنجیره ای نوعی ورودی هستند که نتیجه و خروجی سیستم دیگری است، مانند خروجی سیستم پیش بینی که ورودی برخی سیستم های دیگر نظیر سیستم طراحی محصول است، که با سیستم مورد نظر به طور زنجیری یا مستقیم مرتبط است.
ورودیهای تصادفی: وجود ورودیهای تصادفی بر وجود ورودیهای بالقوه برای یک سیستم دلالت دارد.
ورودیهای بازخور: از ورودیهای یک سیستم، در واقع بخشی از خروجیهای قبلی همان سیستم هستند این نوع ورودیها را بازخور می نامند.
-2 فراگرد: در فراگرد سیستم، ورودی به خروجی تبدیل میشود. ممکن است عواملی نظیر ماشین، انسان، سازمان،کامپیوتر، مواد شیمیایی و مانند آن انجام دهنده عمل تبدیل در فراگرد یک سیستم باشند.
-3 خروجی ها: خروجیهای یک سیستم نیز مانند ورودیهای آن ممکن است نوعی ماده، انرژی، محصول، خدمت و اطلاعات باشد. نظیر کاربرگهای کامپیوتری خروجی یک سیستم اطلاعاتی، برق تولید شده، خروجی یک نیروگاه برق و افراد آموزش دیده خروجی یک سیستم آموزشی که معمولاً فراگردهای تبدیل بیش از یک نوع خروجی دارند.
-4 بازخور کنترلی: بازخورها ابزار ایجاد تعادل در سیستم هستند.
طراحی وظایف درون سیستم
طراحی وظایف دورن سیستم در فرآیند طراحی تفصیلی سیستم یکی از اقدامات طراحی سیستم مشخص نمودن وظایف درون سیستم است ، که عبارتند از ایجاد کردن، دریافت کردن، ثبت کردن، ویرایش کردن، ذخیره سازی، تهیه گزارش، توزیع، پرس و جویی، رده بندی کردن، مرتب سازی، کنترل کردن، بایگانی کردن.
ایجاد کردن: داده هایی که وارد یک سیستم می شوند باید در جایی در داخل یا خارج از سازمان ایجاد شده باشند.
دریافت کردن: دریافت ورودی به سیستم یعنی نحوه ای که داده ها از مبدأ یعنی نقطه ایجاد به مقصد یعنی نقطه دریافتی جریان می یابند باید مشخص گردد.
ثبت کردن: نحوه ثبت داده ها به گونه ای که بتواند توسط دستگاه ورودی مورد استفاده قرار گیرد از جمله وظایفی است که باید توسط طراح سیستم تعیین شود.
ویرایش کردن:داده هایی که وارد سیستم می شوند باید ویرایش شوند و پس از پردازش بصورت خروجی دلخواه به کاربران ارائه گردند.
رده بندی کردن: داده های ورودی باید برحسب نوع پرونده ای که در آن مرتب خواهند شد، حفاظت آن، اولولویت و نظیر آنها رده بندی شوند. مرتب سازی: در بیشتر سیستم ها سابقه هایی حاوی داده ها به ترتیب خاصی در داخل پرونده ها ذخیره می شوند این ترتیب براساس کلید اولیه نظیر کل ملی،شماره دانشجوی، شماره مشتری و امثال آنها است.
ذخیره سازی: برای ذخیره نمودن داده ها در داخل پرونده ها، طراحی سیستم باید شیوه های ذخیره سازی، مقدار ذخیره سازی، فرم بندی ذخیره سازی و رسانه ذخیره سازی را مشخص نماید.
تهیه گزارش: در بیشتر سیتسم های کاربردی خروجی اصلی سیستم گزارشات ملموس است. انواع گزارشاتی که ایجاد خواهد شد به نیازهای مدیریت و کاربران بستگی دارد.
توزیع: خروجی یک سیستم تنها زمانی سودمند است که به صورت به هنگام و موثر توزیع شود.
