بخشی از مقاله
چکیده
توصیف، تبیین، تجویز و انتقاد نسبت به نظریه هاي سازمان و مدیریت، بدون شناخت انسان امکان پذیر نیست؛ زیرا از سویی به لحاظ هستی شناختی سازمان برساخته ي ذهن انسان بوده و از سوي دیگر انسان به طور ذاتی و طبیعی عمل گرا، منفعت طلب و کمال جو است. با عنایت به این که ویژگی هاي ذاتی انسان بر چگونگی، باید ها و نباید هاي سازمان مؤثر می باشد، لازم است ساحت هاي وجودي او را به خوبی شناخته و تبیین نمود. اهمیت پژوهش حاضراز این جهت است که تلاش دارد با بهره گیري از روش برون متنی، به تبیین ابعاد وجودي انسان، ویژگی ها، اوصاف و منشأ و مبناي آن ها از دیدگاه قرآن کریم پرداخته و گفتمان غیر قرآنی را در مور ابعاد وجودي انسان، نقد نماید.
برایند پژوهش حاضر این است که گفتمان غیر قرآنی در زمینه ابعاد وجودي انسان و منحصر دانستن آن بهبعد مادي و جسمی، مورد نقد جدي گفتمان قرآنی قرار می گیرد؛ زیرا وجود انسان را مرکب از ابعاد مادي و معنوي می داند. در این گفتمان فلسفه وجودي سازمان رسیدن به اهداف مادي نیست، بلکه اهداف مادي را در راستا و هم جهت با اهداف معنوي در نظر می گیرد. در این گفتمان علاوه بر عقل که مرکز حسابگري، منفعت طلبی و کمال جویی انسان می باشد، قلب که مرکز احساسات و عواطف انسانی است، جایگاه ارزشمند تري دارد. فطرت و طبیعت هم مبنا و منشأ ابعاد وجودي انسان و هم، مبنا و منشأ ویژگی ها و اوصاف اوست.
طرح بحث
توصیف، تبیین، تجویز و انتقاد نسبت به نظریه هاي سازمان و مدیریت، بدون شناخت انسان امکان پذیر نیست؛ زیرا از سویی به لحاظ هستی شناختی سازمان برساخته ي ذهن انسان بوده و از سوي دیگر انسان به طور ذاتی و طبیعی عمل گرا، منفعت طلب و کمال جو است و این ویژگی ذاتی او بر چگونگی، باید ها و نباید هاي سازمان مؤثر می باشد، لازم است ساحت هاي وجودي او را به خوبی شناخته و تبیین شود.
انسان عامل و جاعل سازمان است، از این رو اگر بخواهیم سازمان را به مثابه فعل انسانی بشناسیم باید فاعل آن را بشناسیم؛ زیرا فعل پرتوي از وجود و اندیشه فاعل است. این که سازمان فعل و محصول انسان هست کدام انسان؛ انسانی که تنها از بعد مادي بهره مند است یا انسانی که مرکب ازبعد مادي و معنوي است؟ انسان کافر یا مؤمن؟ منشأ و مبناي ابعاد وجودي انسان، ویژگی ها و اوصاف او چیست؟. پس انسان را که سازنده سازمان بوده و مدیریت آن را بر عهده می گیرد، در پرتو معارف قرآن کریم باید شناخت.
به عبارت دیگر، بحث انسان شناسی، اضافه بر اهمیت اخلاقی و ضرورت منطبق شدن کارهاي انسان از آن نظر که انسان است با مرزهاي مشخص شده در قرآن، از سویی دیگر نیز داراي اعتبار است که عبارت است از: تأمین اصل موضوعی براي همه علوم انسانی از حکمت و کلام و عرفان گرفته تا ادبیات، هنر، مدیریت، اقتصاد، سیاست، فقه، حقوق، جامعه شناسی، روان شناسی و... بنا بر این، تردیدي نیست که هیچ علم انسانی - از جمله نظریه هاي سازمان و مدیریت - بدون شناخت انسان، به دست نمیآید
اکنون پرسش بنیادي این است که فلسفه انسان شناختی نظزیه سازمان و مدیریت از دیدگاه قرآن کریم چیست، انسان را داراي چه ابعاد، ویژگی ها و اوصاف دانسته و منشأ آن ها را چه چیزي می داند؟
مفهوم شناسی
چیستی قرآن
قرآن کتاب مقدس دین اسلام است و در باور مسلمانان سخنان خداست که به صورت وحی از سوي او توسط جبرئیل بر پیامبر اسلام، محمد بن عبداالله، نازل گردیده است. مسلمانان، قرآن را بزرگترین معجزه محمد و روشنترین دلیل بر پیامبري او میدانند -
چیستی انسان شناختی
دو اصطلاح »انسان شناسی« و »مردم شناسی« بازگردان واژگان Anthropologie و Ethnologie است که در لغت هممعنا و معادلند. اولی از ریشه یونانی Anthropos به مفهوم انسان و دومی از ریشه یونانی Ethnosبه معنی قوم و مردم گرفته شده است. واژه آنتروپولوژي اولین بار بوسیله ارسطو بکار برده شد و منظور او علمی بود که در راستاي شناخت انسان تلاش کند
به بیان دیگر ما در انسان شناسی دنبال شناخت انسان هستیم و از آن جا که انسان موجودي نهایت پیچیده و داراي ابعاد و شئون وجودي گوناگون است که بررسی و تحقیق همه آنها در یک شاخه علمی ناممکن به نظر می-رسد
