بخشی از مقاله
چکیده
شهادت زن در طول تاریخ، فراز و نشیبهای فراوانی به خود دیده است، در آیین یهود شهادت و سوگند زنان پذیرفته نمیشد که با ظهور اسلام بر اساس آیاتی از قرآن کریم و روایات بر پذیرش شهادت زن تصریحشده است که بر این اساس فقهای شیعه و سنی فیالجمله بر قبول شهادت زن اتفاقنظر دارند.
بحث شهادت زن در کتابهای شیعه، نخستینبار در قرن چهارم توسط شیخ صدوق در المقنع آورده است و بعد از ایشان شیخ مفید در المقنعه و سلار دیلمی در احکام القضاء این بحث را مطرح کردهاند. شیخ طوسی اولین فقیه شیعه است که عنوان مستقلی را با نام کتاب شهادات مطرح و یکی از بابهای مستقل آن را شهادت زن ذکر کرده است. که بعد از او فقهای همه اعصار از او تبعیت نموده و بحث شهادت زن را در کتاب شهادات بحث کردهاند.
در مقررات موضوعه ایران نیز شهادت زن به تبعیت از مقررات فقهی پذیرفتهشده است بااینحال با توجه به آیه 282 سوره بقره برخی روایت تفاوتهایی میان شهادت مرد و زن ملحوظ ست که با ظهور پدیده فمنیسم مورد انتقاد برخی نویسندگان قرار گرفته است که در ین مقاله هدف تبیین و بیان فلسفه نابرابری شهادت و زن در آموزه های دینی یعنی کتاب و سنت است.
.1 مقدمه
شهادت در لغت به معانی خبر قاطع، حضور و مشاهده، قسم، اخبار، اقرار و مرگ در راه خدا آمده است
برخی از لغویین خبر قاطع و برخی دیگر حضور و مشاهده معنای اصلی شهادت دانستهاند.
در اصطلاح فقیهان شهادت به اخبار همراه با قطع و جزم راجع به وجود حقی برای دیگری از طرف غیر قاضی تعریف شده است
در فقه از شهادت معتبر با واژه بینه نیز تعبیر میشود که در لغت به معنای دلالت واضح و آشکار حسی یا عقلی است
برخی معتقدند که شارع بینه را تنها دو شاهد مرد اطلاق کرده است
در شهادت، شاهد بر حادثهای که آن را با یکی از حواس پنجگانه ادراک کرده است گواهی میدهد. در این میان استفاده از حس بینایی و شنوایی از سایر حواس شایع تر است
در تفاوت شهادت و روایت میتوان گفت: روایت نقل خبری است که راوی از درستی آن اطلاعی ندارد اما در شهادت، شاهد به اخبار خود یقین حسی دارد.
در کتب فقهی شیعه درباره شرایط شاهد به اخبار خود یقین حسی دارد.
در کتب فقهی شیعه درباره شرایط شاهد 5 تا 10 شرط بیان شده است که اکثر فقهای شیعه بر 6 شرط عدالت، بلوغ، عقل، در معرض اتهام نبودن، طهارت مولد و ایمان اتفاقنظر دارند. ولیکن از مجموع انظار فقیهان اهل سنت، اعتبار 11 شرط مورد اتفاق است
در ماده 1313 قانون مدنی تنها به ذکر شرایط بلوغ، عقل، عدالت، ایمان و طهارت مولد بسنده شده است.
