بخشی از مقاله
چکیده
فلسفه آموزش به بررسی ماهیت و اهداف آموزش و ابزارهای آن میپردازد و در ارتباط با »نظریه آموزش« است. نظریه آموزش نوعی نظریه عملی بوده که سعی در فراهم آوردن رهنمود و روشن کردن تمامی جنبههای گوناگون آموزش - اعم از جنبههای تعلیمی، اخلاقی و سیاسی مربوطه - و همچنین ساختار اجتماعی وابسته با آن است. فلسفه آموزش بزرگسالان از نیمه دوم قرن بیستم میلادی به بعد به صورت یک شاخه مشخص از فلسفه شناخته شده و مورد بررسی قرار گرفت.
هدف از نگارش این مقاله بررسی فلسفه آموزش بزرگسالان درایران و جهان است . در این مقاله سیر تحول این نوع از آموزش در جهان، به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم با توجه به نتایج کنفرانس ها و گردهمایی های بین المللی و نیاز کشور به نیروی انسانی کارامد برای رشد و توسعه تشریح گردیده است. در ادامه به بررسی این روند در کشور ایران پرداخته شده است و تاریخ پیدایش آموزش بزرگسالان به عنوان یک آموزش دولتی در قبل و بعد از انقلاب مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت درباره ی فلسفه ی آموزش بزرگسالان وتعاریفی از آموزش بزرگسالان وروش های آموزش وطبقه بندی بزرگسالان تهیه وجمع آوری گردیده است.
مقدمه:
از آنجا که آموزش به کودکان این قابلیت را میدهد که به صورت مستقل به سوی اهداف مورد نظرشان حرکت کنند و هویت ویژهای در جامعه بیابند، اهمیتی غیرقابل چشمپوشی برای فلاسفه دارد. آموزش بزرگسالان ،هدف اصلی آموزش بزرگسالان تکامل و تعالی افراد بوده و در جهت حل مشکلات فردی و اجتماعی آن ها تنظیم و ارائه می شود.
تحولات اقتصادی و اجتماعی، به ویژه تکنولوژی صورت گرفته در جهان فکر گسترش آموزش و پرورش را توسعه داد. به طوری که بعد از دهه1950 به دنبال برنامه رشد و توسعه در کشور ها، توجه به آموزش بزرگسالان شدن بیشتری یافت. هم چنین متخصصان توسعه ثابت کردند که هیچ یک از جنبه های توسعه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بدون تدارک این نوع آموزش برای کسانی که ازآموزش رسمی بی بهره مانده اند،تحقق نخواهدیافت.
جامعه ای موفق است کهاعضای آن رمز موفقیت را نیک آموخته باشند. باید توجه داشت که آموزش منحصر به مواد درسی نظیر تاریخ و فیزیک و ریاضی و امثال آن در دوره های دبستان و دبیرستان و دانشگاه نیست بلکه هر فرد در اجتماع و درتمام سنین حیات نیاز به یادگرفتن دارد. برای آزاد بودن، برای آزاد زیستن، بنده شایسته خدا و شهروند بایسته بودن ، گرفتار ماده گرایی و ماده پرستی نشدن و بطور کلی انسان واقعی بودن. همیشه نیاز به یادگیری و آموزش وجود دارد و بنابراین اصل و فلسفه است که پیامبر بزرگوار اسلام فرموده اند »اطلب العلم من المهد الی الحد« ز گهواره تا گور دانش بجوی.
تاریخچه آموزش بزرگسالان:
آموزش بزرگسالان درجهان
آموزش بزگسالان تاریخچه ای بسیار طولانی در سطح جهان داشته است و انبوه شواهد به دست آمده مبین این حقیقت است که آموزش سازمان یافته و منظم افراد بالغ سابقه ای بسیار طولانی تر از تشکیل رسمی مدارس برای کودکان و جوانان داشته است . یکی از قدیمی ترین کتاب های منتشر شده در مورد تعلیم و تربیت، کتاب »تربیت کورش« اثر گزنفون است که درباره آموزش رسمی بزرگسالان در ایران باستان نوشته شده است. آموزش بزرگسالان ابتدا در مراکز مذهبی توسط روحانیون و یا در مراکز حرفه ای و فنی توسط صاحبان حرفه ها و فنون انجام می گرفت . بعدها همزمان با پیشرفت های مهم علمی و صنعتی ، مخصوصاً در کشورهای اروپایی و پیچیده تر شدن شکل تربیت و تنوع یافتن آموزش ، این نوع آموزش هم مانند آموزش خردسالان به مدارس یا مراکز خاص ، انتقال یافت.
در بعضی از کشور ها تمایل به آماده سازی بزرگسالان برای خواندن یک کتاب مقدس به تشکیل کلاس های سواد آموزی برای عامه مردم منجر شد . با این هدف هزاران نفر از افراد بزرگسالان اهل ویلزدر اواسط قرن هجده با سواد شدند . تحمیل نقش ها و فرصت های اجتماعی تازه بزرگسالان سراسر جهان را بر آن داشت تا خود را با اوضاع در حال تغییر وفق دهند . - اسقف گرونت و یک - حکیم و آموزشگری بود که نوع جدید از موسسه آموزش یعنی »دبیرستان عامه« مشهور دانمارک را طرح ریزی نمود و آن عبارت بوداز یک مدرسه منظم برای جوانان بالغی که در آن جا تربیت می شدند تا به کشاورزان کمک کنند که خود را با اوضاعی که تغییر یافته تطبیق دهند.
آموزش بزرگسالان در آغاز هدفی اخلاقی و فلسفی داشت . اما در اوائل قرن نوزدهم هدفهای اخلاقی و فلسفی از بین رفت و نیازهای اجتماعی و اقتصادی جانشین آنها شد . در دوره انقلاب کبیر فرانسه - - 1789 کندرسه - - FRQGRUFH رئیس مجمع قانونگذاری کشور فرانسه اولین کسی است که آموزش بزرگسالان را در قالب رسمی نظام آموزشی آن کشور وارد می کند . بر طبق طرح او آموزگاران موظف بودند روزهای یکشنبه کلاس هایی رابرای عموم تشکیل دهند و کسانی را که در کودکی نتوانسته اندآموزش خود را تکمیل کنند ، تعلیمات لازم را به آنها بدهند و بزرگسالان را با قوانین جدید ، روشهای نوین کشاورزی و تحولات اجتماعی آشنا سازند . این اولین قدم به سوی روشی است که بعدها - تعلیمات اساسی - نامیده شد.
بعد از کندرسه ، پرودن - SURXGKRQ - از کسانی است که فکر آموزش حرفه ای کارگران را در فرانسه رواج داد . وی معتقد بود که کارگر با توجه به سن و سال و اشتغالات خود نمی تواند همه چیز را در مدت کمی فراگیرد ، بنابراین بهتر است ضمن کار معلومات عمومی و مهارت های حرفه ای او را افزایش داد . این فکر طرفداران زیادی پیدا کرد و مفهوم جدید مبارزه با بی سوادی که به وسیله سازمان یونسکو در جهان تبلیغ می شود به این اصل متکی است.
صنعتی شدن کشورهای اروپایی و نیاز روز افزون آنها به نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده ، باعث توجه بیشتر به آموزش بزرگسالان گردید و آنان اقدامات اساسی و جدی در مورد این نوع آموزش به عمل آوردند که اثرات این اقدامات عبارتند از:
-1 مبارزه جدی با بی سوادی
-2 مبارزه آموزش مهارت های فنی و حرفه ای
-3 گسترش تعلیمات ابتدائی به صورت اجباری و همگانی
این نوع اقدامات به طور مستقل و پراکنده در هر یک از کشورهای اروپایی و یا دیگر کشورهای تازه صنعتی شده انجام می گرفت . تا اینکه آنان به فکر ایجاد هماهنگی در فعالیت ها و تبادل تجربیات به دست آمده خود افتادند. بدین جهت اولین کنفرانس بین المللی آموزش بزرگسالان را در سال 1929و با شرکت نمایندگان ملل اروپایی در دانشگاه کمیرج لندن تشکیل دادند. درقرن نوزدهم شعارهای » دانایی توانایی است « و » آموزش بزرگسالان محور تحولات اجتماعی است « انگیزه و محرک به وجود آمدن موسسات آموزش بزرگسالان شد .
از نهادهای برجسته ویژه آموزش بزرگسالان که در طول قرن نوزده به وجود آمدند عبارتند از :
-1 موسسات آموزش مکانیک
-2 انجمن های آموزش کارگران در انگلستان
-3 دبیرستان عامه
-4 موسسات زنان در کانادا
