مقاله فناوری اطلاعات موتور محرکه کارآفرینی سازمانی

بخشی از مقاله

خلاصه

فناوری اطلاعات و ارتباطات به سرعت پیش می رود و جوامع بشری را دستخوش تغییرات بنیادی می کند . این مقاله به بررسی نقش فناوری اطلاعات با کارآفرینی سازمانی می پردازد. در واقع فناوری اطلاعات به عنوان عامل محرکی در نظر گرفته شده که ضمن به حرکت درآوردن چرخ های شغلی، سبب رشد اقتصاد و ایجاد نوع جدیدی از اقتصاد می شود که اقتصاد دانش محور نامیده می شود .

یکی از فعالیت هایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر آن تأثیر گذاشته است کارآفرینی می باشد . در حالی که کارآفرینی خود به شدت به بسترهای فناوری اطلاعات وابسته است. کارآفرینی سهم عمده و نقش ویژه ای در توسعه این فناوری ها داشته و دارد . اگرچه این فناوری ها نیز خود بر کارآفرینی تأثیر گذار بوده و به عبارتی کارآفرینی مدرن را بوجود آورده اند. در این مقاله تأثیرات فناوری اطلاعات بر کارآفرینی ارائه می گردد.

1.    مقدمه

در عصر کنونی که دوره پیشرفت سرسام آور فناوری خصوصاً فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی است کمتر حر فه ای را می بینیم که فناوری رنگ تازه ای به آن نداده یا تغییر و تحول در آن ایجاد نکرده باشد. با افزایش جمعیت کشورهای در حال رشد ، کاهش منابع و امکانات موجود و پیدایش نیازهای اجتماعی و اقتصادی جدید در این کشورها چاره اندیشی بنیادین یا مقطعی در دستور کار قرا ر گرفته است. کارآفرینی در حقیقت می تواند در رشد اقتصادی کشورها، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی نقش عمده ای را ایفا کند.

تحولات گسترده ای که در عصر حاضر در محیط بین المللی اتفاق افتاده، تحولاتی در جهت گذر از جامعه صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی ایجاد کرده است به طوری که برخی، از کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی یاد می کنند.امروزه دیگر اقتصاد ملی جای خود را به اقتصاد جهانی داده است و در این عرصه کشورهایی موفق خواهند بود که فرصت های شغلی را تنها به چارچوب جغرافیایی خود محدود نسازند بلکه فضای کاری وسیعی به وسعت جهان در ذهن خود داشته باشد.

فناوری های مدرن دسترسی سریع تر و با کیفیت بیشتر به اطلاعات را میسر می سازند. پست الکترونیکی متداول ترین کاربرد فناوری های اطلاعاتی جدید است به گونه ای که افراد و سازمان ها می توانند به شیوه مقرون به صرفه ای با یکدیگر تعامل داشته باشند. دومین کاربرد مهم فناوری های اطلاعاتی جدید، شبکه گسترده جهانی است که افراد را قادر می سازد به انبوهی از اطلاعات دست یابند . فناوری اطلاعات و ارتباطات این پتانسیل را داراست که به مناطق محروم نفوذ کرده، توسعه ظرفیت محلی را تسهیل ساخته و انتقال اطلاع ات راجع به کمکهای فنی و نیازهای اساسی انسان همچون غذا، بهداشت، کشاورزی و آب را تسریع کند.

2.    فناوری اطلاعات

واژه فناوری اطلاعات اولین بار از لویت و وایزلر در سال 1985 به منظور بیان نقش رایانه در پشتیبانی از تصمیم گیری ها و پردازش اطلاعات در سازمان بکار گرفته شده است. فناوری اطلاعات به اشکال مختلف فناوری اطلاق می شود که به پردازش، نگهداری و ارسال اطلاعات به شکل الکترونیکی می پردازد.تجهیزات فیزیکی برای این امر شامل رایانه، تجهیزات ارتباطی شبکه ای، تجهیزات انتقال داده مانند فکس و یا حتی موبایل است.

تعاریف مختلفی برای فناوری اطلاعات - - IT دار. از جمله تعاریف می توان به تعریف ارل در سال 1989 اشاره کرد که IT را شامل تکنولوژی های محاسبات، اتوماسیون ، ارتباطات و تمام فعالیت هایی که به این تکنولوژی ها مرتبط می شود دانسته است. وجه تمایز عصر IT با دوران پیش از آن که عصر پردازش اطلاعات نامیده می شود این است که تنوع تکنولوژی های موجود به اطلاعات، تأثیر متحول کننده ای بر فعالیت سازمان ها داشته و حوزه نفوذ آنها بسیار گسترده است. - حیدری پناه و احمدی، - 1392 امروزه فناوری اطلاعات تحولات زیادی در کلیه فعالیت های اجتماعی از جمله کارآفرینی بوجود آورده است و به عنوان مهمترین ابزار کارآفرینی مدرن مورد توجه قرار گرفته است.

3.    عناصر و اجزای فناوری اطلاعات

-    زیرساخت ها: شامل رایانه ها، شبکه انتقال اینترنت و غیره می باشد.

-    نرم افزارهای کاربردی: شامل نرم افزارهای سیستم پردازش تراکنش ، سیستم خبره، سیستم اطلاعات مدیریت، مدیریت ارتباط با مشتری، برنامه ریزی منابع بنگاه اقتصادی ، پورتال و غیره می باشد.

- نیروی انسانی: افرادی را که درگیر فناوری اطلاعات هستند مشخص می کند تمام افراد جامعه ، کارم ندان، مدیران درگیر فناوری اطلاعات می شوند و باید فرهنگ استفاده از آن در جامعه ایجاد شود.

-    مدیریت فناوری اطلاعات: شامل سازماندهی، راهبردها و رویه هاست .

4.    ویژگی های فناوری اطلاعات.

فناوری اطلاعات با برخورداری از ویژگی ها و قابلیت های مختلف توانسته است ا نعطاف پذیری شایان توجهی را در زمینه کارآفرینی از خود نشان دهد. همین ویژگی ها سبب افزایش کارایی فناوری اطلاعات در امر کارآفرینی و ایجاد اشتغال شده اند.

-    افزایش سرعت: محاسبه و پردازش سریع اطلاعات و انتقال فوری آن که باعث کاهش زمان انجام کار و افزایش بهره وری می شود.

-    افزایش دقت: در مشاغل مبتنی بر انسان دقت انجام کار متغیرات، در حالیکه تکنولوژی اطلاعات دقتی بالا و ثابت را تأمین و تضمین می کند و به طور کلی دقت کامپیوتر به مراتب بیشتر از انسان است.

-    کاهش اندازه فیزیکی مخازن اطلاعات : با توسعه تکنولوژی اطلاعات، اطلا عات فیزیکی کتاب را می توان در دیسک فشرده ذخیره کرد.

رفع برخی از فسادهای اداری: استفاده از تکنولوژی اطلاعات باعث افزایش شفافیت امور و حذف بسیاری از واسطه ها می شود . - ایجاد امکان کار تمام وقت : با کمک تکنولوژی اطلاعات بسیاری از امور به صورت خودکار و آنلاین - در هر زمان و مکان - انجام می شود.

ایجاد امکان همکاری از راه دور : با توسعه تکنولوژی اطلاعات در حوزه مخابرات، تلفن، تله کنفرانس، ویدئوکنفرانس و   ...کاربرد دارد.

کاهش هزینه های سیستم یا سازمان: با افزایش سرعت انجام کار و بهره وری سیستم بسیاری از هزینه ها کاهش می یابد.

5.    تعریف کار آفرینی

مفهوم کارآفرینی، نخستین بار مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت و از قرن 16تاکنون تقریباً تمامی مکتب های اقتصادی آن را مورد توجه قرار داده اند. کارآفرینی در طول دوره های مختلف مفاهیم متعددی یافته است و در هر دوره ای نظریه پرداز ان بر یکی از جنبه های آن تأکید کرده اند. این امر ناشی از گستردگی و پیچیدگی فرآیند و طیف وسیعی از ویژگی هایی است که توسط نظریه پردازان برای افراد کارآفرین درنظر گرفته شده است.

واژه کارآفرینی دیر زمانی پیش از آنکه مفهوم کلی کا رآفرینی به زبان امروزی پدید آید، در زبان فرانسه ابداع شد - کوچران، 1968، - 87 .یکی از جامع ترین تعاریف که توسط   ونکاتاران و شین ارائه گردید؛ کارآفرینی را فرآیند شناسایی - کشف - ، ارزیابی و بهره برداری از فرصتها به منظور معرفی محصولات و خدمات ، روش های سازماند   هی، بازارها، فرآیندها و مواد جدید از طریق تلاش های سازمان یافته ای می راند که قبلاً صورت نگرفته است عنوان نمودند.

پیتر دراکر - 1985 - که به پدر کارآفرینی معروف است کارآفرین را کسی می داند که فعالیت اقتصادی کوچک و جدیدی را با سرمایه خود شروع می کند . اما از نظر شومپیتر کارآفرینی عبارت است از » فرایند نوآوری و بهره گیری از فرصتها با تلاش بسیار و همراه با پذیرش مخاطره های مالی و روانی«کارآفرینی، مهمترین عامل توسعه اقتصادی و موتور محرکه آن است - شومپیتر، . - 1934کارآفرینی رابطه ی نزدیکی با مدیریت استراتژیک و جهت یابی استراتژیک دارد و دلیل این رابطه عدم تمرکز، افزایش استقلال در واحدها و تأکید بر اهمیت انسان نه عوامل فنی و اقتصادی می باشد

با جمع بندی تعاریف ارائه شده می توان ادعا کرد در صورت عدم وجود کارآفرین جوامع بشری درخصوص سازمانها، بازارها و داد و ستدها به درک ناقصی از حوزه کسب و کار دست می یافتند. زیرا کارآفرینان مولدان ایده هستند. بطور کلی کارآفرینی را به صورت عام می توان این گونه تعریف نمود که؛ کارآفرینی عبارتست از ایجاد کسب و کار جدید که با ریسک پذیری و عدم قطعیت همراه است.

.6 انواع کارآفرینی

در یک نگاه کلی می توان کارآفرینی را به دو شکل کلی تقسیم کرد:

کارآفرینی فردی: اگر نوآوری و ساخت محصول جدید یا ارائه خدمات نو باتوجه به بازار، حاصل کار فرد باشد کارآفرینی فردی است.

کارآفرینی سازمانی: اگر حاصل تلاش یک سیستم در سازمانی باشد آن را کارآفرینی ساز   مانی می نامند .برای سیر یه سوی کارآفرینی در سازمان باید رسیدن به فرهنگ سازمانی کارآفرینانه را به عنوان یک اصل در نظر داشت

رقابت تنگاتنگ و شدید بین شرکت ها و سازمان ها و نیز کاهش کارآمدی مدیریت سنتی و رشد سریع شرکتهای کوچک سب شد که سازمانها اهمیت ویژه ای برای نوآوری قائل شوند. زیرا نوآوری را تنها ضامن بقا در عرصه رقابت می دانستند . از این رو سعی کردند افراد خلاق و کارآفرین را که پدیدآورندگان اصلی محصولات و خدمات نو در سازمان بودند، تشویق و ترغیب کنند که در سازمانها بمانند و ایده های خود را در سازمان محقق سازند.

پینکات این افراد را کارآفرین سازمانی نام نهاد. وی کارآفرین سازمانی را فردی توصیف نمود که در سازمانهای بزرگ همچون یک کارآفرین مستقل فعالیت می نماید و فعالیت های وی ایجاد واحدهای جدید در سازمان، ارائه محصولات، خدمات و فرآیندهای جدید می باشد که شرکتها را به سوی رشد و سودآوری سوق می دهد . شومپیتر، عمده فعالیت کارآفرینان سازمانی را شامل توسعه کالا و خدمات جدید، معرفی روش های جدید تولید، تشخیص بازارهای جدید، پیدا کردن منابع جدید و توسعه و بهبود سازمان می داند..

کارآفرینان سازمانی با ایجاد نوآوری در سازمان سبب تحول اساسی در آن شده و همواره پیشتاز و پیشگام توسعه محصولات و خدمات جدید هستند و معمولاً فرآیند نوآوری را از شکل گیری ایده اولیه تا بوجود آمدن محصولات و یا خدمات جدید و یا اصلاحی در ساختار تولید، خود بر عهده می گیرند و در کلیه فرآیندها ناظر و یا مجری هستند.

در مجموع کارآفرینی سازمانی به این معنی است که سازمانها می توانند نوآوریها سودآور را از طریق تشویق کارکنان برای فکر کردن، مانند کارآفرینان مستقل توسعه دهند و به آنها برای تعقیب برنامه هایشان، آزادی و انعطاف دهند، بدون اینکه اعضاء را در باتلاق بوروکراسی اداری قرار دهند. کارآفرینی سازمانی از طریق تجدید عملیات سازمانها، تعریف مجدد مفهوم کسب و کار و افزایش ظرفیت های نوآوری برای اطمینان از بقا در یک محیط پویا ضروری است. همچنین می توان بیان کرد که کارآفرین سازمانی فرآیندی است که محصولات - خدمات - یا فرآیندهای نوآورانه به وسیله خلق فرهنگ کارآفرینانه در یک سازمان ایجاد می گردد