مقاله فناوری وانواع آن از دیدگاه پست مدرنیست ، تفسیری نمادین وپست مدرن

بخشی از مقاله

چکیده

هدف:. دیدگاه های سه گانه مدرن، نمادین تفسیری و پست مدرن به طور متفاوتی به پدیده فناوری می نگرند. در این مقاله سعی شده است که فناوری و انواع آن، براساس دیدگاه های سه گانه معرفی شود. روش: در پژوهش حاضر از روش مروری استفاده شده است. یافته ها: با توجه به آن چه در این مطالعه بیان شده پیشرفت فناوری از گذشته تاکنون، به شکل گسترده ای مورد توجه بوده و بطور روزافزون مورد استفاده قرار گرفته است و روز به روز بر قابلیت های فناوری در تولید، ارائه، انتقال داده ها افزوده می شود. نتیجه گیری: بنابراین لازم است با دید تازه ای نسبت به فناوری نگریسته شود تا بتوان به نحو احسن در پربار ساختن این علم و به حداکثر رساندن بازده و صرفه جویی در وقت و رفع مشکلات مکانی که از مزایای بارز فناوری است استفاده شود.

کلیدواژه ها: فناوری، پست مدرنیست، تفسیری نمادین، پست مدرن

مقدمه

فناوری1 شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار، دستگاهها، مادهها و فرایندهایی است که گره گشای دشواریهای انسان است. فناوری یک فعالیت انسانی است و از همین رو، هم از دانش و هم از مهندسی دیرینه تر است. بر این پایه واژه فناوری اغلب به نوآوریها و نوابزارهایی اشاره دارد که از اصول و فرایندهای تازه یافته ی دانشی بهره میگیرند. از این رو مقوله ی فناوری ممکن است در بدو مواجهه عجیب و محیر العقول جلوه کند. لیکن چنین نیست.فناوری همان تسلط و تبحر انجام کار است، فناوری توانایی انجام کار در تمامی سطوح و زمینهها است. یعنی طراحی، ساخت، استفاده، تعمیر و نگهداری و تحقیق و توسعه و غیره میباشد.

علام با مطالعه طبیعت به بررسی رفتارهای طبیعی و فیزیکی پرداخته و به دنبال کشف پدیدهها است و در حالیکه فناوری با به کارگیری ایدهها و دستاوردهای علمی، خدمات و کالای مورد نیاز بشر را ارائه میکند فناوری عامل تبدیل منابع طبیعی، سرمایه و نیروی انسانی به کالا و خدمات است که عناصر متشکله و یا ارکان آن عبارت است از: سختافزار2، انسان افزار3 یا نیروی انسانی متخصص، فناوری متبلور در اسناد و مدارک یا اطلاعات، سازمانها یا نهادافزار.امروزه بسیاری از فناوریها در نتیجه پژوهش به دست میآیند و پژوهشگاههای فناوری زیادی در سراسر جهان بر پا شدهاست. هدف این مقاله بررسی فناوری و انواع آن، از دیدگاه های مدرنیست، نمادین تفسیری، و پست مدرنیست است.

تعریف فناوری

در تئوری مدرنیست4 سازمان، فناوری، ابزار دستیابی به چیزی - ره آورد، هدف یا ستاده مطلوب - است که در قالب نوعی محصول یا خدمات مفهوم سازی می شود.از این دیدگاه فناوری نوعا در قالب موارد زیر تعریف می شود:اشیاء یا مصنوعات بشرساز فیزیکی از جمله محصولات، ابزارها و تجهیزات مورد استفاده در تولید آن ها؛ فعالیت ها یا فرایندهایی که شیوه های تولید را در بردارند؛دانش مورد نیاز برای شکل دهی و بکارگیری تجهیزات، ابزارها و شیوه های تولید یک ستاده خاص.

مفهوم فناوری با 3 سطح تحلیل متفاوت

سطح تحلیل محیطی 5

با نگاهی از بیرون به سازمان، همان طور که اقتصاددانان عموما چنین نگاهی دارند، فناوری ابزاری است که جامعه از طریق آن برای اعضای خود چیزهایی را که نیاز دارند و مورد نیاز آنان است فراهم می کند. ازاین دیدگاه سازمان نوعی فناوری است.

سطح تحلیل سازمانی1

با نگاهی از درون به سازمان، با تمرکز توجه بر نحوه واقعی انجام امور و فعالیت ها، یعنی تاکید بر شیوه ها و دانشی که از طریق آن اشیاء و مصنوعات بشرساز تولید می شوند، مفهوم فناوری روشن تر می شود. این مفهوم سطح تحلیل سازمانی از فناوری از حوزه ساخت، مهندسی و پژوهش در عملیات نشات می گیرد.

سطح تحلیل بخش سازمانی و وظیفه ای2

برای مثال در سطح واحد، می توانید فناوری ها را در بخش های بازاریابی، حسابداری، پرسنلی و... بسیاری از سازمان ها و در همه رده های مدیریت قرار دهید. سطح تحلیل وظیفه ای، حتی تنوع بیشتری از فناوری را نشان می دهد. در این سطح بر انواع وظایفی که اعضای سازمان انجام می دهند متمرکز می شوید.

فناوری محوری3

برخی از فناوری ها وجود دارند که مستقیما کالا و خدماتی را که سازمان برای محیطش فراهم و تولید می کنند؛ فناوری های دیگری وجود دارند که به طور غیرمستقیم فرآیندهای تولید را نگه داری می کنند - نظیر حسابداری، پرسنلی - و فناوری هایی که برای سازگار کردن یا انطباق سازمانی یا محیط - مانند تحلیل های اقتصادی، طرح ریزی استراتژیک - استفاده می شوند.برای متمایز ساختن فناوری سطح سازمان از دیگر فناوری های مورد استفاده در تولید کالاها و خدمات برای ارائه به محیط، نظریه پردازان سازمانی از اصطلاح فناوری محوری - اصلی - استفاده می کنند اصطلاح فناوری محوری می تواند گمراه کننده باشد. زیرا فعالیت هاییکه این فناوری در بردارد، معمولا به وسیله یکی از بخش های سازمان انجام می شود ولی برای نشان دادن فناوری کل سازمان، همین  فناوری در سطح تحلیل سازمانی استفاده می شود. چنین حالتی تحلیل های فناوری در سطح واحد و در سطح سازمان را با هم آمیخته و ابهام ایجاد می کند.

فناوری پیشرفته4

بسیاری از افراد اصطلاح فناوری را با فناوری پیشرفته اشتباه می گیرند. فناوری پیشرفته برای توصیف بسیاری از جنبه های متفاوت فناوری های جدید نظیر رایانه، فیبرهای نوری، ارتباطات ماهواره ای و... مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات به محصولاتی اشاره دارد که این فناوری ها در آن بکار می روند.تعریفی از میلان زلنی: در حالی که فناوری در درون یک سیستم خاص طوری به کار گرفته می شود که وظایف سریع تر، با اطمینان بیشتر، در حجم بزرگتر با کارایی بیشتر انجام گیرند، فناوری پیشرفته نفس - خود - سازمان را تغییر می دهد. فناوری پیشرفته ماهیت وظایف و عملکرد آن ها، روابط متقابل و ماهیت جریان های فیزیکی، اطلاعاتی و انرژی را تغییر می دهد در نهایت به چنگ آوردن فناوری پیشرفته به معنای دستیابی به سازمانه های جدید، وظایف جدید، سبک های جدید، فرهنگ های جدید و شیوه های جدید انجام کسب و کار است.

فناوری های تولیدی و خدماتی

سه مشخصه برای ستاده های فناوری خدماتی:
در لحظه ای که تولید می شوند، مصرف می شوند؛ لمس پذیر و عینی نیستند؛ در قالب موجودی انبار قابل ذخیره نیستند.با توجه به ویژگی های بالا باز هم نمی توان بین فناوری های تولید و خدمات تفاوت و مرزی قایل شد.

انواع فناوری - مدرنیست - طبقه بندی وودوارد
سوال پژوهشی وودوارد به هیچ وجه به فناوری مرتبط نبود بلکه سوال این بود که چه نوع چیدمان سازمانی، بالاترین سطح عملکرد را به دنبال دارد؟شگفتی وودواردزمانی آغاز شد که فهمید هیچ نوع رابطه مشخصی بین ساختار و عملکرد وجود ندارد. وی شرکت ها را بر اساس سطوح پیچیدگی فنی شان گروه بندی کرد - بر اساس نوع فناوری مورد استفاده - . بدین ترتیب توانست ساختار را با عملکرد مرتبط سازد. بهترین ساختار برای سازمان به نوع فناوری مورد استفاده بستگی داشت. سه محور فناوری اساسی:تولید واحدی یا دسته ای کوچک تولید انبوه یا دسته ای بزرگ تولید فرایندی مستمر

گونه شناسی وود وارد طبقه تولید واحدی و دسته ای کوچک

یک محصول را در یک زمان یا تعداد معدودی محصول را یک دفعه تولید می کنند. حجم کوچکی از محصول از ابتدا تا انتها تولید می شود. بدین ترتیب نوع کار کارکنان بسته به مرحله فرآیند تولید که مواد در ان در حال پردازش هستند متغیر است.کارگران در همه فرآیند تولید از ابتدا تا انتها مشارکت می کنند و درک نسبتا کاملی از فناوری مورد استفاده دارند. این فناوری زمانی که حیطه کنترل کوچکتر و سطوح مدیریت کمتر داشته و سیستم تصمیم گیری غیرمتمرکزی را دارا باشند موفق ترند.

فناوری تولید انبوه یا دسته ای بزرگ

حجم زیادی از محصولات هم شکل و یکسان را با استفاده از رویه های کاری بسیار تکراری و معمولا مکانیزه تولید می کنند. این فناوری ها مستلزم تجزیه کلیت فرآیند تولید به گام های مشخص و مجزاست. در این فناوری کارگران همواره مجموعه ای وظایف خاص را که در تولید ستاده نقش دارد ایفا می کنند. این فناوری زمانی که مدیران حیطه کنترل وسیع تر داشته و دارای تصمیم گیری متمرکز هستند موفق تراست.

تولید مستمر

تولید انبوه مجموعه ای است از وظایف مجزا که به صورت متوالی انجام می شود درحالی که تولید به عنوان فرایندی پیوسته ، مجموعه ای از عملیات و پردازش های پیوسته به هم وابسته است که در طول یک مسیر متوالی انجام می شود. زمانی که حیطه کنترل کوچکتر بوده و تصمیم گیری به صورت غیرمتمرکز انجام می گیرد.وودوارد دریافت که بالاترین سطوح عملکرد در بین شرکت ها زمانی تحقق می یابد که:فناوری های تولید انبوه به شکل سازمان ماشینی اداره شون؛ فناوری های تولید واحدی به شکل سازمان ارگانیک اداره شوند؛ تولید فرآیندی مستمر به شکل سازمان ارگانیک اداره شوند.

گونه شناسی تامسون

جیمز تامسون پیشرفت های قابل ملاحظه ای در تئوری پردازی با در نظرگرفتن فناوری های خدماتی و تولید در یک گونه شناسی معرفی کرد. شامل سه نوع ذیل است:

فناوری های پیوسته - طولانی

عموما در طبقه بندی تولید انبوه و فرایندی وودوارد جای می گیرند. عنوان پیوسته - طولانی به این دلیل انتخاب شده است که این فناوری ها نوعی فناوری خطی شکل هستند که می توان گفت نهاده هایی در ابتدای فرایند وارد و محصولاتی در انتهای آن فرآیند بیرون می آیند.

فناوری واسطه ای1

مصرف کنندگان یا مشتریان را در نوعی مبادله یا معامله کنار هم قرار می دهد. این فناوری با کمک به طرفین جهت قرارگرفتن کنار هم و هدایت مبادله های بین آن ها غالبا بدون ملاقات همیشگی به صورت فیزیکی آن ها را به هم پیوند می دهد.

فناوری متمرکز2

فناورری های متمرکز مستلزم هماهنگی توانایی های تخصصی دو یا چند متخصص در تبدیل کردن یک داده منحصر به فرد به یک ستاده مشتری پسند است. هر استفاده از یک فناوری متمرکز مستلزم شکل دهی و به کار گیری فوری دانش تخصصی در مسائل جدید با شرایط محیطی متفاوت است.

گونه شناسی پرو

پرو بحث فناوری را از سطح تحلیل واحد مطرح کرد. دو بعد اندازه گیری پرو:

تغییر پذیری وظیفه - بر اساس تعداد استثنائات در رویه های استاندارد - ؛ تحلیل پذیری وظیفه - تا چه حد شیوه های تحلیل شناخته شده ای هنگام مواجهه با یک استثناء وجوددارد - .

ماتریس گونه شناسی فناوری پرو فناوری و ساختار اجتماعی

در مطالعات اولیه فناوری در تئوری سازمان چندین موضوع بحث برانگیز مهم در مورد ساختار اجتماعی سازمان مطرح شد . بحث درباره "خاصیت تعیین کنندگی فناوری" که به تئوری وودوارد مربوط می شود. بحث در مورد عدم اطمینان که در زمان بحث از نحوه ارتباط پیچیدگی و تغییر در محیط یک سازمان مورد بررسی قرار گرفت در تئوری پرو مد نظر است، بحث بعدی وابستگی وظیفه ای است که در مفاهیم تامسون مطرح می گردد.

خاصیت تعیین کنندگی فناوری

مطالعه مهم وودوارد در کنار دیدگاه های متقاعدکننده نظریه پردازان از سازه فناوری این ایده را شکل داد که فناوری تعیین کننده بهترین نوع ساختار سازمانی است. باور به این ایده تحت عنوان " خاصیت تعیین کنندگی " شناخته می شود.گروه استون اظهار کرد که همبستگی بین فناوری و ساختار اجتماعی مورد اشاره در پژوهش وودوارد، مشروط به اندازه سازمان است. زمانی که سازمان کوچک است این ادعا صحت دارد.

پیچیدگی فنی، عدم اطمینان و تکراری بودن کارها