بخشی از مقاله
خلاصه
رقابت قابل توجه، شرکتها را مجبور می کند که مطمئن شوند که خواسته های مشتریان آنها تا حد امکان اجرا می شود و با کمترین قیمت ممکن به دست آنها می رسد. بنابراین شرکتها سعی می کنند که راه حلهای جدیدی را برای بالابردن کیفیت زنجیره تامین توسعه دهند وضمناً هزینه های عملیاتی خود را پایین بیاورند.
در دهه های گذشته، تکنولوژی های شناسایی فرکانس رادیویی توجهات قابل توجهی به خود جلب کرده است در حال حاضر RFID در حال ظهور بعنوان یک تکنولوژی مهم در محدوده وسیعی از کاربردها شامل زنجیره تامین است. سازمانهای متعددی در حال برنامه ریزی استفاده از RFID در عملیات خود هستند یا اینکه در حال حاضر از آن استفاده می کنند و خود را بمنظور استفاده از فرآیندهای کسب و کار خودکار و کارآمد، با آن انطباق داده اند.
مقدمه
اصولا به هر سیستمی که قادر به خواندن و نوشتن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها باشد سیستم شناسائی گفته میشود. رویه ای که شرکتها در ابتدا جهت شناسائی و ردیابی افراد یا کالاهای خود بکار میگرفتند تماماً بصورت دستی انجام میگرفت. این رویه باعث بروز مشکلاتی از قبیل بالا بودن ضریب خطا ، عدم وجود اطلاعات قابل اتکا و ... در زمینه های دفترداری ، مدیریت و کنترل اطلاعات میگردید. با پیشرفت تکنولوژی ، بشر به سیستمهای شناسائی اتوماتیک و نگهداری داده ها دست یافت.
هدف این سیستمها ، شناسایی اشیاء همراه با بالا بردن کیفیت اطلاعات و کاهش مشکلات سیستمهای دستی میباشد. نمونه ای از این سیستمها عبارتند از : بارکد ، کدهای دو بعدی ، سیستمهای انگشت نگاری ، سیستم شناسائی با استفاده از قرنیه چشمو صدا و ...میباشد. یکی از جدیدترین مباحث مورد توجه دانشمندان جهت شناسایی افراد و کالاها استفاده از سیستم شناسایی با استفاده از امواج رادیویی میباشد. این سیستم توسط فروشگاههای زنجیره ای بزرگی ازقبیل مک دونالد ، وال مارت و نیز در سازمانهایی چون وزارت دفاع آمریکا استفاده میشود.
فناوری RFID با توجه به ویژگیهای پیشرفته ای چون شناسایی کالاها با کد منحصر بفرد، سهولت ارتباط، دسترسی به داده ها در لحظه، کاربردهای مختلفی در زنجیره تأمین دارد. این تکنولوژی بر انواع مختلف زنجیره تأمین از جمله مدیریت انبار، مدیریت حمل و نقل، زمانبندی تولید، مدیریت سفارشات، مدیریت موجودیها و سیستم های مدیریت دارایی تأثیرگذار است. RFID از طریق بهبود قابلیت ردیابی و شفافیت در زنجیره تأمین، بالا بردن قابلیت فرآیندهایی چون ارسال و دریافت و ترخیص و عملیات حسابداری و سرعت بخشیدن به آنها، موجب بهبود جریان کالاها میگردد.
فناوری RFID
سیستم RFID سیتمی است که از امواج رادیویی برای شناسایی پدیده ها استفاده مینماید. این سیستمها شامل واحدهای RFID ، امواج رادیویی و بازخوان های RFID میباشند. بازخوان های واحد RFID ، سیگنال رادیویی را پخش میکنند تا بدین وسیله به داده ذخیره شده در واحد های RFID دسترسی پیدا نمایند.
RFID به معنی ابزار تشخیص امواج رادیویی است. RFID دستگاه الکترونیکی کوچکی است که شامل یک تراشه کوچک و یک انتن میباشد که این تراشه قادر به حمل 2000 بایت اطلاعات یا کمتر میباشد . در واقع دستگاه RFID کاربردی شبیه بارکد و نوارهای مغناطیسی نصب شده روی کارتهای اعتباری یا کارتهای ATM دارد. RFID برای هر شیء یک مشخصه واحد ایجاد میکند که از دیگر اشیاء قابل شناسایی خواهد شد. یعنی همین طور که از روی بارکد یا نوار مغناطیسی میتوان اطلاعات را خواند RFID هم میتواند خوانده شده و از آن طریق اطلاعات آن دریافت یا اصلاح شود.
میتوان گفت RFIDیک تکنولوژی نسبتاً جدید است که روش انجام تجارت در مؤسسات را تغییر داده است. RFID راهی برای پیگیری جریان مواد از ابتدا تا انتهای زنجیره تأمین میباشد و در حال حاضر در صنعت بیشتر برای جلوگیری از سرقت، افزایش کارایی در کنترل موجودی و کاهش هزینه های حمل بکار میرود. RFID برای ردیابی محصولات ، وسایل نقلیه ، موجودات زنده و حتی انسانها کاربرد دارد و البته کاربرد آن به اینها محدود نمیشود. تکنولوژی RFID پتانسیل بسیار بالایی برای گسترش و استفاده های نو دارد که تحقق این امر بستگی به میزان موفقیت در کاهش هزینه و حل دیگر مشکلات آن دارد.
وزارت دفاع آمریکا، شرکت وال مارت، سازمان غذا و داروی آمریکا ، شرکت مارک و اسپنسر، تسکو و ژیلت از پیشگامان استفاده از فناوری RFID هستند. شرکت وال مارت با استفاده از این تکنولوژی توانست میزان فروش از دست رفته خود به دلیل نبود موجودی را به میزان % 16 کاهش دهد. شرکت مارک و اسپنسر پس از استفاده از RFID ، %83 کاهش در زمان قرائت تگ ها نسبت به بارکد، %15 کاهش در خطای انقباضی، کاهش در لید تایم - lead time - و بهبود در مدیریت موجودی ها را گزارش نمود
اجزاء اصلی RFID
- برچسب خوان
از طریق امواج رادیویی با برچسبهای سامانه ارتباط برقرار کرده و عملیات ردیابی و دریافت اطلاعات را انجام میدهند. این برچسبها که از یک تراشه به همراه آنتن تشکیل شده است، به کالای مورد نظر الصاق میگردد و اطلاعاتمربوط به شناسه الکترونیک محصول - EPC - بر روی آنها ذخیره شده است.
- برچسب
در اندازه های بسیار کوچک و اغلب از جنس کاغذ و به صورت پرینت شده - چاپ شده - تهیه میشوند و بر روی بسته بندی محصول مورد نظر الصاق میگردند. این برچسبها اغلب در سه نوع فعال ، نیمه فعال و منفعل بکار میروند. برچسبهای منفعل معمولاً به دلیل عدم وجود مولد انرژی داخلی - باتری - بصورت واکنشی عمل میکنند و به خودی خود قادر به ارسال اطلاعات از طریق امواج نبوده و تنها هنگام قرار گرفتن در محدوده پوششی برچسب خوانها فعال میگردند. در مقابل نوع فعال از این برچسبها دارای باتری داخلی بوده و بصورت خودکار امواج حاوی داده ها و اطلاعات را در محیط اطراف تا شعاع معین بصورت پیوسته منتشر میسازند.
نکته دیگر در رابطه با اطلاعات ذخیره شده در برچسبها است ، به گونه ای که در برچسب های منفعل اطلاعات فقط یکبار بصورت EPC تزریق شده و پس از آن به شکل حافظه های فقط خواندنی در می آیند. حال آنکه برچسب های فعال و نیمه فعال بصورت حافظه های خواندنی و نوشتنی هستند و طول عمر آنها پنج تا ده سال بوده و باتری استفاده شده در آنها قابلیت جایگزینی و شارژ دوباره دارند.
- شناسه الکترونیکی محصول - EPC -
شماره شناسایی منحصر بفردی است که بواسطه آن میتوان اطلاعات و مختصات مختص هر قلم کالا یا شیء را به دست آورد. امروزه با پیشرفت روز افزون این فناوری شناسه مورد نظر قابلیت سازگاری و انطباق با سایر سیستمهای شماره گذاری نظیر بارکد را دارد.
- میان افزار
وظیفه مدیریت رویدادهای شناسایی شده توسط برچسب خوان را از طریق EPC و همچنین عملیات پردازش داده و اطلاعات و پالایش و خلاصه برداری رویدادها را بر عهده دارد. این فرآیند توسط شبکه جهت جلوگیری از ایجاد ترافیک اطلاعات و روان سازی جریان صورت میپذیرد.
- نرم افزار مدیریت اطلاعات
- پایگاه داده و ساختار شبکه اطلاعاتی
RFID در مقابل بارکد
با وجود اینکه فناوری مبتنی بر بارکد، دوره بلوغ خود را طی کرده است، فناوری نسبتاً نوپای RFID در بسیاری از موارد توسط کاربران ترجیح داده میشود. از عمده دلایل آن:
- افزایش چشم گیر سرعت خواندن اطلاعات.
- امکان ارتباط همزمان با چندین برچسب.
- افزایش دقت و صحت در جمع آوری و انتقال به هنگام اطلاعات میباشد.
- عدم نیاز به دید یا تماس مستقیم با برچسب: برچسب خوانها قادرند در یک مرحله شناسه - ID - کلیه اقلام محصول را بخوانند در حالیکه این امکان در سیستم مبتنی بربارکد وجود ندارد و زمان بسیار بیشتری صرف خواندن نوبتی شناسه ها صرف میگردد.
