بخشی از مقاله
چکیده :
فناوری اطلاعات مدت هاست که وارد زندگی جوامع انسانی شده است و همراه خود انبوهی از مفاهیم ، کاربدها ، ابزارها ، چالش ها ، فرصت ها وراهکارها را وارد نموده است . مسأله فوق بیان گر این است که نظام های آموزشی بناچار باید در مسأله فن آوری اطلاعات به صورت نظری و عملی وارد به تفحص وپژوهش و آموزش شوند. بنابراین آموزش همراه با مدیریت فناوری اطلاعات در عرصه های مختلف مثل مدیریت فناوری در سازمان ها ، مدیریت پروژه ، مدیریت استراتژیک وسیاست گذاری کلان در فناوری اطلاعات ضرورت راهبردی سازمان ها بخصوص سازمان های آموزشی می باشد .
پژوهش های سازمان یافته رد ایران وجوامع پیشرفته بیانگر بهرمندی از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس می باشد که تقویت روحیه پژوهشگری ، دسترسی آسان به منابع اطلاعات مورد نیاز ، آنالیز مفاهیم علمی ، کشف ایده های جدید در دانش آموزان را موجب گشته است . استفاده از این فناوری باعث توسعه نظام آموزشی ، اقتصاد پایدار جامعه ، تربیت نیروی انسانی ماهر و خلاق می شود . در این مقاله بهرمندی از فن آوری اطلاعات و ارتباطات - ICT - در نظام آموزشی ایران به ویژه در مدارس و میزان اثر بخشی این فن آوری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و اثر بخشی آن بر فرهنگ و توسعه ی آن مورد نظر بوده است .
مقدمه :
در جهان امروزآموزش وپرورش به عنوان اساسی ترین رکن توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مطرح است و هیچ تحولی در جامعه بدون توجه ویژه به نقش نظام آموز شی در آن امکان پذیر نی ست، با ورود به قرن بی ست ویکم ، ک شورهای پی شرفته صنعتی با برنامه ریزیهای دقیق روی سیستم های آموزشی ، رقابت سختی را برای رسیدن به » دانایی« ادامه می دهند .
مهمترین رسالت اطلاعات و ارتباطات ، ارائه امکانات و زیر ساخت لازم برای تولید و توزیع دانش می باشد. بدیهی است از زاویه فوق و با توجه به ارتباط مستقیم استفاده و تولید دانش در یک جامعه با توسعه ، می توان به اهمیت و جایگاه واقعی فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتباط با توسعه همه جانبه ی بیشتر واقف گردید
ب سیاری از م شکلاتی که امروزه ، تو سعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ک شور با آن مواجه ا ست از قبیل کمبود ب سترهای فرهنگی ، کمبود نیروی ان سانی ماهر ، آ شنا نبودن با زبان های خارجی ،پایین بودن انگیزه وروحیه ج ستجو وکاو شگری ؛ فقدان گرایش به کار،تلاش وعمل و در یک کلمه ، کاهش توانمندی های مهارتهای زندگی ناشی از ناتوانی نظام آموزش وپرورش سنتی در پاسخگویی به نیازهای جامعه در حال تحول و تغییر است .
هنوز آموزش وپرورش ما کتاب محور است و دانش آموزان با همه توانمندی ها واستعدادهای برجسته خود موظفند با حفظ نمودن مطالب یک کتاب دوره های تحصیلی را پشت سر بگذارند . دراین نظام آموزشی تحقیق وپژوهش و تقویت روحیه جست وجوگری کمترین جایگاه را دارد ، هنوز روش آموزشی و تدریس معلمان ، شیوه معلم محوری است و دانش آموز کمترین نقش را در فرایند یاددهی و یادگیری بر عهده دارد
در چنین شرایطی باید به آموزش وپرورش بها داد تا فرایند به کارگیری آن در تمامی عرصه های زندگی و در نهایت تولید دانش با توسعه ارتباطی مستقیم وجود دارد . در جوامع توسعه یافته برآیند استفاده از دانش مثبت بوده و در ادامه با توجه به زیر ساخت ها وسیاست های تدوین شده ، امکان تولید دانش فراهم می شود .
-1 آموزش
هدف اساسی آموزش ، کک به جامعه جهت نیل به مقاصدش می باشد . آموزش به معنای سرمایه گذاری بر روی افراد به منظور قادر ساختن آنها برای عملکرد بهتر و قدرت استفاده ی بهتر از توانایی های طبیعی آنها میباشد . به عبارتی آموزش به دنبال توسعه صلاحیت ها وشایستگی دانش آموزان وبهبود عملکرد آنهاست .
در جوامع پی شرفته که روز به روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود بدون آموزش های لازم ، زندگی ممکن نخواهد بود . به تنا سب گ سترش مهارت های کار وزندگی در شرایط کنونی ، نظام آموزش هر جامعه ای نیاز به ارتقاءکمی وکیفی دارد . سیاست گذاری و برنامه ریزی در مسائل آموزشی در سطوح و حوزه های مختلف اعم از ابتدایی ، متوسطه وآموزش عالی و نظایر آن یکی از سرنوشت سازترین حوزه ها است . سیاست گذاری در این حوزه امری پویا ومتحول است که به فراخور نیاز جوامع باید دست خوش تغییر و اصلاح شود .
در این بین بهره مندی از سیا ست ها و تجارب آموزش سایر ک شورها در طراحی نظام آموز شی ک شور ب سیارمفید و مؤثر می با شد
از طرفی نقش فناوری های اطلاعاتی وارتباطی در چرخه یادگیری بسیار اهمیت دارد . در یادگیری به شیوه سنتی، فرد مجبور بود که به طور مداوم بخواند و بنوی سد و ارتباط تقریباً یک طرفه بود ، اما به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری ، فرد علاوه براین مهارت های پایه نیازمند داشتن مهارت در استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی ، با ایجاد تغییرات بنیادین در مفاهیم آموزش سنتی، می تواند ب سیاری از نا کارآمدی های نظام آموز شی را رفع کرده و دگرگونی های ا سا سی را در آموزش به وجود آورد
از طرفی نقش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در چرخه یادگیری بسیار اهمیت دارد . در یادگیری به شیوه ی سنتی ، فرد مجبور بود که به طور مداوم بخواند و بنوی سد و ارتباط تقریباً یک طرفه بود، اما با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در یادگیری ، فرد علاوه بر این مهارت های پایه نیازمند داشتن مهارت در استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات می باشد . یادگیری های مبتی بر فناوری های نوین اطلاعاتی ، با ایجاد تغییرات بنیادین در مفاهیم آموزش سنتی ، می تواند بسیاری از ناکارآمدی های نظام های آموزشی را رفع کرده و دگرگونی های اساسی را در آموزش به وجود آورد
با توجه به این که جامعه کنونی ما بیش از هر زمان دیگر نیازمند دگرگونی رد روش های تبلیغی و تربیتی به منظور پرورش نسلی سازنده ، خلاق ، مستقل ، خداجو وآزاده است ، این نیاز هنگامی برآورده می شود که نگاه خود را به تربیت وروش هایی که به نام تربیت در خانه و مدر سه به کار می بریم ، تغییردهیم . از این منظر نیازمند یک » انقلاب نگر شی« در تربیت و یک » انقلاب تربیتی « در نگرش ها ه ستیم . با تلاش می توانیم خصیصه خرق عادت را در مدارس گ سترش دهیم . خرق عادت در تربیت یعنی میراندن آنچه به غلط انجام می دهیم و زنده کردن آنچه به درستی باید انجام دهیم .
خرق عادت در تربیت یعنی بازنگری به راهی که تاکنون پیموده ایم و قضاوت در مورد طول مسافتی که طی کرده ایم و طرح این پرسش که آیا به مق صد تربیت نزدیک تر شده ایم و یا از آن دورتر ؟ خرق عادت در تربیت یعنی باز شناسی ابعاد و ایجاد تحول در آن ؛ زیرا تربیت از سه زاویه می تواند مورد توجه قرار گیرد :
· تربیت به منزله یک نهاد یعنی نظام تربیتی که دارای ساختار تشکیلات ، مؤسسات و عملیاتی مشخص است .
· تربیت به منزله » تولید و محصول» یعنی تربیت چه تغییرهایی را باید در فرد به وجود آورد و به چه منظوری افراد تربیت می شوند .
· تربیت به عنوان » فرآیند « یعنی چه روش ها وبرنامه هایی باید انجام گیرد تا بر اثر تعامل بین مربی و متربی هدف تربیتی حاصل شود .
در نظام آموزش نوین ، از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده می کنند . به نحوی که دانش آموزان قادر خواهند بود فناوری اطلاعات را در تمامی زمینه های آموزشی ، از جمله مدیریت و برنامه کلاس درسی به کار ببندند .این نوع نظام آموزشی دانش آموز را به جلو حرکت می دهد ، دانش آموز به دنبال تحلیل مسائل ومشکلات است ، محقق وپیشرو می پروراند ، می خواهد مخاطبانش دنیا را بشناسند وبا آن تعامل کنند ، نگاه را به حال وآینده معطوف می دارد ، امکانات می دهد تا توانایی و ظرفیت های درونی افراد توسعه یابد ، مطلق نمینگرد وآزاد اندیشی را می آموزاند . محصول این نوع آموزش: مشارکت اجتماعی ، تحقیق وپژوهش ، تقویت حس جستجوگری، مسئولیت پذیری، احترام وعمل به قانون ، استقلال شخصیت ، خلاقیت ، نظم وبهداشت و... واینها مقدمات توسعه یافتگی است
بخش تحقیق وپژوهش یکی از حوزه های مهم واثر گذار در ساختار آموزش نوین است که می تواند نقش مؤثری در ارتقای کیفیت آموزش فراهم نماید و با معرفی و ایجاد تسهیلات در منابع آموزشی زمینه رشد مناسب دانش آموزان را فراهم کند . ضمن اینکه کمک بزرگی به معلمان و استادان برای راهنمایی و تشویق دانش آموزان به امرپژوهش و تحقیق خواهد بود . در دسترس بودن آسان وسریع منابع ، حجم و تنوع منابع پژوه شی ، سرعت بالا وکم هزینه بودن منابع آموز شی از امتیازات مهم بخش پژوهش در ساختار آموزش نوین - ICT - ا ست . از طرفی تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات و برنامه های در سی ، تغییرات ا سا سی در فرایند یاددهی و یادگیری خواهد داشت
