بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت یافتن دانش طراحی شهری دردهه های اخیر نظریات متعددی را درجهت ساماندهی ظاهری و عملکردی به محیط کالبدی مطرح گردیده است. باتوجه به چگونگی ارتباط انسان با محیط و فضای مصنوع است که طراحان شهری معاصرسعی درساماندهی ونظم بخشیدن به فضای فیزیکی به گونه ای که برخی رفتارهای مطلوب راتسهیل نموده ونیازهای اساسی وی را برآورده سازد دارند.
انسان نیازآرامش احساس امنیت درزندگی خصوصی خود و محترم شمرده شدن قلمروخویش ازجانب دیگران است وساماندهی محیط زندگی وی جزازطریق اتخاذ شیوه های صحیح درمشخص ساختن عرصه های خصوصی و عمومی زندگی او و ایجاد سلسله مراتبی دقیق درکلیه زمینه های فضایی دسترسی و ... میسر نیست ایجاد چنین ساختاری احساس تعلق به محیط را به فرد القا نموده است و او را در روابط اجتماعی موظف و مسئول ساخته و به سکونتگاه وی هویت می بخشد.
-1 مقدمه
درسالهای اخیردرانتقاد به منشورآتن منشوری مدرنیستی که صدمات جبران ناپذیری به معماری و شهرسازی قرن بیستم واردنمود ازسوی نظریه پردازان طراحی شهری اعلامیه ای به نام منشور2000 ارائه شده است که مسیرطراحی شهری قرن آینده را معین می دارد نکات اساسی این دیدگاه برموضوعات زیرتوجه دارد ایجاد مکانهای شهری توجه به طبیعت توجه به مقیاس انسانی سکونتگاهها ایجادتنوع دردسترسیها وآرام نمودن ترافیک درمحلات. توسعه درون زا.
افزایش ارتباطات رودرروی انسانی. اختلاط کاربریها وتوجه به خواسته های گروههای ذی نفع وذی نفوذ درطراحیها. چنین منشوری ایجاد سکونتگاههای منسجم وسالمی رادرقرن آینده نوید می دهد و بنابراین موضوع تحقیق حاضرکه درپی دستیابی به چگونگی تفکیک قلمروها و عرصههای گوناگون شهری است وبه تمامی مواردفوق خواهد پرداخت بیش ازپیش ضرورت پیدا می کند
در عمده برنامه ریز شهری تخصیص و توزیع منابر کار عمده برنامه ریز شهری تخصیص و توزیع منابع بر اساس پیشبینی های مربوط به نیازهای آتی است، از طرف دیگر کار معمار، طراحی ساختمان است.
بین این دو حرفه یک خلاء اساسی با میزان قابل ملاحظه ای مسئولیت باقی می ماند که هر دو حرفه با وجود مدعی بودن قادر به پر کردن این خلاء نمی باشند براساس پیش بینی های مربوط به نیازهای آتی است، از طرف همین، طراحی ساختمان است. بین این دو حرفه یک خلأ اساسی با میزان قابل ملاحظه ای مسئولیت باقی می ماند که هر دو حرفه با وجود مدعی بودن قادر به پر کردن این خلاء نمی باشد
-2 مطالعات میدانی
به منظورآگاهی ازچگونگی به کارگیری مفاهیم مورد مطالعه درشهرسازی در روند تحقیق. مطالعه ای انجام شده است. گرچه دراین راستا هدف تجزیه و تحلیل عناصرتشکیل دهنده ساختارشهری نبوده است. امابرای دستیابی به مقصود بررسی اجمالی برخی ازساختار کالبدی شهرهای سنتی که حاوی نتایج حاصله از مطالعات میدانی نیزهست لازم می نماید.
-1-2 خانه
خانه به عنوان نمادی ازجهان متمرکز به بافت شهری شکل می دادکه حیاط مرکزی ازعناصراصلی به شمارمی رفت. درونگرایی منتج ازحس سنتی و دینی ازمکان بوده است خانواده واحدی است مابین فرد و اجتماع مومنین افراد خانواده همچنان حریمهایی رامیان خوداعمال میکردند.
-2-2 شبکه معابر
محلات قدیمی حکایت از وجود سلسله مراتب دقیق و منظمی درشبکه معابرداشت که ازخصوصی ترین معابرتا عمومی ترین آنهارابا ظرافتی خاص به یکدیگرپیوندداده است.
-3 طراحی شهری
بخشی از معماری است که به ایجاد محیط شهری می پردازد. از نظر تئوری طراحی شهری کمتر به کیفیت و چگونگی یک ساختمان واحد می اندیشد، بلکه بیشتر رابطه بین ساختمان ها را مورد توجه قرار می دهد. هدف عمده آن همان بافت فضائی است که هر یک از ساختمان ها را به مجموعه معنی دار و زیبائی به نام شهر متصل و مربوط می سازد. طراحی شهری سعی بر آن دارد که مناطق شهری را هم از نظر زیبایی و هم از نظر عملکردی رضایت بخش و مفید گرداند و در راستای پاسخگویی مناسب به نیازهای اجتماعی و خواسته های جامعه.
-1-3 لوکوربوزیه
طراحی شهری، ایجاد نظم و انضباط در محیط شهری
-2-3 تونی گارنیه
سازمان دهی به روابط بین عناصر شهری
-4 خصوصیات عمده طراحی شهری
-5 طراحی شهری از نظر مقیاس
کوچکترین مقیاس طراحی شهری، مقیاس پروژه های کوچک در حد یک بلوک شهری ،میدان و یا بخشی از یک محور ارتباطی است. این پروژه ها معمولأ شامل اهداف کوتاه مدت ،ابزار اجرائی مستقیم می باشند
-6 ساختار اصلی از نظر صاحبنظران طراحی شهری
-7 فوائد تقسیم کار
-1امکان دستیابی به اهداف متضاد مثل نظم و بی نظمی، ثبات و تغییر و... فراهم می شود.
-2 در مقابل طراحی و دخالت مستقیم در شکل شهر ،شکل گیری قابل انعطاف و تا حدودی اورگانیک بافت شهر نیز تحقق می یابد. -3 از فشار بر بودجه عمومی جهت طراحی کل شهر می کاهد و زمینه مشارکت مردم در شکل دهی به محل سکونت و کار خود را فراهم می سازد.
-8 حرفه طراحی شهری
کار عمده برنامه ریز شهری تخصیص و توزیع منابع بر اساس پیش بینی های مربوط به نیازهای آتی است ، از طرف دیگر کار معمار، طراحی ساختمان است.
بین این دو حرفه یک خلاء اساسی با میزان قابل ملاحظه ای مسئولیت باقی می ماند که هر دو حرفه با وجود مدعی بودن قادر به پر کردن این خلاء نمی باشند.
-9 نتیجه
شهر هایی که پر از ساختمان های مدرن خوب هستند به هیچ وجه همان موفقیت را در طراحی کلی شهرهای خود کسب نکرده اند بنابراین شخصی مورد نیاز است که تنها به طراحی ساختمان ها فکر نکند بلکه قادر به طراحی شهر نیز باشد.
طراحان شهری، شهر را طراحی می کنند، نه ساختمان ها را بسیاری از فعالیت های طراحی شهری در حیطه کنترل شهرداری ها و ارگانهای محلی است ،این نهادها کارهای طراحی شهری را توسط کارمندان خود و مهندسان مشاور عملی می کنند.
اتخاذ تصمیمات واقعی نهادهای محلیبه دلیل خارج بودن از سلسله مراتب تصمیم گیری استفاده ازنتیجه تجربیات.
طراح شهری چه نوع آموزش و تجربه ای را باید دارا باشد
تجربه های حرفه ای واقعی جایگزین کارگاه های معمولی دانشجویان به صورت نیمه وقت در دستگاه دولتی یا خصوصی به کار مشغول شده و حقوقی نیز از این بابت دریافت می کنند.
آشنایی و درک مفاهیم اقتصاد شهری
-10 طراحی شهری یک فرایند و یک مشارکت
یک طراحی شهری بهتر، فقط با مشارکت سرمایه گذاران خصوصی و دولتی از یک طرف و متخصصین طراحی شهری و مسئولین بخش خصوصی از طرف دیگر امکان پذیر خواهد بود.
-1-10 طراحی شهری و فرهنگ
تعیین نوع طراحی شهری در هر فرهنگ خاص متضمن مشخص کردن اجزا و عناصر زیر است
-1 روش های طراحی شهری
-2 فرایند طراحی شهری
-3 عناصر اصلی تشکیل دهنده شکل شهر
-4 شکل مطلوب شهر نقش عمده طراح شهری در یک جامعه
-2-10نقش خنثی
شهرها بدون استفاده از نظر طراحان ساخته می شود و طراح شهری در شکل گیری و توسعه شهر دخالت ندارد در این صورت نقش طراح شهری یک نقش خنثی خواهد بود در این نوع طراحی شهری، شکل و ساخت شهر تحت تاثیر فرایندهای غیر طراحی نظیر عوامل طبیعی ،اقتصادی ، سیاسی ،اداری و تکنولوژی شکل می گیرد. شکل شهر هدفمند و آگاهانه نبوده و اغلب تصادفی و خود نظام یافته است
-3-10نقش انفعالی
این نقش طراحی شهری هنگامی اتفاق می افتد که مهارتهای طراحی در چارچوب محدودیت های موجود به کار گر فته شده و کوششی در جهت رفع محدودیتها به منظور حصول هدفهای طراحی به عمل نمی آید طراحی شهری را تبدیل به طراحی ظاهری می کند که هدفش انجام اصلاحاتی ظاهری مثل رنگ آمیزی بناها، گل کاری، تأمین روشنایی، نصب تابلو و....خواهد بود. این نقش بسیار محافظه کارانه بوده و طرح های آن قابلیت اجرا داشته و نتایج ملموس ولی جزئی در سیمای شهر به وجود خواهد آمد
-4-10نقش خیالپردازانه
خلاقیت، نگرش وذهن هنرمند و طراح جهت ابداع و پیش بینی رفتارهای آینده جامعه و بناها، فضاها و تأسیسات شهری مربوط به کار گرفته می شود این نوع طراحی بدون شک نقشی سازنده و آموزنده داشته و راهنمای تصمیمات و فعالیت های شهر سازی آینده خواهد بود
-5-10 نقش سیستمی
در این حالت طراحی شهری وسیله ای خواهد بود برای انتقال و یا نگهداری نظام با تمام خصوصیات و اجزا تشکیل دهنده آن.
این نوع طراحی شهری معتقد به رعایت اصل سلسله مراتب در تسهیلات، فعالیت ها و زیر ساختهای شهری است مثلأ در مورد عناصر و اجزا اصلی تشکیل دهنده شکل شهر نظیر شبکه های ارتباطی، مراکز شهری، مراکز آموزشی و فرهنگی، فرودگاهی و.... به کار گرفته می شود
