بخشی از مقاله
چکیده
در سراسر جهان افراد بیشماری روزانه به سوی سایت های اجتماعی روی می آورند و با عضویت در آنها، سعی در برقراری ارتباط با نزدیکان و دوستان خود دارند. این سایت ها می توانند محیط خوبی برای برقراری ارتباط افراد با یکدیگر باشند اما در عین حال، مشکلاتی را نیز در پی دارند. از جمله معضلات مهم آنها می توان به نقض حریم خصوصی افراد و امکان سوء استفاده از اطلاعات شخصی افراد اشاره کرد. بنابراین با توجه به اینکه نمی توان از مزایا و معایب این گونه سایتها چشم پوشی کرد، بهترین تصمیم در مورد چنین سایتهایی میتواند فرهنگ سازی در مورد نحوه استفاده از این گونه سایتها باشد تا اعضاء آنها بتوانند به راحتی و بدون مشکلی از مزایای آنها بهره مند شوند.
-1 مقدمه
این روز ها اگر به دنبال مقاله، خبر و چیزهای مختلف در سایتهای پرمخاطب مثل سایت روزنامه های واشنگتن پست، نیوی ورک تایمز، لس آنجلس تایمز و حتی برخی سایت های فارسی زبان بگردید؛ در انتهای مقالات با این جمله مواجه می شوید »:این مقاله را با دوستانتان در سایت فیس بوک به اشتراک بگذاری د.« ای ن سایت اجتماعی با میلیونها عضوی که در سراسر جهان و حتی ایران دارد، پرمخاطب ترین سایت اجتماعی است که به دلیل گستردگی موضوعات و اعضای مختلف، به رسانهای پویا تبدیل شده است.
این سایت با روش معرفی سایت به دوستان، روز به روز کاربران بیشتری را جذب میکند. نکته جالب در مورد فیس بوک این است که آمار بازدید کنندگان آن از تعداد بازدیدکنندگان سایتهای یوتیوب و بلاگر نیز بالاتر رفت که البته این آمار فقط مربوط به بازدیدهای اعضا آن می باشد. براد استون در مقالهی 29 مارس مجله نیویورک تایمز این سوال را مطرح میکند که آیا فیسبوک خیلی سریع رشد نکرده است؟
وی در ادامه مقاله خود به نحوه عضویت در فیسبوک اشاره کرده و نوشته است زمانی که فیس بوک در آگوست گذشته اعلام کرد که تنها در یک روز 100 میلیون عضو به دست آورد، همچنان کارمندان آن تنها با معرفی سایت خود، به عضوگیری مشغول بودند. این رشد سرسام آور یعنی رشد بیش از دو برابر در 8 ماه، فیس بوک را به عنوان یک فضای اجتماعی مسلط و ابزاری در شبکه ارتباطی شخصی و کاری خودمانی تبدیل میکند.
مدیرعاملان فیس بوک میگویند که هنوز نتیجه نگرفتهاند که کدام روش برای معرفی این سایت اجتماعی فراگیر مناسبتر است. اما مسلم است که این سایت به کاربران خود این امکان را میدهد که با روشی جدید با یکدیگر در ارتباط بوده و حتی این بحث وجود دارد که اغلب کاربران، صفحه اصلی این سایت را به عنوان صفحه خانگی مرورگر خود انتخاب کرده اند به طوری که با اتصال به اینترنت، ابتدا وارد این سایت شده و از طریق آن به سایتهای دیگر سر میزنند.
شکی نیست که فراگیری فیس بوک غیرقابل انکار است و به دست آوردن 100 میلیون عضو تنها در یک روز، موفقیتی مهم و چشمگیر برای هر مجموعهای محسوب میشود. جالب اینجاست که بیش از 70 درصد کاربران فیسبوک در حال حاضر از کشورهای خارجی مثل ایتالیا، جمهوری چک، اندونزی، ایران و... در این سایت عضو هستند. البته این تعداد از کاربران کشورهای خارجی، در مدت یک سال به عضویت فیسبوک در آمده اند چون شرکت نیاز به زمان داشته تا بتواند سایت خود را برای هر کشور به زبان خودشان معرفی کند.
همه این آمار و ارقام که حاکی از موفقیت مدیرعاملان فیس بوک است، آن را به عنوان یک سایت پر کاربرد و عمومی در ارزشی همسان با سایتها و سرورهای پر مخاطب قرار می دهد مانند سایت های گوگل و سرویس پست الکترونیکی مجانی آن، شبکه گفت وگوی اسکایپ1 و سایت های تجارت الکترونیکی نظیر .EBAY اما فیس بوک امیدهایی دارد که به وسیله بازنمایی دیجیتال و یافتن راهی میان صدا و تصویر برای ارتباط بهتر کاربران، اساسیتر و حرفهای تر از سایر سایتها فعالیت کند.
-2 مزایا و فواید سایتهای اجتماعی
برخلاف سایر موتورهای جست وجو که مسیر مشخص و تعیی ن شدهای را پیشنهاد میدهند، فیسبوک ای ن فرصت را در اختی ار دوستان قدیمی عضو این سایت قرار میدهد تا آنگونه که میخواهند با یکدیگر در ارتباط باشند. از سوی دیگر اغلب افراد در فیسبوک ناچارند با اسامی واقعی خود حضور داشته باشند که البته این موضوع امکان خوبی است تا از طریق نام، نام مدرسه یا دانشگاه، منطقه سکونت خود و ... بتوانند دوستان قدیمی خود را سریعتر بیابند.
براد استون معتقد است که فیس بوک حتی به خانوادهها کمک میکند تا از نو دور هم جمع شوند چون بسیاری از خانوادهها از طریق فیس بوک به راحتی در جریان کارهای یکدیگر قرار گرفته و ضمن دیدن عکسهای یکدیگر می توانند به صورت آنلاین از امکان گفت وگوی آن استفاده کنند مثلا یک مادر آمریکایی هر شب در فیس بوک به دنبال فرزندان خالهها، داییها، عمهها و عموهایش میگردد او می گوید که تا به حال بیش از 15 نفر از این افراد را پیدا کرده و از این بابت خیلی خوشحال شده چون فهمیده که هر کدام در کجا زندگی میکنند و به چه کاری اشتغال دارند.
وی همچنین معتقد است: " من هیچگاه شجره نامه نداشتم و حالا ناگهان ابزاری در اختیار دارم که میتوانم به وسیله آن نوادگان پدربزرگم را پیدا کنم و دوباره در فیسبوک آنها را متحد کنم". اتفاقات دیگری نیز در فیس بوک رخ می دهد. از آنجا که در این سایت فضای شخصی و جداگانهای برای ارتباط با افرادی خاص وجود ندارد؛ همه آشنایان و اقوام از مکانهای مختلف در یک لیست جای میگیرند که آن لیست دوستان است. فیس بوک این امکان ر ا در اختیار والدین قرار می دهد تا دوستان فرزندانشان را در این سایت ببینند و حتی با خواندن یادداشتهای آنها ازحواشی زندگی فرزندانشان سر در آورند.
یک معلم 52 ساله در مونت کارلو به عضویت فیس بوک درآمد و 400 نفر از دوستان قدیمیاش را پیدا کرد. او حتی توانست دوستان دوران دبیرستانش را در فیس بوک بیاید اما اتفاق دیگری هم برای او افتاد. این معلم علاوه بر یافتن دوستانش عکس هایی از پسر 19 سالهاش دید که مطابق میل او نبود. این عکسها فرزندش را در حالی که داشت از نوشیدنیهای الکلی و غیرمجاز استفاده میکرد، نشان میداد. وی ابتدا آن عکس ها را نادیده گرفت اما بعد از مشاهده دوباره عکسها مطمئن شد که پسرش است.
در حقیقت او دریافت که در فیس بوک هیچ رازی وجود ندارد! این همان نکتهای است که اخیرا مدیرعامل فیس بوک نیز درباره آن صحبت کرده است. او به کاربران قول داده که به زودی قوانین عضویت را اصلاح کرده و تغییراتی در آن ایجاد کند که به نفع کاربران باشد. قوانین فعلی به گونهای است که اعضای فیس بوک با عضویت در این سایت، حریم شخصی خود را از دست میدهند به این معنا که فیس بوک اجازه خواهد داشت از اطلاعات آنها استفاده کرده و حتی پس از لغو عضویت کاربر نیز، اطلاعات او را در سایت نگه دارد.
در حقیقت با تغییراتی که چندی پیش در قوانین اولیه فیسبوک ایجاد شد، کاربران ناچار بودند خودشان مراقب حریم خصوصی خود باشند. البته اخیرا امکان دیگری نیز برا ی کاربران فراهم شده است. آنها میتوانند با ایجاد دو فضای مجزا از یکدیگر برای دوستان و خانواده، عکس ها و اطلاعات خصوصی را با خانواده خود به اشتراک بگذارند اما باز هم به کاربران توصیه می شود برای حفظ حریم شخصی خود، مراقب اطلاعاتی باشند که در اختیار فیس بوک می گذارند چون خود سایت هنوز اجازه استفاده از این اطلاعات را دارد.
دانا بوید یک پژوهشگر اجتماعی است که در یکی از بخشهای مایکروسافت درباره فیس بوک تحقیق میکند. وی معتقد است: "م ردم معمولا زمان زیادی را صرف می کنند تا خود را به عنوان والدینی متفاوت نشان دهند و بچهها بسیار خوب و مثال زدنی هستند اما واقعیت چیز دیگری است. والدین از طریق چنین سایتهایی از کارهای بچه هایشان بیشتر سر در میآورند و این اصلا برای بچهها خوشایند نیست."
از سوی دیگر فیس بوک شیوه جدیدی را برای جذب کاربران و تبلیغات انتخاب کرده است. این سایت برخلاف سایر سایت ها که یک آگهی را در بالا یا گوشه صفحه اصلی نشان میدهند، بیشتر به معرفی محصولات میپردازد به این معنا که کاربر با هر بار مراجعه به صفحه خود، در گوشه صفحه پیامی را میبیند که از او دعوت میکند تا هوادار یک محصول شود.
البته در فیس بوک علاوه بر محصولات، کاربران میتوانند طرفدار بازیگران، کارگردانان، موسیقیدانان، ورزشکاران، شخصیتهای سیاسی، فیلسوفان، شاعران، فیلم ها و کارتونها نیز شوند که برای هر کدام ی ک توضیح نیز آمده است. اما مهم ترین بخش آن مربوط به آگهی محصولات است که به طور غیرمستقیم تبلیغ میشوند.
یعنی فیس بوک همانگونه که از کاربران دعوت میکند تا به عنوان هوادار افراد ثبت نام کنند، میخواهد که هوادار یک محصول نیز باشند. مارک زوکر برگ مدیر تبلیغات فیس بوک معتقد است که با شیوه جدیدی از تبلیغات مختلط برای فیس بوک کار میکند. به عنوان مثال آنها از کاربران خود میپرسند که کدام رنگ از رنگها ی محصولات اماندام را ترجیح میدهند؟ در حقیقت کاربران با رای دادن به ی ک مارک به طور غیرمستقیم آن را تبلیغ میکنند. یا فایر فاکس با در اختیار گذاشتن بخشی از تمهای خود در این سایت/ف به کاربران اجازه استفاده از آنها را داده و به این شکل هوادار به دست میآورد.
خانم سندبرگ که پیش از این پیشگام آگهیهای تبلیغاتی در غول رسانهای گوگل بود و بعد به فیس بوک پیوست، برای توجیه جدا شدن خود از گوگل اعلام کرد که با وجود مشکلات اقتصادی و کسادی بازار تبلیغات، درآمدها رو به افزایش است و این به تبلیغات آنلای ن سایر سایتها صدمه زده است اما او شایعه ای نی ز ساخت که شرکت، مطالبات و خواستههای آگهیدهندگان را از هر نظر تامین نمیکند و به همین دلیل است که آنها ترجیح میدهند از سایت های دیگر و سرورهایی غیر از گوگل برای تبلیغات استفاده کنند.
از سوی دیگر فیس بوک اخیرا روش تبلیغی جدید را معرفی کرده است که به شرکتها این فرصت را میدهد تا با توجه به ویژگیهای جغرافیایی هر منطقه آگهیهایشان را به زبان افراد آنجا ارائه دهند. بنابراین یک آگهی دهنده میتواند یک پیام تبلیغاتی را به زبان لاتین برای جامعه آمریکایی بسازد و همان را به زبان فرانسوی در کشورهای فرانسوی زبان ارائه دهد.
آل کادنا که تبلیغاتی را برای محصولات نستله، سونی و هوندا طراحی کرده، معتقد است: "پیش از ای ن، آگهی دهندگان به تبلیغات یک طرفه عادت کرده بودند که از سوی آگهی دهنده شروع میشد. اما مخاطبان میخواهند که با آگهی دهنده ارتباط متقابل داشته باشند و فیس بوک این امکان را نه تنها در یک ایالت بلکه در همه جهان فراهم آورده است". کارشناسان تبلیغات معتقدند که با یک نگاه اجمالی میتوان گفت که با وجود همه مشکلات پیش روی فیس بوک و حواشی مربوط به وضعیت اقتصادی سایت ها، نشان و علامت فیس بوک در آینده بیانگر شیوهای از تبلیغات فعل و انفعالی مهم خواهد بود.
-3 معضلات و مشکلات سایتهای اجتماعی
تحقیقات اخیر در آمریکا نشان می دهد که فیس بوک عامل 20 درصد طلاقها در این کشور است. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران2، براساس این گزارش که از سوی کانون وکلای آمریکا منتشر شده، از هر پنج مورد طلاق در آمریکا، یک مورد آن به خاطر استفاده از شبکههای اجتماعی مانند فیس بوک توسط زوجین بوده است.
به گفته وکلای آمریکایی، شبکه های اجتماعی این امکان را برای افراد متاهل فراهم کرده اند تا دوستان قدیمی خود را پیدا و با آن ها ارتباط برقرار کنند؛ در برخی از موارد که این تماس ها عمق پیدا می کنند، باعث متلاشی شدن زندگی زوجین میشود. همچنین شبکه های اجتماعی، می توانند به عنوانی مکانی برای طعمه یابی خلافکاران باشند. یک شرکت بیمه هشدار داد کاربران در شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک با تعریف سفر تعطیلات آینده یا خرید دستگاه جدید، علاوه بر دوستان، سارقان را نیز باخبر میکنند.
به گزارش سرویس فن آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران - ایسنا - ، یافتههای بررسی شرکت انگلیسی Legal & General از دو هزار و 92 نفر نشان داد که افراد زیادی از فیس بوک برای بیان برنامههای تفریحی خود استفاده می کنند که در جدول - 1 - اطلاعات آن آمده است. این یافته ها به همراه بررسیهای دیگری که نشان می دهد نسبت بالایی از کاربران آماده اند با کسانی که در محیط آنلاین نمی شناسند، دوست شوند از خطر بالایی حکایت دارد که امنیت خانه و اموال این افراد را تهدید میکند.
