بخشی از مقاله
چکیده
پدافند غیر عامل به عنوان واکنشی ناخودآگاه در برابر ناملایمات انسانی و غیر انسانی باید دارای برنامهای قوی، مدون و قابل پیشبینی باشد. در دنیای امروز پیچیدگیهای ساخت و سازها به منظور تأمین اهداف اقتصادی و اجتماعی و همچنین انبوه اطلاعات در راستای مستندسازی طرحها، پروژه ها را واجد استفاده از روشی مدیریتی نموده است تا بتوان به یکباره به تمامی این نیازها جامعهی عمل پوشاند.
مدلسازی اطلاعات ساختمان، با هدف قراردادن پروژه در مرحلهی برنامهریزی، با یکپارچهنمودن طراحی با دخالت پیمانکاران، مشاوران و مالکان میتواند نیازهای دوران پیش از بهرهبرداری و پس از آن را دنبال نماید و در سه مرحلهی - زمان - برنامهریزی، پیادهسازی و ساخت منابع اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد.
در این جا موضوعی که حائز اهمیت می گردد، در حقیقت هزینههای در بعد سه زمان فوق است. این پژوهش با فرض قراردادن این موضوع که صنعت ساختوساز در راستای اهداف پدافند غیرعامل نیازمند روشیاست که مخصوصاً در حوزه ساخت ابنیه عظیم مانند نیروگاهها که خود بار اقتصادی در طی زمان بر کارفرمایان و کاربران وارد میآورد؛ باید دارای توانمندی های با ثبات و دارای بازدهی بالا باشد و با استفاده از روش تحلیلی سعی دارد، قابلیتهای این روش مدیریتی در چگونگی ساماندهی هزینهها در بعد زمان را بیان نماید و در ابتدا با توضیحی از بیم و روند آن در طی زمان و همچنین نیازهای آتی صنعت ساختوساز به این روش، مزایای آن از این بعد را تحلیل نماید.
-1 مقدمه
پدافند غیر عامل به عنوان دفاع در برابر سوانح طبیعی و انسان ساز مطرح است، که با هدف حفظ تمامیت ارضی یک کشور در مورد پروژههای نیروگاهی مطرح است. برا ی این موضوع که بتوان این پیش بینیهای معقول را در بنا در نظرگرفت نیازمند یک روش هستیم تا بتوان این موضوع را با قابلیتهای فراوان و دارای سهولت در نظر گرفت. با وجود پیچیدگی، تنوع و فراوانی عملیات ساخت، برنامه ریزی برای انجام موازی عملیات اجرایی در پروژهها از راهکارهای مؤثر در تسریع ساخت بوده که با تام ین زیرساختهای لازم در طراحی و ساخت آنها امکان حصول مییابد.
از آنجا که اینگونه پروژهها سرمایهبری بسیاری دارند، بسیار ضروری است که برنامهریزی دقیق و اصولی و نیز زمان معقول مدنظر باشد
اغلب مشاهده میشود که یک طراح به سادگی یک محصول را بررسی میکند و سرعاًی به طور فیالبداهه راهحل اصلاحی ارائه میدهد و لذا آنها مدعی هستند که داشتن خلاقیت برای اصلاح سیستم کافی است؛ حال آن که ما مدعی وجود یک نگرش سیستمی در پس این خلاقیت و نیز لزوم استفاده از تکنیکهای مهندسی ارزش برای افزایش کارآیی و اثربخشی خلاقیت هستیم
با توجه به این که در هر دوره از ساخت یک تغییر در پروژه میتواند بار زیادی از خسارات مالی را بر تیم وارد آورد، لذا ارائهی یک روش از پیش تعیین شده در امر ساخت و طراحی لازم است تا پیش از ساخت، اطلاعات در کنار هم جمع شده و ضعف و قوت ایجاد یک مدل از پروژه به صورت مجازی بررسی شود. گفته میشود بیم، ساخت مجازی یک سازه، پیش از ساخت فیزیکی آن میباشد. این امر باعث شده است تا ذینفعان در پروژه، از طریق یک محیط دیجیتالی به طراحی، تحلیل، مرتب کردن و ک شف پروژه ای بپردازندکه ایجاد تغییرات در آن به مراتب ارزان تر از دورهای ا ست که پروژه در حال ساخت ا ست. در دورهی ساخت ایجاد هر گونه تغییرات باعث افزایش هزینه ب صورت ت صاعدی خواهد شد - گلابچی و همکاران، - 211 :1394 در واقع در این دورن ریسک پذیری بیشتر است.
در حقیقت مدل سازی اطلاعات ساختمان در مرحله ی پیش از طراحی لازم است تا نیازهای پروژه در زمینهی پدافند غیرعامل و قابلیتهای آن سنجیده گردد. این روش در دنیا در حال اجرای سریع است و لحظه به لحظه در حال تکامل است، این تکامل به دلیل مزایای آن بوده و یکی از مهمترین مزیت ها ، مزیت مالی است. در این روش، اقتصاد ساماندهی شده و این ساماندهی از طریق ثباتبخ شی و یا بهبود و ضعیت اقت صادی با ایجاد چ شم اندازهای بلند ثابت شده ا ست BIM .به تنهایی هزینههای ساخت را کاهش نمیدهد، اما میتواند نسبت به سیستمهای ساختمان بینشی ارائه کندکه به عنوان یک فرایند میتواند کمک به بهبود کیفیت طراحی و ساخت و عملکرد، با پتانسیل برای کاهش هزینههای عملیاتی باشد.
تا 40 درصد حذف در تغییر بودجه، تخمین هزینه اجرای بیم در حدود 3 درصد، تا 80 درصد کاهش در زمان صرف شده برای تولید یک برآورد هزینه، صرفه جویی بیش از 10 درصد از ارزش قرارداد از طریق تشخیص تزاحمات، کاهش 7 درصدی در زمان انجام پروژه.
ارائه ی این قابلیت ها و بازنمودن افق های روشن در زم ینه افزایش کارایی و اثر بخشی در بسیاری از کشورها اثبات شده است که چین، آمریکا و انگلیس پیشرو هستند، به طوری که استفاده از این شیوه مدیریتی در آمریکا از سال 2007 تا 2012 در طی 5 سال تقرباًی 3 برابر است .
تصویر :1 سرعت افزایش دامنهی استفاده از بیم در آمریکای شمالی.
آغاز اجبار بکارگیری BIM در انگلیس - مطابق برنامه ریزی چهار سال اخیر دولت انگلستان و اعلام تاریخ رسمی آن در همایش ICE سال 2015، از 4 آپریل 2016 بکارگیری متدولوژی مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM در پروژه های دولتی این کشور الزامی گردیده است.
فرضیه: صنعت ساختو ساز در راستای اهداف پدافند غیرعامل نیازمند روشیاست که مخصوصاً در حوزه ساخت ابنیه عظیم مانند نیروگاهها که خود بار اقتصادی در طی زمان بر کارفرمایان و کاربران وارد میآورد؛ باید دارای توانمندیهای با ثبات و دارای بازدهی بالا باشد.
همانطور که از اطلاعات ثابت شده ی بالا بر میآید این قابلیتها در سه بعد زمانی، برنامهریزی، آمادهسازی یا طراحی و ساخت است که در این پژوهش باپاسخ به سوال زیر بسط داده می شود:
مدلسازی اطلاعات ساختمان در بعد زمان چگونه میتواند بر اهداف پدافند غیرعامل در صنعت ساخت و ساز نیروگاهی تأثیرگذار باشد؟
پدافند غیر عامل
• پدافند غیرعامل به عنوان امری جهت پیشگیری، هشدار، آمادهسازی و بازسازی مطرح میگردد.
• پدافندغیرعامل به عنوان راهبردی پیشگیرانه مطرح است،
• پدافندغیرعامل می تواند به عنوان ابزاری در جهت هشدار و اخطار مورد استفاده قرار بگیرد،
• محدود کردن و یا جلوگیری از خسارت ،تلفات به امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی،
• بازسازی مجدد در دستو کار پدافندغیرعامل مطرح است،
• افزایش استمرار فعالیت ها ی خدمات رسان در شرایط وقوع سوانح طبیعی و غیرطبیعی،
• حفظ تمامیت ارضی نسبت به حاکمیت ملی،
• تحلیل نیروهای دشمن و تقویت بازدارندگی
این د شمن میتواند طبیعی و یا ان سانی با شد. در واقع راهبردهای پی شگ یرانه در حین برنامه ریزی، ه شدار در حین طراحی و استمرار فعالیت ها مربوط به دورهی تعمیر و بازسازی است، که این موارد در مدیریتی یکپارچه باید دیده شود.
مدلسازی اطلاعات ساختمان و ارتقای مدیریت پروژه
مدلسازی اطلاعات ساختمان یا BIM - با تلفظ بیم - از اوایل سال 2000 همگام با پیشرفتهای تکنولوژیک به تدریج در صنعت ساخت کشورهای توسعه یافته به صورت جدی مطرح گردیده و از آن زمان با پیشرفتی پرشتاب و روزافزون در تمام دنیا گ سترش یافته ا ست. این متدولوژی با توجه به مزایای چ شمگیر خود ن سبت به روشهای سنتی هم اکنون به رو شی غالب و همهگیر در بسیاری از کشورهای دنیا و حتی خاورمیانه تبدیل شده است که در آینده ای نه چندان دور تبدیل به بخشی تفکیک ناپذیر از این صنعت خواهد شد.
مدلسازی اطلاعات ساختمان به عنوان ابزاری برای دستیابی به “ ساخت و ساز ناب " - Lean Construction - مطرح گردیده که به نوعی میتوان ظهور آنرا در همین راستا ارزیابی نمود. این رویکرد با هدف حذف پرت - Waste - از فرایندهای صنعت ساخت به تبع از دیگر صنایع در حال گسترش میباشد
برای اولین بار از سال 1980 طراحی بر اساس مدل اجزا بکار گرفته شد. این نوع طراحی بی شتر به عنوان مصارف صنعتی بکار گرفته می شد. این نوع مدل ها به صورت مدل های صلب و بدون تغییر نبود، بلکه این نوع مدل ها می توان ست با تغییراتی در پارامترهایشان تغییر پیدا کنند و به اشکال جدید با پارامترهای خواسته شده، تبدیل شوند.
این طراح های پارامتریک یا متغیرگرا که تا پیش از این ممکن نبود، باعث به وجود آوردن طرح های پیچیده ای شد که به راحتی خاصیت تغییر را داشتند. در صنایع مختلف، شرکت ها با تغییرات در این متغیرها می توان ستند مح صولات مختلف را بنا بر خوا سته های مختلف ایجاد کنند. در معماری این کار در نرم افزارها به صورت محدود در مدل های پیش ساخته CAD معرفی شد
یکی از ایده های اصلی و زیرساختی مدلسازی اطلاعات ساختمان ایجاد هماهنگی و همکاری میان تمامی تخصصهای مختلف طراحی و سپس با بخشهای اجرا و تولید میبا شد که به عنوان بخ شی ضروری در جهت د ستیابی به مزایای BIM شناخته میشود. بخش بزرگی از گردش کار BIM در پلتفرم AutoDesk توسط نرمافزار NavisWorks پشت یبانی میشود که شاید حتی نقش مهمتری از نرم افزارهای طراحی از قبیل Revit برعهده داشته باشد.
این نرم افزار وظیفه تلفیق مدلهای ساخته شده در نرم افزارهای طراحی مبتنی بر - BIM از قبیل - Revit ، تشخیص تداخلات فضایی مابین مدلهای رشتههای مختلف از قبیل سازه، معماری و تأسی سات، ارائه ابزار شبیه سازی و مرور مدل در فضایی واقعی به منظور تشخیص مشکلات و مسائل پیش از ورود به مرحله ساخت، مدیریت ویرایشهای فایلها، برنامهریزی و کنترل پنج و شش بعدی پروژه، شبیه سازی فرایند ساخت و نیز ایجاد بستر همکاری و هماهنگی و تبادل اطلاعات در حین اجرای پروژه را برعهده دارد.
