بخشی از مقاله
چکیده
نیاز به چوب به عنوان یک کاالی مصرفی در بخش های مربوط به صنایع چوب و سایر مراکز مصرف روز به روز افزایش می یابد . با توقف بردا شت از جنگل های شمال ایران و نیاز به چوب آالت پهن برگ برای برخی م صارف خا صی روند قاچاق چوب از جنگل های شمال ایران در حال افزایش می با شد. در این مطالعه که به روش تو صیفی، پیمای شی و تحلیلی و در حوزه منابع طبیعی شهرستان آ ستارا انجام شده است نظر 20 نفر از کارشناسان حوزه حفاظت از منابع طبیعی در ارتباط با علل بروز قاچاق و روش های کنترل آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
مقدمه
ا شتغال از م سائل مهم زندگی ان سان ا ست که در جوامع مختلف به صورت گوناگونی نمود پیدا کرده ا ست. در کشورهای در حال توسعه به علت عواملی مانند نابرابری ناشی از توزیع غیرعادالنه درآمدها، امکانات و فرصت ها بین اقشار مختلف پدیده هایی مانند مهاجرت، آ سیب های اجتماعی، تشدید فقر، ... را به دنبال دارد. اشتغال نیروی انسانی مهم ترین و ا صلی ترین هدف برای پی شگیری از هدر رفت توانایی های افراد جامعه در هر ک شوری می با شد و از طرفی بیکاری زمینه ساز بسیاری از نابسامانی ها از جمله قاچاق می باشد.
قاچاق چوب به عنوان یکی از معضالت گذشته و حال جنگل های شمال ایران بوده است و از این طریق تاثیر منفی بر جنگل، اقت صاد چوب و محیط زی ست جنگل های شمال ایران گذا شته ا ست . - Avatefi Hemmat et al., 2013 - درآمد مالی حاصل از این کار باعث فساد گسترده در این زمینه و به تبع آن درگیری های اجتماعی بوده است. هر چند آمار دقیقی از حجم چوب قاچاق شده از جنگل های شمال ایران در د سترس نی ست ولی بی تردید قاچاق چوب می تواند نقش مهمی در حجم کل چوب برداشتی از جنگل های شمال ایران داشته باشد . - Shoeibi et al.,2010 -
هر چند تالش های زیادی در خصوص مبارزه با معضل قاچاق چوب در جنگل های شمال ایران شده است ولی هنوز مراکز مصرف چوب بسیاری وجود داردند که به راحتی چوب آالت قاچاق را خریداری نموده و مصرررف می نمایند. با تعطیلی طرح های جنگلداری و خروج مجریان طرح های جنگلداری به نظر می ر سد که خروج غیرقانونی چوب و قاچاق آن به صورت گ سترده به م شکلی بزرگ برای جنگل های شمال ک شور تبدیل شده ا ست .
- Haidari & Karamdoost Maryan, 2016 - این ک سب و کار میلیون دالری در 70 کشور دنیا از جمله در آمریکای التین، غرب آفریقا و آ سیای جنوب شرقی ریشه دارد و هر ساله مساحتی در حدود 32 میلیون هکتار - مسراحتی معادل ایالت نیویور - - از جنگل های دنیا در اثر قاچاق گسرترده چوب از بین می رود و این می تواند زنگ خطری برای نابودی جنگل های دنیا باشررد - . - Obidzinski et al., 2006 قطع درختان همراه با از بین بردن حیات وحش، تغییر سی ستم آب و هوایی و تعادل آبی منطقه ا ست.
ورود قاچاقچیان در مناطق جنگلی همراه با اختالل در جوامع بومی، تخریب منابع غذایی، درآمد و حتی درگیری های خشررونت آمیز می باشررد. از آنجایی که قاچاقچیان هزینه زیادی برای تولید چوب نمی پردازند بالطبع، آن را به قیمت کمتری در بازار به فروش می رسررانند و شرراید به همین دلیل همواره برای این نوع چوب آالت مشتری وجود دارد.
با اجرای توقف برداشت چوب از جنگل های شمال ایران و نیاز مراکز مصرف چوب به چوب های پهن برگ نیاز این مراکز عمدتا از طریق قاچاق تامین می شود. کشف محموله های چوب آالت پهن برگ خروجی از استان گیالن گواهی بر این مدعا اسررت که عمدتا به مقاصررد تولید مبلمان در تهران، قم، سرراوه و مالیر حمل می شررود. چنین روندی نه تنها در بردا شت از جنگل های شمال ایران توقفی ایجاد ننموده ا ست، بلکه روند را از تک گزینی به به گزینی هدایت نموده ا ست. در این میان آنچه قابل بحث و بررسی است این نکته می باشد که مهم ترین علل قاچاق چوب و راه های کاهش آن چیست موضوعی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت است.
مواد و روش ها بندر آستارا، شمالیترین شهر گیالن در مرز جمهوری آذربایجان است. این شهر با مساحت 430 کیلومتر مربع در شمال شهرستان تالش و در جنوب غربی دریای خزر با فاصله 172 کیلومتری از رشت بین عرضهای 38درجه و 15 دقیقه تا 38درجه و 27 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 48درجه و 34 دقیقه تا 48درجه و 53 دقیقه شمالی قرار گرفتهاست.
شهرستان آسررتارا دارای دو بخش اسررت. بخش مرکزی با دو دهسررتان ویرمونی و حیران و بخش لوندویل با دو دهسررتان لوندویل و چلوند، همچنین دارای دو شهر به نامهای آستارا و لوندویل است. مرکز شهرستان آستارا در مجاورت دریای خزر قرار گرفته و با توجه به موقعیت آن از نظر مرز گمرکی و بندر تجاری نقطه مراودات اسررتان با همسررایگان شررمالی به شررمار میرود. جمعیت: طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 جمعیت این شهرستان 86757 نفر میباشد.
روش پژوهش در این مطالعه به صورت تو صیفی، پیمای شی و تحلیلی ا ست. روش انجام پژوهش در بخش نظری، کتابخانه ای و اسنادی و در بخش عملی پیمایشی است. در روش اسنادی از منابع کتابخانه ای، مقاالت، گزارشات مربوط به قاچاق چوب، پرونده های قاچاق و سازمان های ذیربط و در شیوه میدانی از پر س شنامه ، م صاحبه و م شاهده ا ستفاده شده ا ست.
این مطالعه سعی در معرفی عوامل موثر بر قاچاق چوب و روش های کنترل آن دارد. محدود مورد مطالعه شهر ستان آستارا در سال 1396 و 1397 می باشد بر این اساس 20 نفر از کارشناسان، مدیران، پرسنل حفاظت جنگل و .... شناسایی و پر س شنامه برای آنان ار سال و از آنها خوا سته شد تا معیارهایی که از نظر آنها در قاچاق چوب و کنترل آن تاثیر دا شته به صورت لیستی ارایه دهند. سپس بر اساس نظرات ارسال جمع بندی صورت گرفته و عوامل موثر بر قاچاق چوب در منطقه مورد مطالعه شناسایی و روش های کنترل آن معرفی شد.
