بخشی از مقاله
چکیده
پسماند های صنعتی،ویژه و بیمارستانی زایداتی هستند که به علت داشتن ویژه گی های احتراق،واکنش پذیری، خورندگی ، سمیت عفونی و میکروبی بودن و .... قابلیت ایجاد اثرات زیان آور بر سلامتی انسان و طبیعت را دارند. صنعتی شدن جوامع و افزایش تنوع نیازهای انسانی موجب افزایش میزان تولید مواد زائدی شده که سلامت انسان و محیط زیست را با خطر جدی مواجه نموده است.
این نوع پسماند های طی سالیان متمادی بدون توجه به اصول علمی و در نظر گرفتن مبانی حفظ و حراست از طبیعت ، با بی توجهی دفع و یا در محیط رها شده اند. خطرات محیط زیستی ناشی از فقدان سیستم مدیریتی مناسب از مشکلات اساسی کشور است که در کلان شهرها و مراکز بزرگ با ابعاد گسترده تری نمود پیدا کرده است. برای احداث واحد صنعتی امحاء پسماند نیاز به مکانیابی و انتخاب محلهای مناسب می باشد .
محلهایی ی که بایدها و نبایدهای لازم را رعایت کرده و توجیهات زیست محیطی آن از سوی اداره حفاظت محیط زیست مورد تائید قرار گرفته باشد . یک مرکز فرآیندهای زیست محیطی شامل بخشهای مختلف امنیتی، دپوها، سوله های امحاءو بازیافت،سیستم های حمل و نقل - جاده کشی - ،لندفیل های مهندسی ،بهداشتی و ... می باشد که باید با شناخت کامل از این بخشها و نیازهاو محدودیتهای مریوط به هرکدام به دقت در سایت مورد نظر که مطالعات کامل آن صورت گرفته است جاگذاری شود. هدف در طراحی و معماری این نوع سایتها تغییر در سیستم ساخت و ساز سنتی ،خشک و بی روح به سیستم ساختماتهای صنعتی نوین ، پر تحرک و سبز با رعایت کامل استانداردهای لازم است.
مقدمه
با گذشت زمان، جمعیت کشور و سطح فرهنگ آن در حال افزایش است. تنوع و مقدار مواد مصرفی نیز به صورت فزایندهای در حال افزایش است. از مواد پر مصرفی که امروزه در اطراف خود میبینیم اکثراً صد سال قبل نه تولید میشد و نه بازار مصرفی داشت. امروزه مواد مصرفی غالباً سنتیک هستند و مواد طبیعی کمتری میتوان یافت. مصرف بیشتر مترادف با تولید بیشتر و در نهایت افزایش پسماندهایی است که بشر به طور روز افزونی وارد محیطزیست مینماید.
اگر بشر بخواهد ضمن حفظ رشد صنعتی فعلی با چنین آلودگیهایی مقابله نماید، ضروری است که از مدیریت تکنولوژی مدرن بهره جسته و با رعایت اصول مهندسی و اقتصادی در جهت دفع پسماند اقدام نماید. پسماندهای جامد نمیتوانند خود بخود منتقل شوند ولی از طریق بخارات، سوزاندن در محیط باز و یا از طریق شیرابه میتوانند وارد آبهای سطحی و زیرزمینی شوند و از این نظر به مدیریت جدی نیاز دارند. سالانه در جهان حدود 400 میلیون تن پسماندهای ویژه تولید میشوند که اغلب آنها برای محیطزیست و سلامت انسان به شدت مضر هستند. به همین دلیل از چند دهه گذشته تدابیری جهت کنترل آلودگی پسماندها صورت گرفته است که تاریخچه مختصر آن به شرح ذیل میباشد.
در هفتم ماه می سال 1977 شورای حفاظت محیط زیست سازمان ملل متحد - UNEP - به طور قطع به این نتیجه رسید که دولتها باید گامهایی جهت مراقبت از مواد شیمیایی بالقوه مضر بردارند بویژه بر این امر تأکید گردید که کشورهای صادرکننده این مواد - کشور مبدأ - بدون اطلاع و کسب رضایت کشور مقصد اقدام نکنند. در نهایت پس از مباحثات فراوان در ماه می 1989 طی مصوبهای این اصل را بصورت یک قانون لازمالاجرا در آورد.
طی دو دهه هفتاد و هشتاد - میلادی - چندین حادثه مهم ناشی از انتشار مواد شیمیایی روی داد که باعث صدمات زیاد به انسان و خسارات زیستمحیطی گسترده شد. از اتفاقات زیستمحیطی قابل توجهی که در این سالها به وقوع پیوست به عنوان نمونه میتوان به نفوذ ترکیب بسیار خطرناک پلی کلرو بی فنیل - PCBs - به داخل روغن برنج در ژاپن اشاره کرد
در سال 1971 در کشور آلمان سه هزار تن پسماندهای حاوی آرسنیک و سیانید به دریاچهای تخلیه شد. در سال 1972 در انگلستان در نزدیک محل بازی کودکان بشکههای پسماند حاوی سیانور سمی یافته شدند که بدون هیچگونه مراقبت خاصی در آنجا رها شده بود. در سال 1977، در ایالت نیویورک آمریکا در محل Love Canal که محل مسکونی محسوب میشد، بخارات و شیرابه مواد سمی پراکنده شده بود . حاصل چنین اتفاقات ناگوار، صدور »دستورالعمل سوسو« بود که در سال 1982 توسط شورای جامعه اروپایی صادر شد.
بعضی از قوانین محیطزیست علیرغم اینکه در سطح ملی میباشند ولی از نظر الگوئی با ارزش هستند. از جمله قانون دفع پسماند جامد در سال 1965، قانون 1970 مربوط به بازیافت مواد و منابع، قانون سیاست زیستمحیطی 1969، قانون هوای سالم در سال 1970 که همگی مربوط به کشور ایالات متحده آمریکا هستند.
اولین مقررات مدرن در زمینه کنترل پسماند ویژه در سال 1980 توسط کشورهای عضو بازار مشترک اروپا تدوین و به مرحله اجرا در آمد. در سال 1987 خط مشی و اصول پیشنهادی توسط شرکتکنندگان در جلسه حفاظت محیطزیست سازمان ملل - UNEP - منعقده در قاهره مورد قبول قرار گرفت. در ضمن در ماه مارس 1989 معاهده بازل در کشور سوئیس به منظور کنترل حمل و نقل برون مرزی پسماندهای زیانآور توسط 35 کشور شرکتکننده امضاء و از تاریخ 5 می 1992 لازمالاجرا اعلام شد. کشور جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 15 دی ماه 1371 به کنواسیون بازل ملحق و از 16 فروردین 1372 کنواسیون مذکور در کشور ایران نیز لازمالاجرا اعلام شد
در جهت تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اساسی ایران و به منظور حفظ محیطزیست کشور از آثار زیانبار پسماندها و مدیریت بهینه آنها، قانون مدیریت پسماندها مشتمل بر بیست و سه ماده و نه تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیستم اردیبهشت ماه 1383 مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1383/3/9 به تأیید شورای نگهبان رسید و بر اساس ماده یک آن کلیه وزارتخانهها و سازمانها و مؤسسات و نهادهای دولتی و نهادهای عمومی و غیر دولتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام میباشد و کلیه شرکتها و مؤسسات و اشخاصی حقیقی و حقوقی موظفند مقررات و سیاستهای مقرر در این قانون را رعایت نمایند.
در همین راستا با پیشرفت و صنعتی شدن کشور و افزایش تولید و کارخانجات صنعتی لزوم طراحی سایتهای بازیافت پسماندهای صنعتی در جهت توسعه پایدار شهری به چشم می خورد.
روش تحقیق
روش تحقیق کلی در این مطالعه توصیفی - تحلیلی بوده و داده های مورد استفاده از طریق بررسی اسنادی بدست آمده است. در این راستا برای دستیابی به اهداف مورد نظر تحقیق ابتد به بررسی و تعریف از پسماندهای صنعتی ویژه و بیمارستانی و نحوه شناسایی آنها پرداخته و پس از توضیح در مورد نحوه مکان یابی این سایتها و ریز فضاهای موجود در آنها به توضیح طراحی ایی - دپو ها که مهم ترین قسمت طراحی سایت است - متفاوت و مدرن پرداخته، که در کلان شهرهای ما این امر کاملاً ضروری و غیر قابل اجتناب است .
B1 پسماند چیست؟
پسماند یا زباله به مواد جامد، مایع و گاز - غیر از فاضلاب - گفته می شود که بطور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و از نظر تولید کننده زاید تلقی می گردد.
زباله به مجموعه مواد ناشی از فعالیتهای انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته میشوند اطلاق میگردد. این تعریف به صورت کلی در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندیها، ترکیب و خصوصیات مواد زاید بوده و به سه دسته کلی پسماندهای شهری، پسماندهای صنعتی و پسماندهای خطرناک تقسیم میگردند:
پسماندها به پنج گروه تقسیم می شوند:
1 -پسماندهای عادی: به پسماندهایی گفته می شود که به صورت معمول از فعالیت های روزمره انسان ها در شهرها، روستاها و خارج از آْنها تولید می شود. از قبیل زباله های خانگی و نخاله های ساختمانی.
2 -پسماندهای کشاورزی: به پسماندهای ناشی از فعالیت های تولیدی در بخش کشاورزی گفته می شود از قبیل فضولات، لاشه حیوانات، محصولات کشاورزی فاسد یا غیر قابل مصرف.
3 -پسماندهای صنعتی: به کلیه پسماندهای ناشی از فعالیت های صنعتی و معدنی، پسماندهای پالایشگاهی، صنایع گاز، نفت و پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن گفته می شود از قبیل براده ها، سرریزها و لجن های صنعتی.
