بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در برنامه ریزی و سیاست های کلان کشور، تامین رشد اقتصادی، رقابت پذیری صنعتی، بهره وری صنایع و تاثیر آن در کار آفرینی، افزایش رفاه و ثروت ملی و فراهم کردن بستری برای نیل به این اهداف بسیار ضروری است و یکی از رایج ترین و موثرترین راهکارها برای دست یابی به اهداف اقتصادی مذکور، توسعه ی پایدار فضای نمایشگاهی کشور در پرتو اصول و راهبردهای معماری پایدار است، با خلق محیط های انسان ساخت و مدیریت متعهدانه آن بر مبنای اصول بوم سازگاری، ارتقا و بهبود شرایط محیط زیست و به حداقل رساندن آسیب های بوم شناختی بر محیط طبیعی، به طوری که کمترین تأثیرات مخرب را بر محیط های ساخته شده - مصنوع - و طبیعی داشته باشند.
از این روی با انجام پژوهش های تحلیلی، استدلالی و استنتاجی، هدف از نگارش این مقاله، ارائه راهکارهای طراحی فضاهای نمایشگاهی مناسبی در سطح بین المللی، در کشور است به گونه ای که سبب خلق و توسعه مزیت رقابتی صنایع، ایجاد ارزش پایدار، توسعه ثروت و الگویی برای پیشرفت ایران در منطقه گردد و از سویی دیگر بر خلاف سایر نمایشگاه های تکنولوژیک در جهان که با روحیه ای صنعتی، خشک و خشن به غلبه بروتالیزم بر فضای معماری دامن زده اند
ما بر آنیم که براساس الگوهای معماری سبز و توسعه پایدار فضا، با احترام به کاربران و محیط زیست، الگویی مدرن، انسانی وطبیعت گرا را ارائه نماییم. به نحوی که طراحی و اجرای مجموعه ساختمان های نمایشگاهی با رویکرد معماری پایدار، به تمام چرخه حیات، محیط با کیفیت، کارکرد مطلوب و آینده توجه کند و در آن هر جزیی به عنوان بخشی از کل بزرگ تر به خوبی مورد تاکید قرار گیرد.
-1 مقدمه
در روزگار پر فراز و نشیب امروز جهان، دست یابی به توسعه پایدار و همه جانبه کشور، نیازمند پیروی از الگوهای مناسب توسعه، از جمله عدم تکیه بر اقتصاد نفتی، توسعه صادرات و افزایش بهره وری صنعتی می باشد. در این راستا هر آنچه که بتواند به توسعه صادرات غیرنفتی کمک کند می بایست مدنظر سیاست گذاران، برنامه ریزان و فعالان اقتصادی باشد، لذا رونق بخشیدن به صادرات و انجام فعالیت موثر در تبلیغات و بازاریابی صنایع، تجهیزات، کالاها و خدمات در بستر نمایشگاه هایی فاخر، می تواند مورد توجه مسئولین ذیربط قرار گیرد.
از طرف دیگر، امروزه تغییرات نابهنجار شرایط آب و هوایی در مناطق مختلف کره زمین و نمودهای مضر اقلیمی از قبیل: سیل، آتش سوزی، باران های اسیدی ، آب گرفتگی سکونت گاه های ساحلی، همچنین افزایش گازهای گلخانه ای ، آلودگی هوا والبته افزایش دمای هوای متوسط کره زمین، به طور مشهودی کیفیت سلامت زیستی تمامی موجودات زنده را به خطر انداخته است که این امر هزینه های بالای جانی و مالی را برای کشور و شهروندان در پی دارد و خود مانعی بزرگ بر مسیر توسعه ی پایدار است.
بنابر این از آنجایی که این تغییرات اقلیمی، آشکارا منتج از مصرف بی رویه ی سوخت های ناپاک و افزایش فعالیت های آلوده کننده ی محیط زیست می باشد، بهره گیری از اصول معماری پایدار که تاکیدی ویژه بر همراهی باطبیعت و حفظ محیط زیست و منابع انرژی دارد، می تواند راهگشای مبحث طراحی و اجرا، در موضوعاتی همچون احداث نمایشگاه ها باشد
بویژه این که عمدتا نمایشگاه ها در کلانشهر ها برپا می شوند که خود همواره با انواع مشکلات زیست محیطی درگیرهستند و این مساله لزوم استفاده از اصول و شیوه های پاک و طبیعت گرا را دوچندان می کند. با آغاز قرن بیست و یکم، کمبود منابع طبیعی، رشد جمعیت و نگرانیها در مورد آلودگی، شهرها را به بررسی و بازنگری برنامههای زیست محیطیشان وامیدارد.
شهرداریها توجه به تولید گازهای گلخانهای، استفاده از آب، مدیریت زبالههای شهری، بازیافت، کاربری زمین و در مجموع کیفیت محیط زیست را در هنگام تعیین اهداف خود برای آیندهپیشِ روی خود میگذارند. این اهداف نه تنها منعکس کننده نگهداری و بهبود محیط زیست موجود، بلکه نشان دهنده نگرانی فزاینده از سرزندگی و پایداری دراز مدت شهرهاست.
ساختار شهری پایدار، ساخت و توسعه محیطی باکیفیت و خوشایند است که پاسخگوی نیازهای نسل فعلی است بدون اینکه بر توانایی نسلهای آینده در تأمین نیازهای خود، خدشهای وارد کند و نسل آینده را در تأمین نیازهای طبیعی خود ناتوان کند. باید دانست محیط زیست ابزاری مفید برای تعیین میزان توسعه شهر پایدار است؛ یعنی مهمترین مؤلفه ارزیابی طرحهای شهری، با توجه به تأثیر آنها بر محیط زیست سنجیده میشود.
همچنین در این جا باید خاطر نشان کرد که نمایشگاه ها پدیده ای برآمده از دوران مدرن هستند و بنا به ضرورت تولید و عرضه انبوه کالا در سده نوزدهم در جهان ظهور کردند که خواستگاه و ضرورت های پیچیده ی دوران مدرنیسم و مابعد آن را در بر می گیرند
و هدف از برگزاری آن ها، تسخیر اندیشه و قلب مخاطبان و علاقمندان به هر شکل موجه و قانونی است. نمایشگاه، فضایی خاص و مناسب برای ارائه انواع کالا اعم از صنعتی، تجاری و بالاخره فرهنگی و هنری است که هر یک از این موارد، مصالح و ابزارهای مورد نیاز خود را می طلبد و این مصالح و ابزار در اختیار اندیشه ای است که هدف صاحب کالا را برآورده کند و بنابر بر نیاز به معرفی بهینه کالاهای مورد نظر بپردازد.
در ایران نیز فضاهای نمایشگاهی سنت و سابقه ای چهل - پنجاه ساله دارند و سالانه صدها نمایشگاه مختلف در سطوح شهری، استانی ، ملی و بین المللی برگزار می گردد ولی از آنجا که فقدان فضای نمایشگاهی مناسب و تخصصی در کشور کاملا آشکار است، به رغم تفاوت های ماهوی به لحاظ ارائه کالا، تمامی نمایشگاه ها ساختاری یکسان و شبیه سازی شده دارند ، در نتیجه بدیهی می نماید که به اهداف مورد نظر، آنگونه که شایسته است، دست نمی یابند.
لذا هدف از نگارش این مقاله ، تبیین اصول طراحی فضاهای نمایشگاهی مناسبی در کشور برای ارائه و معرفی صنایع و تجهیزات ایران، در سطح بین الملل است به گونه ای که سبب ایجاد ارزش پایدار ، توسعه ثروت و الگویی برای پیشرفت کشورمان در منطقه و جهان گردد و از سویی دیگر بر خلاف سایر نمایشگاه های تکنولوژیک در جهان که با روحیه ای صنعتی، خشک و خشن به غلبه بروتالیزم بر فضای معماری دامن زده اند، ما برآنیم که براساس الگوهای معماری سبز و توسعه پایدار فضا، با احترام به کاربران و محیط زیست، نمایشگاهی مدرن، انسانی و طبیعت گرا را با بهره گیری از انرژی های نو و تجدید شونده و با کمترین مصرف انرژی های فسیلی، طراحی نماییم. این سبک از طراحی معماری در بر دارنده آمیزه ای از ارزش های زیباشناختی ، محیطی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی است که در واقع از تلفیق علم و هنر، به برقراری ارتباط مناسب بین محیط انسانی و جهان طبیعت منجر می گردد.
-2 روش تحقیق
در پژوهش حاضر، روش تحقیق بر اساس هدف ؛ از نوع کاربردی و براساس روش و ماهیت ؛ توصیفی – تحلیلی و تجربی- پیمایشی است. بنابراین، به منظور شناخت صفات ، ویژگی ها و برقراری ارتباط بین شاخص ها، روش پیمایشی، در تبیین ادبیات و سوابق موضوع تحقیق و ارائه مدل تحلیلی از مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری اطلاعات با توجه به ماهیت تحقیق از روش های میدانی استفاده شده است.
بعبارت دیگر این پژوهش به روش توصیفی همبستگی از نوع کاربردی انجام شده است. توصیفی است زیرا پژوهشگر شرایط و موقعیت ها را به صورت دقیق و واقعی تعریف می کند و سعی دارد که آنچه وجود دارد یا مشاهده می کند را بدون دخالت، استنتاج و توصیف کند و روش همبستگی است زیرا که برای کسب اطلاعات تحلیلی و استنتاجی، از رابطه بین متغیرها استفاده می شود. با استناد به این روش، می توان با انجام پرسش های ساختار یافته در حوزه عملیاتی نخست داده ها را مورد سنجش و اندازه گیری قرار داد و سپس به تجزیه ، تحلیل و تفسیرهای توصیفی واستنباطی شان اقدام نمود.
شیوه گردآوری داده ها در این پژوهش در سطح کلان؛ رجوع به اسناد و متون علمی و در سطح خرد، روش تجربی پیمایش است. در این مقاله سه واحد تحلیل مورد مطالعه قرار گرفته است: -1کشور ایران -2 ملزومات و اصول معماری پایدار ، روش های کاهش مصرف انرژی و کاربرد انرژی های نو در ساختمان ها -3 اسناد و مدارک علمی.
-3 توسعه پایدار
مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیبمفاهیمِ در حالرشدِ حوزهای از موضوعات محیطی در کنار موضوعات اجتماعی-اقتصادی میباشد. توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسانها با یکدیگر است.
توسعه پایدار؛ توسعه ای کیفی است که متوجه کیفیات زندگی است و هدف از آن بالا بردن سطح کیفیت زندگی برای آیندگان می باشد. پایداری تحت عنوان عاملی برای تامین نیازهای روز تعریف شده است؛ به گونه ای که توانمندی های نسل های آینده را در تامین احتیاجات خود به خطر نیندازد. پایداری به معنی اندیشیدن درباره رفتار خود در گستره ای بالاتر است، مبنی براینکه گزینه های انسان اثر عمیقی در آینده محیط کره زمین و سلامتی افراد داشته، اثرات منفی را از زندگی انسان دور کند.
در این تعریف حق هر نسل در برخورداری از همان مقدار سرمایه طبیعی که در اختیار دیگر نسلها قرار داشته به رسمیت شناخته شده و استفاده از سرمایه طبیعی در حد بهره آن مجاز شمرده شدهاست. توسعه پایدار چشم اندازی مهم و جدید در مدیریت و سیاستگذاری عمومی است که بطور گستردهای خارج از ایالات متحده ظهور یافتهاست. این مفهوم تلاش میکند تا به نحو روشن تری نتایج آینده رفتارهای کنونی را مورد توجه قرار دهد. توسعه پایدار زمینههای مختلفی را مورد توجه قرار میدهد: تأثیر گازهای گلخانهای، تغییرات آب و هوائی، تخریب لایه ازن، تخریب زمین، کاهش منابع غیر تجدید پذیرو آلودگی هوای شهرها
هر چند تا کنون تعریف های زیادی از توسعه پایدار ارائه شده، ولی محور تمامی آنها توجه به نسل های بعدی، آینده محیط زیست و حفاظت از محیط زیست جهانی بوده است. توجه به فرهنگ، ویژگی های بومی و تجربیات گذشته، بهره گیری از انرژی های تجدید شونده و پرهیز از بکارگیری انرژی های تجدید ناپذیر از اصول توسعه پایدار است
-1-3 ابعاد توسعه پایدار
پایداری می تواند سه جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی - الوانی، . - 1382 در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی تمرکز ندارد، بلکه به جنبه های اجتماعی و اقتصادی آن نیز توجه میکند
