بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از راهکارهای تولید بچه ماهیان مقاوم تر و با کیفیت تر، ا ستفاده از مکمل های غذایی می با شد. یکی از مکمل هایی که امروزه به دلایل مختلف در آبزی پروری استفاده می شود نوکلئوتید ها می باشند. استفاده از مکمل نوکلئوتید در جیره های آبزیان به دلیل تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح جذب در روده، موثر بودن در رشد، شرکت در پاسخ های استرسی و افزایش ظرفیت تنظیم اسمزی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
این مطالعه به منظور بررسی اثر نوکلئوتید جیره از 4 سطح - 0کنترل - ، 0,3، 0, 5 و g NT Kg-1 0, 7 - یا 0 ، 0,03% ، 0,05%و 0,07% جیره - در 4 تیمار و 3 تکرار در بچه ماهیان نورس ماهی سفید دریای خزر با وزن 0,05 گرم طراحی گردید. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها به روش آنالیز واریانس یک طرفه - ANOVA - بیان می دارد میزان تلفات در طول دوره پرورش در بین تیمارها دارای اختلاف معنی دار آماری می باشد - P<0.05 - به طوریکه نتایج آزمون دانکن نشان می دهد ماهیانی که از جیره های حاوی نوکلئوتید تغذیه نمودند نسبت به ماهیان گروه کنترل دارای تلفات کمتری می باشند. پس از پایان دوره پرورش بچه ماهیان به با استفاده از آب شور 15 ppt مورد چالش اسمزی قرار گرفتند. نتایج این ANOVA بیان می دارد میزان تلفات پس از 24 ساعت دارای اختلاف معنی دار آماری می باشد - P<0.05 - با این وجود نتایج آزمون دانکن نشان داد تیمارهای مختلف اختلافی با یکدیگر ندارد.
مقدمه
ماهی سفید، Rutilus kutum - Kamenskii,1901 - ، یکی از با ارزشترین ماهیان تجاری ایران بوده که در سرتاسر سواحل ایران و نیز در قسمت شمالی دریای خزر به ویژه در رودخانه های ولگا و اورال پراکنش دارد - Kazancheev, 1981 - ولی به طور عمده در سواحل جنوبی دریای خزر بین رودخانه کورا تا گمیشان پراکنده بوده و در مجموع 90 درصد ذخایر آن بومی آبهای ایران می باشد
نتایج مطالعات اخیر نشان می دهد در مجموع صید ماهیان استخوانی از سال 1388 تا 1390 روند کاهشی داشته است که بیشترین میزان کاهش صید از نظر مقدار صید، مربوط به گونه ماهی سفید می باشد و حدود 22,5 در صد کاهش را طی این مدت ن شان می دهد
به منظور باز سازی این گونه با ارزش در دریای خزر، سازمان شیلات ایران از سال 1361 اقدام به تکثیر م صنوعی و تولید بچه ماهی به منظور رها سازی نموده ا ست - Abdolmaleki et al., 2008 - ولی با وجود روند افزای شی تکثیر و رها سازی، ضریب بازگ شت شیلاتی این ماهی روند معکوس دا شته ا ست. عوامل متعددی مانند صید بی رویه، آلودگی های زی ست محیطی، از بین رفتن محل های تخمریزی طبیعی، پائین آمدن وزن متوسط مولدین و کاهش ضریب بازگشت این ماهی سبب گردیده است که میزان ذخایر ماهی سفید کاهش یافته و نام ماهی سفید در فهر ست گونه های در حال انقراض قرار گیرد
بنابراین به نظر می رسد تولید بچه ماهیان مقاوم تر، با کیفیت تر و درشت تر راه حلی جهت احیاء ذخایر می باشد. یکی از راهکارهای تولید بچه ماهیان مقاوم تر و با کیفیت تر، ا ستفاده از مکمل های غذایی می با شد. امروزه در صنعت آبزی پروری برای افزایش رشد، بهبود سلامت و افزایش مقاومت آبزیان در برابر بیماری ها استفاده از مکمل های غذایی جهت ارتقای رشد و ایمنی متداول گردیده ا ست
یکی از مکمل هایی که امروزه به دلایل مختلف در آبزی پروری و در این مطالعه استفاده می شود نوکلئوتید ها می باشند
استفاده از مکمل نوکلئوتید در جیره های آبزیان به دلیل تقویت سی ستم ایمنی، افزایش سطح جذب در روده، موثر بودن در ر شد، شرکت در پا سخ های ا ستر سی و افزایش ظرفیت تنظیم ا سمزی ب سیار مورد توجه قرار گرفته ا ست
با توجه به مسائل فوق، ضرورت انجام این تحقیق در زمینه تغذیه با مکمل غذایی در ماهی سفید به ویژه در زمان رها سازی نمایان میگردد لذا هدف از تحقیق حاضر پاسخ به این سوال می باشد آیا مکمل نوکلئوتید ضمن کاهش تلفات و افزایش نرح بازماندگی، می تواند سبب تولید بچه ماهیان مقاوم تر و با کیفیت تر به هنگام مقابله با استرس شوری گردد؟ و این اطلاعات برای پرورش بچه ماهیان به منظور بازسازی ذخایر بسیار مهم و حیاتی خواهد بود.
مواد و روشها
به منظور تغذیه ماهی سفید، بعد از جیرهنویسی و تهیه مواد اولیه و انتقال آن به محل انجام پروژه، با استفاده از دستگاههای موجود تیمارهای غذایی مختلف ساخته شد. برای این منظور مواد اولیه خشک با نسبتهای مورد نیاز با هم ترکیب و سپس روغن ماهی و روغن سویا به همراه مقداری آب به آن افزوده شد تا ترکیب حالت خمیری به خود بگیرد. در ادامه خمیر حاصل، از چرخ گوشت عبور داده شد.
رشتههای ایجاد شده پس از خشک شدن در فضای آزمایشگاه، توسط دست خرد و یک دست گردید. پلت های تولید شده تا زمان مصرف در -20 درجه سانتیگراد نگهداری گردیدند. هنگام ساخت جیره آزمایشی، میزان دز مکمل نوکلئوتیدی بر اساس مطالعات Barros و همکاران - - 2013، Abedian Kenari و همکاران - 2012 - و Cheng و همکاران - - 2011 تعیین گردید و با توجه به طرح آزمایش مورد ا ستفاده تنظیم گردید. سه جیره غذایی با سطوح مکمل نوکلئوتید 15 در صد - AUGIC شرکت ICC.
Indl. Com. Exp. e Imp. Ltda.، کشور برزیل - 0، 0 ,3، 0,5 و g kg 1 0,7 در 4 تیمار و 3 تکرار فرموله گردید. ابتدا تعداد 3000 قطعه بچه ماهی سفید - که شروع به تغذیه خارجی با غذای کنسانتره نمودند - با وزن 0,05 گرم در سه تانک 1000 لیتری برای سازگاری با شرایط آزمایشگاهی به مدت دو هفته با غذای پایه فاقد نوکلئوتید نگهداری شدند و سپس برای انجام آزمایشات اصلی آنها را به صورت تصادفی انتخاب کرده و در مخازن فایبرگلاس 100 لیتری با تراکم 200 قطعه ماهی در 12 تانک قرار گرفتند
غذا دهی با دست، تا حد سیری و 5 با در روز در ساعات 8، 11، 14، 16 و 18 به مدت 6 هفته صورت گرفت . - Tahmasebi-Kohyani et al., 2011 and 2012 - بعد از اتمام دوره و 24 ساعت قبل از چالش شوری، تغذیه متوقف گردیده - Tang and Lee., 2013 - و ماهیان م ستقیما از آب شیرین به آب به شوری 15 ppt منتقل گ شتند. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی Completely Randomized Design برنامهریزی و اجرا میگردد. برای یکنواختی واریانس و توزیع نرمال داده ها، به ترتیب از آزمون های تک متغیره لون Leven test و آزمون کولموگروف- اسمیرنوف Kolmogrov - Smirnov استفاده می گردد. تجزیه و تحلیل دادهها به روش آنالیز واریانس یک طرفه و یا دو طرفه ANOVA انجام می شود. برای مقای سه میانگین ها از آزمون آماری دانکن در سطح اعتماد 5 درصد استفاده خواهد شد.
نتایج
نتایج تجزیه و تحلیل دادهها به روش آنالیز واریانس یک طرفه - ANOVA - بیان می دارد میزان تلفات در طول دوره پرورش در بین تیمارها دارای اختلاف معنی دار آماری می باشد - P<0.05 - - جدول - 1 به طوریکه نتایج آزمون دانکن نشان می دهد ماهیانی که از جیره های حاوی نوکلئوتید تغذیه نمودند نسبت به ماهیان گروه کنترل دارای تلفات کمتری می باشند - نمودار . - 1 پس از پایان دوره پرورش بچه ماهیان به با استفاده از آب شور 15 ppt مورد چالش اسمزی قرار گرفتند. نتایج این ANOVA بیان می دارد میزان تلفات پس از 24 ساعت دارای اختلاف معنی دار آماری می باشد - P<0.05 - - جدول - 1 با این وجود نتایج آزمون دانکن نشان داد تیمارهای مختلف اختلافی با یکدیگر ندارد
جدول :1 نتایج تجزیه و تحلیل دادهها به روش آنالیز واریانس یک طرفه - ANOVA - در طول دوره پرورش و پس از چالش شوری در بچه ماهیان سفید تغذیه شده با سطوح مختلف مکمل غذایی نوکلئوتید
شکل :1 میزان تلفات در طول دوره پرورش - سمت راست - و پس از چالش شوری - سمت چپ - در بچه ماهیان سفید تغذیه شده با سطوح مختلف مکمل غذایی نوکلئوتید
