بخشی از مقاله
چکیده:
آلودگیهای انگلی علاوه براثر سوء بر بهداشت ماهی از دو جنبه زئونوز بودن و کاهش بازارپسندی ماهی واجد اهمیت فراوان میباشد. بیماری لرنهآزیس یکی از مهمترین بیماریهای ماهی در ایران است. عامل ایجاد این بیماری نوعی سخت پوست به نام لرنه آ - Lernaea - می باشد که برای زندگی انگلیکاملاً تغییر یافته است .
در این مطالعه تعداد 10 عدد ماهی آمور به ترتیب با میانگین طولی و وزنی 25 سانتیمتر و 250 گرم به آزمایشگاه بخش آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز ارجاع داده شده بودند، به روش متداول و روشهای تکمیلی بررسی گردیدند .بر روی پوست ماهیان مذکور نقاط قرمز مشاهده شد. ابتدا از پوست و آبشش ها گسترش مرطوب تهیه گردید و با عدسی 40 میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. در لام مرطوب آبشش هیچگونه آلودگی مشاهده نگردید. در بر اساس نتایج مطالعه حاضر همه ماهیان مورد بررسی آلوده به انگل خارجی لرنهآ بودند.
مقدمه
افزایش پرورش متراکم ماهی کپور در دنیا، با افزایش انگل های تهدید کننده سلامت، رشد و حیات ماهی همراه بوده است. بیماری لرنه آزیس یکی از مهم ترین بیماری های ماهیان پرورشی آب شیرین در ایران است که در بسیاری از کشورهای جهان در ردیف »بیماری خطرناک ماهی … قرار دارد
در آب های داخلی ایران گونه های جنسLernaea شایع ترین انگل سخت پوست ماهیان آب شیرین محسوب شده و به علت وسعت پراکنش در تمام حوزه های آبریز کشور و دامنه فراگیر میزبانی، گزارش های متعددی از آلودگی گونه های مختلف ماهیان آب شیرین همچون کپورماهیان پرورشی گرمابی، گونه های سیاه ماهی از جنس ،Capoeta کپورماهیان جنس سوف حاجی Schizothoraxh طرخانPerca fluviatilis و غیره موجود می باشد
لرنهآ معمولا به نام کرم قلابدار شناخته می شود. نکروز عضلات، خونریزی، التهاب، و چرکی شدن جراحات ایجادشده معمول آن است. جراحات حاد معمولا در صورت وجود چندین لرنه آ با هم در یک ماهی بوجود می آید. نکروز بافتی باعث بوجود آمدن صدمات جدی شده و می تواند به طور ثانویه بوسیله باکتری ها یا قارچ ها مورد تهاجم قرار گیرد. التهاب و التیام بعد از آن در اطراف محل ورود انگل، بدن انگل را کپسوله میکند
ماده های لرنهآ بدنی دراز و گردنی باریک با زائده های لنگر مانند در سر دارند که بوسیله آن پوست ماهی را سوراخ کرده و به داخل عضلات فرورفته و در آنجا تثبیت میشود - پیغان، . - 1380 طول بدن از 3/3 تا 10 الی 12 میلیمتر است. هر انگل قادر است در دو دوره تخمریزی تا 700 تخم تولید کند. در ایران این انگل برای اولین بار در سال 1360 در میان ماهیان وحشی مانند گامبوزیا در کارگاه رجایی نزدیک ساری که از آب تجن مشروب می شد مشاهده گشت. ماهیان آب شیرین ایران در تمام طول سالعموماً با انگل مواجه هستند اما هجوم شدید انگل به همراه تلفات تنها در طول ماههای گرم سال دیده می شود و این بدین علت است که از لحاظ اکولوژیکی سیر تکامل زندگی انگل در درجات حرارت بالا رخ می دهد بنابراین گسترش بیماری در مناطق معتدل فقط در طول تابستان رخ می دهد اما در مناطق گرم و معتدل در تمام طول سال امکان بروز اپیدمی به صورت خطرناک وجود دارد. در ایران به دلیل آن که در عرض جغرافیایی معتدله قرار گرفته است در بخش عمده ای از آن به ویژه در جنوب و آب-های دشتهای مرکزی در فصلهای بهار، تابستان و پاییز بروز بیماری دیده شده است
در خصوص شیوع این بیماری اطلاعات زیادی در دسترس است اما سابقه چندانی در مورد اثرات آسیب شناسی این انگل وجود ندارد. به نظر می رسد لازم است نحوه پاسخ سلولی و کم و کیف آن و همچنین تغییرات در سطح پوست و پاسخ سلولی نسبت به این انگل مورد ارزیابی قرار گیرد.
مواد و روش ها
تاریخچه در پاییز سال 1396 ، تعداد 10 قطعه ماهی آمور پرورشی از مزارع استان خوزستان با میانگین وزن 250 گرم به بیمارستان دانشکده ی دامپزشکی اهواز، بخش آبزیان ارجاع شد. در بررسی بالینی ماهیان بیمار، بیحالی و وجود نقاط قرمز بر روی پوست مشاهده گردید - شکل. - 1 در کالبدگشایی ضایعهی دیگری که با چشم غیر مسلح قابل دیدن باشد در اندامهای داخلی و محوطهی بطنی مشاهده نگردید.
مواد و روشها
ابتدا از پوست و آبشش گسترش مرطوب تهیه گردید و با میکروسکوپ نوری بررسی گردید . همچنین گسترش مرطوب از نواحی مختلف روده جهت مشاهدهی آلودگی احتمالی به انگلها تهیه گردید. انگل ها به دقت از قسمت های مختلف پوست جداسازی و پس از عکس برداری با استفاده از میکروسکوپ مجهز به دوربین در الکل اتانول 70 درصد تثبیت شدند . شناسایی انگل به وسیله کلیدها و منابع شناسایی معتبر در دسترس انجام گردید.
شکل :1 آثار بجا مانده از نفوذ انگل لرنه آ در پوست ماهی آمور
شکل :2 الف - نمای سر انگل و قلاب های نگهدارنده متقارن. ب - ج - نمای خلفی بدن انگل واجد یک جفت تخمدان در قسمت نزدیک انتهایی رنگ آمیزی شده با گیمسا. د - نمای خلفی بدن انگل واجد یک جفت تخمدان در قسمت نزدیک انتهایی رنگ آمیزی شده با کارمن
بحث
در تحقیق حاضر، با توجه به خصوصیات مورفولوژیک انگل و مشخصات بیماری مشاهده شده، بیماری لرنهآزیس تأیید گردید. ماهیان آب شیرین ایران در تمام طول سالعموماً با انگل مواجه هستند اما هجوم شدید انگل تنها در طول ماه های گرم سال دیده می شود واین بدین علت است که از لحاظ اکولوژیکی سیرتکامل زندگی انگل در درجات حرارت بالا رخ می دهد بنابراین گسترش بیماری در مناطق معتدلی فقط در طول تابستان رخ می دهد اما در مناطق گرم ومعتدل در تمام طول سال امکان بروز اپیدمی به صورت خطرناک وجود دارد
