بخشی از مقاله
نقش تکنولوژی دیجیتال و نرم افزارهای کامپیوتری در به وجود آوردن فرم معماری ساختمان های امروزی
چکیده
جهت توانایی معمار در طراحی و تولید صنعتی و امکان تجسم اجسام و فرم های نامتعارف معماری، باید ابزاری برای خلق فضا و معماری در اختیار معمار قرار گیرد که این ابزار با استفاده از تکنولوژی و امکانات پیچیده گرافیک در رایانه به نام معماری دیجیتالی میسر می گردد. معماری دیجیتالی جنبشی در عرصه ی معماری است تا با ارتباط معماری و علوم دیجیتال زمینه ای برای خلق و نو آوری بیشتر فراهم گردد و معمار در فضای دیجیتال از قید و بند های طراحی فضای معماری با روش های رایج گذشته و کندی کار با ابزارهای ترسیمی قبلی در عصر کنونی ، رها گشته و جزییات تصور شده یک طرح را پیشاپیش به تصویر می کشد. در این تحقیق به بررسی نقش تکنولوژی و نرم افزارهای طراحی درارائه ی پروژه های معماری پرداخته شده است و طی پرسش نامه ای چندین موضوع که باعث پررنگ شدن نقش معماری دیجیتالی می شود بررسی شد تا با نتایج به دست آمده از این نظر سنجی تفاوت طراحی با ابزارهای ترسیمی قدیمی و دست آزاد با طراحی به کمک نرم افزارهای طراحی و نقش تکنولوژی دیجیتال در به وجود آمدن فرم معماری ساختمان های امروزی مشخص گردد.
کلمات کلیدی:دیجیتال،نرم افزار،معماری،طراحی
مقدمه
امروزه با استفاده از فضای دیجیتالی به خوبی میتوان تمام جزئیات تصور شده یک طرح را پیشاپیش به تصویر کشید. کـاری کـه در گذشته تقریبا غیرممکن بود. فرم در فضای کامپیوتر ترسیم میشود. خلاقیت شکل میگیرد. بیمهابا مشکلی توسط دستی رقم میخورد در فضایی که نه چندان آشناست اما این فضا یار دیرین است. این همان فضای کامپیوتری و عرصهایی برای خلق نـوآوریهاسـت. معمـاری بـه همراه فضای دیجیتال طرحها را تحتالشعاع قرار میدهند طرحهایی که اعجاز معماری دیجیتال را نمایانگر است. معمـاری عبـارت اسـت از ساخت یک فضا که بتواند به زندگی انسان هویت بخشد. هر چیزی که بتواند هویت را، با در نظرگیری خواسته شخص به بهترین وجه ارایـه دهد، باید برای آن احترام قائل شد .
شکل گیری بسیاری از کاربری ها که در دنیای فیزیکی به آن ها نیازمندیم در فضای مجازی، ایده شهرهای مجازی را روز بـه روز بـه واقعیت نزدیکتر می سازد و نشانگر نیاز روزافزون جامعه بشری به توسعه این دنیای غیر مادی است؛ امروزه طـرح هـای معمـاران معاصـری مانند فرانک گه ری 1و پیتر آیزنمن 2را می توان از لحاظ استفاده از کامپیوتر به عنوان ابزار خلطراحی میکند، در واقع برای پـردازش تفکـر خودش از یک پردازنده دیگر غیر از ذهن خود بهره می گیرد؛ در چنین حالتی، کامپق فرم و نیز میزان وابستگی کارهای آنها به روش هـای محاسباتی، بررسی کرد. وقتی طراح با کامپیوتر اقدام به یوتر آیینه ذهن انسان است؛ طراح می تواند بـه کمـک کـامپیوتر، فرآینـد تصـمیم گیری را مشاهده کند و آن را با هر فرآیند 'دیگری که مایل است مقایسه و سپس تکمیل کند.( اصری، حسین،( 1390
پیشینه موضوع
تعدادی از مقالاتی که تاکنون در ارتباط با موضوع معماری دیجیتال و نرم افزار های طراحی و تاثیر ان هـا ارائـه شـده انـد را بررسـی نمودیم و به عنوان پیشینه ی تحقیق مورد نظر در این مقاله از آن ها یاد می شود.پیش از این پژهشگران ایرانی به تحقیـق در مـورد تـاثیر تکنولوژی و فناوریهای دنیای امروز درحیطه معماری و انواع معمـاری دردنیـای الکترونیـک پرداختـه و فضـاهای قابـل درک براسـاس ایـن دستاوردها را مورد ارزیابی قرارداده اند( کشاف رشتی، .(1392همچنین پژوهشگران به بررسی پروژه های معماران مطرح در عرصه معماری دیجیتال، از طراحانی چون زاها حدید، هینا جمیلا و علی رحیم با ذکر مصادیق معماری دیجیتالی و تاثیر آن بـر رونـد طراحـی معمـاری و سازه پرداخته اند(بابایی اسکویی، .(1390در مقاله ای دیگرهدف پژوهشگران باز کردن افق جدیدی نسبت به توان بالای ابزارهای دیجیتـال بر روی طراحان و معماران بوده است. و به این نتیجه دست پیدا کرده اند که دنیای تجزیه و تحلیل دیجیتال، دنیای وسـیع و گسـترده ای است که از شکل دهی به تخ یلات و ایده های معماران و طراحان(و یا حتی تولید ایده) تا مباحث مربوط به اجـرای بنـا و تعیـین جزییـات فنی و اجرایی و انواع تحلیل ها را می تواند به خوبی پشتیبانی کرده، در خود جای دهـد( تقـی زاده،.(1392در مقالـه ای دیگـر بـه بررسـی معماری متا پرداخته شده است. معماری متا مفهوم و شناخت شناسی معماری متا را گونه ای از معماری فرافضا می دانند کـه هماهنـگ بـا اصول مرفولوژی شکل می گیرد و مبتنی بر سازماندهی و پردازش اطلاعات با برخورداری از الگوریتم هـا و کـدهای ژنتیـک اسـت و امکـان دگردیسی و دگرگونی در فرمهای معمول معماری را فراهم می کند. بر این اسـاس معمـاری متـا را گونـه ای از معمـاری مـی داننـد کـه از کاربست علوم ژنتیک ،گرافیک کامپیوتری و علم معماری شکل می گیرد(فرامرز،1390 ).در مقاله ای دیگر هدف پژوهشگران بررسی ویژگـی های معماری هیبریدی ومقایسه آن با معماری اسلامی وبیان نقطه تشابهی بین این دو معماری می باشد. فضای هیبریدی هم یک نمونه از
2
تکنیک های کامپیوتری برای طراحی معماری ،با ویژگی ترکیب دوباره و آمیختگی مضاعف با حفظ اصل خوداست. طی تحقیقات آن ها ، معماری مدرن دنیای امروزبا معماری عصر گذشته در قالب طراحی اسلامی به چالش کشیده می شود(فرخ فر،.(1392
بهبود خلاقیت دانش آموزان یکی از دغدغه های معلمان معماری است ، که در ارتباط است با آنچه مسائل پیچیده آموزشی را پیش روی میگذارد. با این حال، آنچه که در میان رفتارگرایان آموزشی مورد بحث قرار می گیرد ابزار تکنولوژی است که دارای اثر بسیار قوی بر روی نمای آموزش است.بنابراین،نقش تکنولوژی در آموزش نیازمند درک درست و اتخاذ آنالیز برای ایجاد کاربری تجهیزات در آموزش طراح بسیار با ارزش است. تلاش شده است با ارائه یک بحث مهم از نقش کمی و کیفی از ابزار فن آوری در آموزش معماری در دانشکده های مربوط ارایه شده و در پایان ، تفاوت رابطه بین عوامل مؤثر نشان داده شود(.(aziznejad,2011,877-881 در مقاله ای پژوهشگر به معرفی و بحث و بررسی تحولات جاری در خصوص مباحث معماری، تئوری طراحی، طراحی مدل دیجیتال و تکنیک ها و ارتباط آنها با طراحی آموزش می پردازد(.(Rivka,2008,120-99درپژوهشی دیگر الزامات مورد نیاز برای یک چارچوب مفهومی و مبانی نظری طراحی دیجیتال فرض شده است؛ زمینه های نظری و تاریخی اخیر را بررسی می نماید . و یک شمای کلی از ویژگی های طراحی که از طریق آن کلاس الگویی از طراحی های دیجیتال فرموله شده تعریف می کند. مفهوم این پژوهش برای تدوین "تفکر طراحی دیجیتال ارائه شده است(.(Rivka,2006,265-229پژوهشگران یک روش جدید برای ترجمه داده های سه بعدی بازسازی از طراحی دو بعدی دست آزاد ارائه داده اند که به شکل قابل ویرایش نشان دهنده قصد طراحی است . به طوری که داده های ترجمه شده را می توان به طور مستقیم در سیستم های مکانیکی CAD سه بعدی استفاده نمود(,.(Sang-Uk Cheonشاهکارهای معماری معاصر بدون فناوری اطلاعات پیشرفته نمی تواند امکان پذیر باشد. در مقاله ای، بر اساس تجربه آموزشی نویسنده، روش تدریس / یادگیری طراحی به کمک کامپیوترو تغییر و بازبینی مدل آموزش به چالش کشیده شده است(.(Kepczynska-Walczak,2013,959-954 ارتباطات برای هماهنگ سازی اطلاعات در مرحله طراحی مفهومی معمولا نیاز طراحان را به استخدام ابزار طراحی دیجیتال بیان میکند،در مقاله ای پژوهشگران نحوه کار گروهی طراحان تازه کار بر روی پروژه های مفهومی و تاثیر ابزارهای تکنولوژی بر روی آن ها را نشان می دهد(-978 .(Ibrahim,2010,987ابزار کامپیوتر نقص حسی برای استفاده در پروسه ی طراحی معماری مفهومی دارد.در تحقیقی طراحی سه جفت از طراحان تازه کاردر دو فاز سه بعدی و طراحی دستی مورد آنالیز و تحلیل قرار گرفته شده است(Ibrahim, 291-255 .(Rahinah,2011,
روش اندازه گیری پژوهش
روش تحقیق کمی بوده و به این منظور پرسش نامه ای طرح شد و با توجه به پاسخ های داده شده به پرسش نامه و تحلیل آن ها به بررسی موضوع مقاله پرداختیم. مضمون این پرسش نامه از 20 سوال تشکیل شده بود و موضوعات مورد بحث در این مقاله را به صورت پرسش هایی مطرح کردیم. جهت ارزیابی و تحلیل موضوعات مورد پرسش ، پاسخ یک گروه صد نفری به سوالات مورد ارزیابی قرار گرفته است.به طوریکه 40 نفر به صورت آنلاین پاسخ داده شده است و 60 نفر باقی مانده از میان دانشجویان و فارغ التحصیل های معماری به صورت دستی به پرسش ها پاسخ داده اند.
روش تحلیل داده ها
با توجه به پرسش نامه مطرح شده و پاسخ های داده شده به پرسش نامه ،محور های مورد نظر برای مقاله را در چندین گروه دسته بندی کرده ایم و با توجه به تحلیل داده ها توسط نرم افزار اکسل درصد پاسخ هر سوال ، ترجیح پاسخ دهندگان را نسبت به محور های مورد نظر سوال نشان می دهد.
جنسیت ،رده سنی و سطح تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسش نامه:
از. میان 100 نفر پاسخ دهنده 57 درصد پاسخ دهندگان مرد بوده و 43 درصد آن ها زن میباشند.
از میان پاسخ دهندگان 66 درصد از رده ی سنی 30-18 سال ، 28 درصد از رده سنی 40-30 سال و 6 درصد آن ها از رده ی سنی بالای 40 سال هستند.
سطح تحصیلات
58درصد شرکت کنندگان لیسانس و 20 درصد آن ها فوق لیسانس و 22 درصد آن ها دارای مدرک فوق دیپلم معماری هستند.
روش مورد نظر برای طراحی
از میان پاسخ دهندگان به این پرسش، 13 درصد روش طراحی دستی را انتخاب کرده اند و 19 درصد روش کامپیوتری و 68 درصد باقی مانده روش تلفیقی دستی و کامپیوتری را به طور کلی برای طراحی انتخاب کرده اند.با توجه به این آمار اکثریت پاسخ دهندگان روش تلفیقی دستی و کامپوتر را ترجیح داده اند و از لحاظ سطح تحصیلات کسانی که این روش را انتخاب کرده اند، 23 درصد آن ها دارای تحصیلات فوق لیسانس،62 درصد دارای تحصیلات لیسانس و 14 درصد باقی مانده دارای تحصیلات فوق دیپلم هستند.بر این اساس می توان گفت بیشترین درصد پاسخ دهندگان از روش تلفیقی استفاده میکنند و ابتدا طراحی دستی خود را اغاز کرد و در نهایت خروجی کار خود را از طریق نرم افزارهای کامپیوتری میگیرند.(تصویر شماره 5و(4
روش طراحی
روش طراحی دستی 13
تصویر شماره (4) منبع: نگارنده
4
تحصیلات انتخاب کنندگان روش تلفیقی دستی و کامپیوتر
تصویر شماره (5) منبع :نگارنده
شروع فرآیند طراحی بعد از مطالعات و اقدامات اولیه
65درصد پاسخ دهندگان به این پرسش، مداد و کاغذ و روش های دستی مثل ماکت و ... را برای شروع فرآیند طراحی انتخاب کردند و 21 درصد آن ها روش کامپیوتری را ترجیح دادند و 14 درصد باقی مانده روش دستی و کامپیوتری همراه با هم را برای شروع فرآیند طراحی مناسب دانستند.اکثریت پاسخ دهنگان برای شروع فرآیند طراحی مداد و کاغذ و ماکت سازی و اتودهای دستی را نسبت به کار با کامپیوتر ترجیح داده اند .
اولین مرحله شروع طراحی
با توجه به پرسش های مطرح شده در پرسش نامه،42 درصد پاسخ دهندگان از پلان طراحی خود را آغاز می کنند و 58 درصد از حجم شروع به طراحی میکنند و با توجه به پرسش ها کسی گزینه ی نما و مقطع را برای طراحی انتخاب نکرده است.از میان پاسخ دهندگان 73 درصد آن ها طراحی پلان را به روش دستی انتخاب کرده اند و18 درصد ان ها طراحی حجم را به روش دستی و 9 درصد باقیمانده طراحی پلان و حجم و ...را به روش دستی انتخاب کرده اند.هم چنین 13 درصد پاسخ دهندگان روش کامپیوتری را برای طراحی پلان و22 درصد روش کامپیوتری را برای طراحی حجم و 65 درصد برای طراحی پلان و حجم و ... روش کامپیوتری را ترجیح داده اند.
استفاده از نرم افزار های طراحی
26درصد پاسخ دهندگان برای طراحی پلان و مقطع طرح هایشان از نرم افزار استفاده می کنند. و12 درصد آن ها برای طراحی حجم از نرم افزار های طراحی استفاده میکنند.اما 62 درصد برای طراحی دو بعدی و سه بعدی همزمان که پلان و مقطع و نما و حجم سه بعدی به صورت یکجا در یک پروژه طراحی می شود استفاده میکنند.57 درصد پاسخ دهندگان که اکثر آنها دارای مدرک فوق لیسانس هستند از قابلیت دو بعدی و سه بعدی و رندر نرم افزارها ی طراحی استفاده می کنند.و 35 درصد روش طراحی دو بعدی مانند نرم افزار اتوکد را ترجیح داده و به کار میبرند. 8 درصد پاسخ دهندگان به پرسش نامه از نرم افزارهایی که صرفا برای طراحی حجم و رندر می باشد استفاده می کنند.
5
