بخشی از مقاله
چکیده
آن چه در نگرش و بینش قرآنی از ارزش و اهمیت برخوردار است، سعی و تلاش است، که نوعی از مفهوم کار را با خود به همراه دارد. اشتغال و کارآفرینی امروزه در جامعه ما، یکی از مسائل اساسی و موضوعات مورد بحث می باشد، و هر کس نسبت به فراخور حالش و بر اساس رشته تخصصی و اندیشه های خود، در مورد چگونگی اشتغال جوانان و آداب و شیوه های کار، علل و انگیزه های بیکاری، انواع مشاغل، اولویت انتخاب شغل هاو ...سخن گفته و بحث می کند.
از این رو در نوشتار حاضر به مبحث کارآفرینی اسلامی؛ فرصت ها و راهکارها پرداخته شده است. به نظر می رسد لزوم اهتمام انسانها به تزکیه نفس، تشویق به کار، پیگیری در کار و در نظر گرفتن اهدافی همچون کسب و کار و کارآفرینی برای تأمین معاش خانواده، برای توسعه و گشایش در زندگی خود و خانواده، برای ترقی جامعه، برای انجام امور خیر و دستگیری از نیازمندان، برای افزایش ثروت جهت استفاده مشروع از آن و در نهایت برای فراهم ساختن فرصت های غیر قابل تصور برای دیگران می تواند از عناصر و مصادیق اصلی کارآفرینی اسلامی باشد.
پژوهش با تحلیل محتوای منابع معتبر اسلامی به تبیین چالش های کارآفرینی پرداخته و با تحلیل و کشف روابط علی و معلولی سعی در راه حل آنها در اسلام دارد. مقاله بر عناصری نظیر عدالت، پشتکار، سداد و دقت در کار، عمل صالح، استمرار کار، رضای الهی، توکل به خدا تاکید دارد.
.1 مقدمه
اسلام دین کار، تلاش و آیین عمل و کوشش است و همه انسانها را برای تامین معاش و زندگی با عزت و شرافت دعوت می کند. از این نظر اسلام دین کارآفرینی است. سخت کوشی و مقاومت در برابر سختیها از آموزه های اساسی اسلام است و اهتمام به کار و تلاش از دیدگاه اسلام نوعی عبادت است و روح و جسم وی را تقویت می کند. اسلام برای کارهای تولیدی به ویژه کشاورزی، دامداری و کارهای تجاری اهمیت قائل است و از بیکاری، تنبلی و تن آسانی نهی کرده است
افراد، غرق نعمتهای خداوندی هستند، ولی به راحتی به عمق این نعمت پی نمیبرند. یکی از این نعمتها، کار و تلاش است. گرچه این نعمت همراه با سختی و مشقت است و قدر و منزلت آن به خوبی احساس نمی شود. برخی نیز با بهانه تراشی از کار و تلاش گریزانند، در حالی که اگر انسانها در زندگی خود از گوهر کار بی بهره بودند و همه نعمتها بدون کمترین تلاشی در اختیارشان قرار می گرفت، زندگی آنان بی روح و نشاط بود و به تدریج انگیزه زندگی از آنها گرفته می شد. امام صادق - ع - - می فرماید: »اگر تمام نیازمندیهای مردم ]بدون کار و تلاش[ تامین می شد، هرگز زندگی آنان گوارا نمی شد و لذت آن را در نمییافتند
از نظر لغوی کار به معنای فعل و عمل و کردار انسان است و در اصطلاح، کار فعالتی است نسبتاً دائمی که به تولید کالا یا خدمات می انجامد و به آن دستمزدی تعلق می گیرد. کار به اشکال مختلف ظهور و بروز می کند؛ از این رو می توان از کار فکری، کار هنری، کار معنوی و کار جسمی و بدنی سخن گفت. در همه این موارد آن چه اصالت می یابد تلاش تولیدی بشر است. بشر برای دست یابی به کمال و سعادت و آسایش و آرامش، نیازمند تهیه امکانات و وسایل و برطرف کردن مشکلات و چالش های پیش روست.
از این رو اقدام به تلاش و کوشش می کند تا به این هدف نایل شود. برای دست یابی به هدف، تلاش در شکل های پیش گفته خودنمایی می کند. تفکر، تدبر، طرح و برنامه ریزی، بخشی از تولید است. بدون تفکر، تدبر و تأمل ممکن نیست تا انسان بتواند در حوزه عمل و تلاش جسمی موفق شود، از این رو تولید فکری به عنوان تولید پایه مطرح می شود. در آیات بسیاری سخن از عمل و ارزش عمل، به میان آمده است.
عمل در حقیقت تلاش و سعی انسان است که برای تحقق امری صورت می گیرد. این همان معنای عام کار و فعل است که از سوی انسان انجام می شود. آن چه در نگرش و بینش قرآنی از ارزش و اهمیت برخوردار است، سعی و تلاش است که نوعی از مفهوم کار را با خود به همراه دارد.
اشتغال و کارآفرینی امروزه در جامعه ما، یکی از مسائل اساسی و موضوعات مورد بحث می باشد، و هر کس نسبت به فراخور حالش و بر اساس رشته تخصصی و اندیشه های خود، در مورد چگونگی اشتغال جوانان و آداب و شیوه های کار، علل و انگیزه های بیکاری، انواع مشاغل، اولویت انتخاب شغل هاو ...سخن گفته و بحث می کند
اما چه آسیب ها و چالش هایی کارآفرینی را تهدید می نماید و راه حل این مشکلات چیست؟
.2 روش تحقیق
با مطالعات انجام شده در ادبیات کارآفرینی در خارج و داخل ، پژوهش سعی دارد به تحلیل محتوای مفاهیم بپردازد و تعاریف و مفاهیم اولیه کارآفرینی را مرور نماید. سپس با استفاده از ادله ، آیات و روایات به تبیین دیدگاه اسلام در اهمیت کارآفرینی، سعی و تلاش و عمل صالح و تبیین آن همت می گمارد. با تشخیص چالش های کارآفرینی از تحلیل محتوای ادبیات موجود به ارائه راه حل اسلامی آن اشاره می نماید. کار جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای است. تبیین و توصیف چالش ها و سپس تحلیل علی و معلولی آن برای یافتن راه حل ها مد نظر است. پژوهش با استفاده از منابع معتبر اسلامی به استخراج و تحلیل محتوای متون اسلامی برای رسیدن به پاسخ اشکالات و چالش ها می رسد.
.3 سوال تحقیق
جایگاه کاآفرینی در آموزه های اسلام چیست؟ چه آسیب ها و چالش هایی کارآفرینی را تهدید می نماید؟ راه حل مشکلات و چالش های کارآفرینی چیست؟
.4 مفاهیم کارآفرینی از دیدگاه صاحبنظران خارجی
در مدتی بیش از پنجاه سال، با مطالعه مقالات موجود در مجلات و کتاب ها، هفتاد و هفت تعریف مختلف از کارآفرینی پیدا شد. تعاریف زیادی از واژه کارآفرینی وجود دارد اما یک تعریف عام و پذیرفته شده از آن ارائه نشده است.
واژه نامه دانشگاهی وبستر، کارآفرین کسی است که متعهد می شود مخاطره های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند؛ همانند سایر مباحث در علوم انسانی از کارآفرینی تعاریف متعددی ارائه شده است. به طوری که موریس - 1998 - 1شومپیتر - 1934 - 2، کرزنر - 1973 - 3 و روملت - 1987 - 4 هر یک به ترتیب کارآفرینی را، انجام چیزهای جدید، و یا انجام چیزهایی که از قبل وجود داشته اند، به یک روش جدید می دانند.
رابینز و کولتر - 1999 - 5 کارآفرینی را فرایندی می دانند که افراد، بدون توجه به منابعی که در اختیار دارند، از طریق نوآوری و اداره فعال خطرات و عدم اطمینان ها، فرصت ها را تعقیب کرده و نیازها و خواسته های خود را برآورده می سازند.
