بخشی از مقاله
چکیده
حاشیههای هر شهر مملو از جمعیت زاغهنشین است که به علت بی اعتنایی جامعه شهری دارای آمار اسیبهای روانی و مشکلات روانشناختی بالاتری می باشد . تحقیق موردی حاضر در بین جمعیت فعال 15 تا 30 سال ساکن در منطقه حاشیهای امام رضای تبریز در مورد پرخاشگری با 4 پارامتر پرخاشگری بدنی, پرخاشگری کلامی، خشم و خصومت بدین صورت انجام شد که 174 نفر حائز شرایط سنی و ساکن در منطقه به صورت نمونه تصادفی انتخاب شدند بعد از اخذ پرسشنامه پرخاشگری باس- پری نتایج بدست آمده نشان داد هر 4 پارامتر مربوط به پرخاشگری در منطقه حاشیهای پراکنش بسیار چشمگیری داشته و از بین آنها خشونت بدنی و خشم به ترتیب با 86 و 77 درصد دارای بیشترین شیوع و خشونت کلامی و خصومت با 54 و 49 درصد، شیوع متوسط در منطقه مورد مطالعه دارند.
مقدمه
با ظهور انقلاب صنعتی و ورود صنایع جدید نیاز به نیروی کار در شهر ها افزایش یافته و مهاجرت گسترده ای به سمت شهر ها ایجاد گردید از بین این مهاجران کسانی که دارای درامد بهتر و توانایی بیشتری بودند جذب شهر شده و خود را با شهر تطبیق دادند اما بعضی از آن ها نتوانستند با شهر سازگاری بیشتری داشته باشند و در نتیجه پشت دروازه های شهر و در مناطق حاشیه ای سکونت گزیدند که به آنها در مجموع حاشیهنشین اطلاق میشود.
عدم دسترسی به رفاه شهری عمومی از یک سو و تلاش برای ارتقا کیفیت زندگی از سوی دیگر باعث بروز تنشهای روانی بیشتر در جمعیت حاشهنشینی شده و تمایل به خودکشی و اقدام به آن نزاع بزههای اجتماعی و جزائی در حاشیهها بیشتر از مناطق مرفه تر است که ریشه این نابسامانیهای روانی و اجتماعی در عاملی به نام پرخاشگری نهفته است.
پرخاشگری دارای مولفههای بدنی, کلامی , خشم و خصومت میباشد که جهت سنجش میزان هر کدام و نتیجهگیری نهائی از تست باس - پری روایی و اعتبار قابل قبول استفاده میشود. جهت مطالعه کاربرد روانشناسی شهری در تحلیل رابطه حاشیه نشینی با پرخاشگری در منطقه امام رضا به دلیل تراکم جمعیتی بالا و نیروی انسانی ساکن دائم انتخاب و از بین جمعیت فعال تعداد 174 نفر به صورت تصادفی تحت آزمون قرار گرفت نتایج پرسشنامه باس-پری به صورت لیکرت نمرهگذاری شده و با نرمافزار spss با تراز همبستگی آزمون شده است.
روش تحقیق
حدود ششصد خانوار در منطقه حاشهنشین امام رضا - شکل - 1 ساکن هستند و غالبا جمعیت مهاجر از روستاهای اطراف به خصوص اطراف هریس و ورزقان میباشد. بیشتر جامعهی ذکر شده به شغل کارگری اشتغال دارند و بررسی غیر رسمی حاکی از شیوع اشغال کاذب دلالی و خرید و فروش ضایعات و مشاغل خدماتی در رده بعدی قرار دارد. این منطقه تحت نظارت پلیس کلانتری شماره 14 میباشد که در سال گذشته بیشترین آمار مربوط به نزاع و درگیری نسبت به جمعیت را در شعبههای همتراز خود داشته است.
متن اصلی
جهت مطالعه کاربرد روانشناسی شهری در تحلیل رابطه حاشیه نشینی با پرخاشگری در منطقه امام رضا از آزمون باس - پری استفاده شده است که نسخه جدید پرسشنامه پرخاشگری که نسخه قبلی آن تحت عنوان پرسشنامه خصومت بود، توسط باس و پری - 1992 - مورد بازنگری قرار گرفت. این پرسشنامه یک ابزار خود گزارشی است که شامل 29 عبارت و چهار زیر مقیاس است، که عبارت است از پرخاشگری بدنی - PA - ، پرخاشگری کلامی - - VA، خشم - - A، و خصومت - - H، آزمودنی ها به هر یک از عبارات در یک طیف 5 درجه ای از: کاملاً شبیه من است - 5 - ، تا حدودی شبیه من است - - 4، نه شبیه من است نه شبیه من نیست - - 3، تا حدودی شبیه من نیست - - 2، تا به شدت شبیه من نیست دو عبارت 9 و 16 به صورت معکوس نمره گذاری می شوند. نمره کل برای پرخاشگری با مجموع نمرات زیرمقیاس ها بدست می آید.
کلید نمره گذاری
پرخاشگری بدنی، شامل 9 عبارت: .29 -25 -22 -16 - 13 -11 -8 -5 -2 پرخاشگری کلامی، شامل 5 عبارت: .27 -21 -14 -6 -4 خشم، شامل 7 عبارت: .28 -23 -19 -18 -12 -9 -1 خصومت، شامل 8 عبارت: .26 -24 -20 -17 -15 -10 -7 -3
اعتبار و روایی
پرسشنامه پرخاشگری دارای اعتبار و روایی قابل قبولی است. نتایج ضریب بازآزمایی برای چهار زیرمقیاس - با فاصله 9 هفته - 0/80 تا 0/72 و همبستگی بین چهار زیرمقیاس 0/38 تا 0/49 بدست آمده است. جهت سنجش اعتبار درونی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج نشانگر همسانی درونی زیرمقیاس پرخاشگری بدنی 0/82، پرخاشگری کلامی 0/81، خشم 0/83 و خصومت 0/80 بود.
جمع بندی
الف: نتایج بررسی پرخاشگری بدنی در جامعهی آماری حاشیهنشین امام رضای شهر تبریز بر اساس جدول 1 در بین 174 نفر جامعهی فعال ساکن در حاشیه امام رضای تبریز بعد از بررسی آزمون باس-پری پرخاشگری بدنی اکثریت نمونه آماری در محدودهی بسیار زیاد قرار گرفت. 86 درصد جامعهی فعال دارای خشونت بسیار زیاد و تنها دو درصد دارای خشونت بدنی بسیار کم میباشد و هیچ فردی در رده خشونت بدنی متوسط قرار نگرفت.
