بخشی از مقاله
درچند سال اخیر مدلهای ارزش در معرض ریسک از اصلی ترین مدلهای اندازه گیری ریسک خصوصاً ریسک پرتفوی محسوب می شوند. براساس تحقیق انجام شده برای 8 صندوق سرمایه گذاری - حافظ، آگاه، سهم آشنا، بانک تجارت، پویا، بورسیران، پیشگام و فارابی - در کشور ایران، بر وجود روابط میان بازده صندوقهای سرمایه گذاری با ارزش در معرض ریسک، دلالت دارد. در این تحقیق سعی گردید که مدل اقتصاد سنجی GARCH جهت تخمین ارزش در معرض ریسک - - VAR برای بازده صندوقهای سرمایه گذاری با استفاده از میانگین متحرک موزون نمایی - 25و50و100 داده - مورد بررسی قرار گیرد. مدل تحقیق یکساله از 93/08/01 الی 94/08/01 برای 8 صندوق بودهکه مجموعاً 2904 داده می باشد که از لحاظ آماری نرمالیته آن رعایت شده است. با انجام آزمون شکستهای کوپیک و لوپز، در سطح اطمینان%99، مشخص گردید که کارایی مدلهای اقتصاد سنجی GARCH و بازده صندوقهای سرمایه گذاری تفاوت معنی داری نداشته و این مدل از کارایی مناسبی برای پیش بینی ریسک صندوق برخوردار می باشند.
واژگان کلیدی: ریسک، بازده صندوق، ارزش در معرض ریسک، اقتصاد سنجی، ریسک صندوق
مقدمه:
عموماً بزرگترین ریسک در بازار سرمایه یا در یک پرتفوی سرمایه گذاری زمانی اتفاق می افتد که تغییرات بزرگ ناگهانی درجهت نامطلوب آن سبد رخ دهد. بنابراین دانستن احتمال رخ دادن چنین مواردی که بسیار نادر هستند و تخمین ضررهای ناشی از آن در مدیریت ریسک مالی ضروری است. باتوجه به ماهیت فعالیت در موسسات مالی، مدیریت ریسک یکی از شاخصه های مهم صنعت خدمات مالی به شمار می رود و تلاش های وسیعی برای توسعه روشهای و تکنیکهای قابل اتکا جهت اندازه گیری و کنترل ریسک در این حوزه از سوی دانشگاهیان و افراد حرفه ای صورت گرفته است.شاخص ترینر، شارپ و جنسن جزو شاخصهای برای ارزیابی ریسک بوده است که در چند دهه اخیر پیشرفتهای چشمگیری در زمینه اندازه گیری، کنترل و مدیریت ریسک صورت گرفته است و در حال حاضر مدل ارزش در معرض ریسک مدلی جدید جهت سنجش ریسک چند سالی است که مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از روشهای اندازه گیری ریسک نامطلوب - ریسکهایی که با قبول آنها صرف ریسک منفی شده و مخرب هستند - ، ارزش در معرض ریسک - Var - است که بیشترین کاهش ارزش یک سبد سرمایه گذاری از دارایی ها را در افق زمانی مشخص و در سطح اطمینان خاص نشان می دهد. ارزش در معرض ریسک، یک معیار اندازهگیری ریسک است که حداکثر زیان مورد انتظار را در یک موقعیت سرمایهگذاری خاص و سطح اطمینان خاصی تخمین میزند. این روش در اواخر دهه 1990 پس از آنکه برخی از صندوقهای مشترک سرمایهگذاری و صندوقهای بازنشستگی زیانهای ناگهانی بزرگی را متحمل شدند مورد توجه قرار گرفت. ارزش در معرض ریسک، بسیاری از محدودیتهای روشهای سنتی مدیریت ریسک مانند فرض نرمال بودن توزیع بازده، عدم توجه به افق زمانی و یا نقدشوندگی داراییهای مالی را ندارد. ارزش در معرض ریسک پاسخگوی پیچیدگیهای ابزارهای مالی بوده و انواع ریسک را در یک عدد خلاصه میکند.
از این رو مدیران ارشد با انبوهی ازمحاسبات ریسک مواجه نمیشوند. به وسیله ارزش در معرض میتوان ریسک را هدفمند و برای آن بودجهریزی کرد.مدیریت ریسک فرآیندی است که در آن مدیران به شناسایی، اندازه گیری، تصمیم گیری و نظارت بر انواع ریسکهای مطرح در بنگاه ها یا نهادهای مالی می پردازند. مدیریت ریسک درواکنش به افزایش ناپایداری در بازارهای جهانی خصوصاً سیستم بانکی که پایه اصلی تمامی فعالیتهای اقتصادی است، ظهور کرد. ویژگی کلیدی ارزش در معرض ریسک آن است که نگاه رو به جلو دارد. یعنی ریسک کل پرتفوی موجود را برای آینده برآورد میکند. بنابراین Var به عنوان یک معیار سنجش ریسک با نگاه روبه جلو میتواند اطلاعات مفیدتری در مورد ریسک مورد انتظار پرتفوی درآینده فراهم آورد.
مروری بر پیشینه :
عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری یک بخش جذاب برای سرمایه گذاران است که به همان مقدار برای شرکتهای که پرتفوی ایجاد نموده و آنرا مدیریت مینمایند نیز جذاب می باشد. حجم زیادی از تحقیقات که به ارزیابی عملکرد ارتباط دارد در اقتصادهای توسعه یافته و توسعه نیافته انجام شده است.شارپ 1963 یک مدل تک شاخصی که ارتباطی به هر اوراق دارد را ارائه نمود. در این میان شاخص بازار مالی خارجی که رایج است همچون S&P500که عموماً استفاده می شود از این جمله شاخصها می باشد. مفهوم ارزش در معرض ریسک و دیگر تکنیکها برای مدیریت ریسک پیشرفته در حقیقت جدید نبوده و تئوری پرتفوی مدرن را با تعدادی تغییرات بکار برده است. مفهوم ارزش در معرض ریسک و دیگر تکنیکهای مدرن مدیریت ریسک برای مدیریت ریسک اعتبارات بانکها و شرکتهای سرمایه گذاری و صندوقهای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. در تاریخ 10 نوامبر 2014 - رضا تهرانی، سعید میرزا محمدی و نداسادات نجات الحسینی - در دانشگاه تهران تحقیقی شبیه به تحقیق حاضر در ایران انجام گرفته است موضوع تحقیق ارزیابی عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری با استفاده از ابزار ارزش در معرض ریسک - - Value at risk بوده است. این تحقیق ارزش در
