بخشی از مقاله
چکیده
اکتشاف ذخایر طلا یکی از جنبههای اساسی در علوم معدنکاری است. تیپهای کانهزایی متنوعی برای ذخایر طلا وجود دارد که از جمله مهمترین آنها کانسارهای طلای اپیترمال میباشند. به طور کلی، این کانسارها به دو دسته تقسیم میشوند: ذخایر سولفیداسیون بالا و ذخایر سولفیداسیون پایین. دسته دیگری از کانسارهای طلای اپیترمال نیز وجود دارند که ویژگیهایی بین دو مورد مذکور را شامل میشوند و تحت عنوان اپیترمال سولفیداسیون متوسط شناخته میشوند.
منطقه مورد مطالعه، نهشته طلا - نقره اپیترمال سولفیداسیون پایین تا متوسط چاه زرد در نقشه 1:100000 نیر میباشد. ماهیت پیچیدهی سیستمهای کانهزایی اپیترمال، استخراج دانش از دادههای مربوط به چنین محیطهایی را با دشواری همراه میکند. روشهای آماری چندمتغیره توانایی مناسبی جهت پردازش عددی و استخراج روابط پنهان از دادههای چنین سیستمهای کانهزایی را دارا هستند.
در این مطالعه از روش آنالیز فاکتوری مرحلهای برای شناسایی بهترین فاکتور پیشگو و حذف عناصر غیرمعرف و مزاحم به منظور مشخص کردن آنومالیهای پنهان و بارزسازی نقشههای امیدبخش استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اعمال روش مورد بحث بر روی دادههای منطقه موجب افزایش کنتراست آنومالی و مساحت ناحیهی امیدبخش کانهزایی در مقایسه با نقشههای آنومالی تکعنصری طلا و نقره شده است.
مقدمه
اکتشاف سیستماتیک طلا به عنوان یکی از مسائل اساسی امروز محسوب می شود. انواع گسترده و گوناگونی از تقسیم بندی های نهشته های طلا وجود دارد. یکی از مهم ترین آن ها، نهشتههای طلای اپیترمال میباشد که توسط لیندگرن1 در سال 1922 مطرح شده است . اگرچه اکثریت این نهشتهها را به دو دسته تقسیم میکنند:
یکی سولفیداسیون پایین که از pH نزدیک به خنثی تشکیل شدهاند و در آنها کاهش سیالات هیدروترمال غنی از H2S مشاهده میشود و گونه دیگر سولفیداسیون بالا میباشدکه از سیستمهای هیدروترمال اسیدی که در آن ها سولفور به اکسید تبدیل شده است، شکل گرفته اند. نهشتههای سولفیداسیون بالا در نزدیک مبدأ و سولفیداسیون پایین دور از مبدأ رخ میدهند. تعداد زیادی از نهشتههای دیگر وجود دارد که ویژگی های بین این دو مورد را شامل میشوند و در دسته سوم با نام نهشتههای اپیترمال سولفیداسیون متوسط2 جای میگیرند
نهشته های اپی ترمال سولفیداسیون متوسط در مقایسه با نهشته های اپی ترمال سولفیداسیون پایین مقدار بیشتری نقره و فلزات پایه و مقدار کمتری کانیهای سلنید دارند. همچنین بین اسفالریت موجود در نهشتههای اپیترمال تفاوت وجود دارد؛ بهطوریکه اسفالریت غنی از روی بیانگر محیط سولفیداسیون متوسط و اسفالریت فقیر از روی بیانگر محیط سولفیداسیون پایین میباشد
فرآیندهای مختلف دو نوع نهشته اپیترمال سولفیداسیون بالا و پایین به طور شماتیک در شکل1 نشان داده شده است .[3] همچنین مدلهای شماتیکی مربوط به سیستمهای سولفیداسیون بالا و پایین در شکل2 آمده است.
شکل-1 فرآیندهای مختلف نهشتههای اپیترمال و پورفیری
شکل-2 مدلهای شماتیک مربوط به سیستمهای اپیترمال سولفیداسیون بالا - متوسط - شکل چپ - - -Sillitoe, 1999 و پایین - شکل راست -
بهمنظور اکتشاف نهشتههای مختلف اپیترمال، باید کلیدهای اکتشافی و ظاهری این نهشتهها مشخص گردد که عملیات اکتشاف و انتخاب روش مناسب به سهولت انجام گیرد. در جدول1 کلیدها و خصوصیات اکتشافی نهشتههای اپیترمال ذکر شده است
جدول-1 مؤلفههای کلیدی انواع مختلف ذخایر طلای اپیترمال
در این تحقیق میخواهیم از روش تجزیه و تحلیل فاکتوری مرحلهای3 برای تجزیه و تحلیل دادههای ژئوشیمیایی خاک در منطقه چاه زرد برای شناسایی مناطق مستعد طلادار استفاده و نتایج به دست آمده از این روش را با نقشههای غنیشدگی مقایسه کنیم.
