بخشی از مقاله
چکیده
در علوم رفتاری و اجتماعی به هنجارها و رفتارهای رایج در میان اعضای یک گروه به مثابه منابعی برای تشکیل سرمایه اجتماعی آنها تاکید می گردد و اشکال مختلف نابهنجاریها را درتخریب آن موثر می داند. یکی از حوزه های مورد مطالعه در این علوم توجه به ارتباط انحرافات و بزهکاریهای اجتماعی با مفهوم سرمایه اجتماعی می باشد. بررسی ارتباط یا عدم ارتباط شاخص های این دو مفهوم به مانند عامل تأثیر گذار در مسائل ، انحرافات و بزهکاریهای اجتماعی هم در نظریه ها و هم در تحقیقات تجربی مورد دقت قرار گرفته است.
در این مقاله از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده تا یافته های نظری و عملی شاخص های سازنده یا تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی و بزهکاری اجتماعی و ارتباط آنها را مشخص نماید. نتایج مطالعه نشان می دهد که کاربرد این شاخص ها تبیین کننده تاثیر و یا عدم تاثیر هر دو متغیر نسبت به هم می باشد. مطالعات تجربی نیز افزایش یا کاهش دو طرفه بین آنها را روشن می نماید.
مقدمه
به اعتقاد برخی از جامعه شناسان، سرمایه اجتماعی را می توان مجموعه ای از شبکه ها، هنجارها، ارزشها، و درکی دانست که همکاری درون گروهها و بین گروهها را در جهت کسب منافع متقابل تسهیل می کند. این سرمایه راغالباً با نرخ مشارکت افراد در زندگی جمعی و وجود عامل اعتماد در بین آنان بیان می کنند. تحقیقات میدانی زیادی انجام شده که» سرمایه اجتماعی، در انتخاب ها و در آمدهای فرد تأثیر گذا شته و در پیوند او به جامعه، هزینه های رفتار نابهنجار و خ شونت بار آنها را افزایش داده است در نتیجه افراد را از ارتکاب به جرم باز می دارد
« پاتنام در آمریکا و ایتالیا به نوعی پیوستگی منفی قوی بین جرم های خشن و شاخص سرمایه اجتماعی پرداخته است و مدعی است که» با افزایش سرمایه ی اجتماعی، در صورت برابر بودن سایر شرایط، سطوح جرم پایین تر خواهد آمد -
روابط بین جرم و سرمایه اجتماعی حتی ممکن است، پیچیدگی بیشتری به خود بگیرد. بدین صورت که روابط علی بین آن دو ممکن ا ست در هر دو جهت جریان یابد. یعنی هم در جهت کاهش سرمایه اجتماعی موثر با شد و هم در ایجاد بزهکاری های اجتماعی نقش دا شته با شد. وقوع جرائم خ شونت آمیز نیز ممکن ا ست سرمایه اجتماعی را از طریق کاهش اح ساس اعتماد اجتماعی در بین اعضای اجتماع کاهش دهد و یا ممکن است آن را از طریق شکل گیری سازمان های اجتماعی برای از بین بردن جرم افزایش دهد.به عنوان مثال،» موزر و هلند - - 1997در تحقیقات خود یک رابطه دوری - چرخه ای - بین خشونت وتخریب سرمایه اجتماعی یافته اند.آن ها مطرح کرده اند هنگامی که خشونت اجتماعی اتفاق می افتد، تحرک فیزیکی در محل محدود می شود، فرصت های اشتغال و آموزش کاهش می یابند، تجار نسبت به سرمایه گذاری در آن منطقه بی میل می شوند و افراد محل کمتر احتمال دارد که خانه های جدید ب سازند یا املاک موجود را تعمیر یا بهبود ببخ شند. این کاهش در سرمایه اجتماعی، بی اعتمادی ناشی از تخریب فراساختارها، تسهیلات و فرصت ها را افزایش داده و احتمال رفتار خشونت آمیز به ویژه در بین افراد جوان را زیادتر می نماید -
از این رو شناسائی دقیق شاخص هایی که تبیین کننده مفهوم سرمایه اجتماعی و وضعیت های بزهکارانه باشند از اهمیت بالائی برخوردار می باشد.کاربرد تجربی این شاخص ها به افزایش اعتبار و روائی نتایج مطالعاتی محققین کمک می نماید.
تبیین نظری و عملیاتی شاخص های وابسته به انحرافات اجتماعی و سرمایه اجتماعی
بزهکاری اجتماعی :
بزهکاری طیفی از رفتار است که هم به تخلف از قانون و هم به تخلف از هنجارهای اجتماعی و فرهنگی بدون قانونشکنی رسمی اطلاق میشود و به اعمالی اشاره دارد که منع قانونی دارند
تحقیق های کاربردی انحرافات اجتماعی را می توان به مفاهیم بزهکاری در سطوح شدید و خفبف تق سیم و تعریف نمود "به آن اعمال اجتماعی اطلاق که قانونا ممنوع یا از لحاظ اجتماعی قبیح شمرده میشوند" - طالبان، - 44:1378 اشاره کرد.
درر این مقاله برای سنجش عملی متغیر های بزهکاری، با ا ستفاده از تق سیم بندی جیمز کلمن ابعاد پنجگانه ذیل درنظر گرفته شده است: وندالیسم یا خرابکاری - نوشتن وتخریب میز و صندلی - ، خشونت، سرقت و تقلب، استعمال مواد مخدر و الکل، و کجرویهای فرهنگی - سراج زاده، - 3831 استفاده می شود. بنابراین، در چارچوب مفهومی بزهکاری اجتماعی، دارای دو بعد فردی - بزهکاری فردی - و جمعی - بزهکاری اجتماعی - ، ا ست. در بزهکاری فردی، رفتار بزهکارانه و رفتار خرابکارانه - وندالی سم - مورد مطالعه قرار خواهد گرفت و در بزهکاری اجتماعی یا گروهی، هنجارشکنی - زیرپاگذاشتن قوانین و عرف و هنجارهای اجتماعی - و کجروی های فرهنگی - زیرپا گذاشتن ارزشهای اخلاقی - مد نظر است.
کجروی های فرهنگی: کجروی های فرهنگی رفتار هایی هستند که با هنجار های فرهنگی سنتی و رسمی غالب در محیط اجتماعی مان مغایر هستند ، در حالی که ممکن است همین رفتارها طبق قواعد و هنجار های سایر جوامع ، و حتی در مواردی هنجار ها و ارزش ها ی پاره فرهنگ های داخلی مانند:پاره فرهنگ های قومی نیز کجرفتاری به ح ساب نیایند
اصطلاح کجروی های فرهنگی اولین با توسط آقای سراج زاده در تحقیقی با عنوان نیمه ی پنهان گزارش های نوجوانان شهر تهران از کجروی های اجتماعی و دلالت های آن بر مدیریت فرهنگی مطرح شد
در تحقیق سراج زاده جدای از کجروی های گوناگونی که نوجوانان در همه کشور های جهان مرتکب می شوند کجروی های فرهنگی را مطرح می کند که مختص یک جامعه خاص است و با سنت ها ، ارزش ها ، مذهب و قوانین آن جامعه تضاد دارد .
این تحقیق میزان شیوع این نوع کجروی را بررسی کند و به این نتیجه می رسد که شیوع این کجروی از کجروی های معمول دیگر بیشتر ا ست وبه این نتیجه می ر سد که مدیریت فرهنگی در برخی از مواقع نتوانسته به خوبی از فرهنگ و ارزش های جامعه ی ما محافظت کند تا مورد هجوم فرهنگ های دیگر قرار نگیرد.
مصداق های کجروی های فرهنگی در این تحقیق شامل : تما شای فیلم ویدیویی غیر مجاز ، از مسئولان مدر سه به خاطر پوئ شش اخطار گرفتن ، از ماموران انتظامی به خاطر پو شش اخطار گرفتن یا به و سیله ی آن ها د ستگیر شدن ، به خاطر همراهی با جنس مخالف به وسیله ماموران رسمی متوقف یا دستگیر شدن ، در پارتی های مختلط شرکت کردن ، ردو بدل کردن عکس و نوار غیر مجاز با دوستان بود.
خرابکاری: خرابکاری در جامعه شناسی انحرافات به معنی تخریب اموال عمومی و خصوص به وسیله جوانان است که یکی از شایع ترین انواع بزهکاری جوانان ا ست.
